Płoć – wygląd, występowanie i przepisy
Płoć to niewielka ryba słodkowodna z rodziny karpiowatych, jedna z najczęściej spotykanych w wodach słodkich i słonawych. Ryba ta występuje niemal w całej Europie i w części obszaru Azji. Jak wygląda i jak żyje popularna płotka? Czy sprawdza się w kuchni? Jak ją jesć?
1. Co to jest płoć?
Płoć lub płotka (Rutilus rutilus) to gatunek ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae). Dawniej była nazywana wandrówką, srebrzatką oraz ramiennicą. Systematyka płoci przedstawia się następująco:
Domena - eukarionty Królestwo - zwierzęta Typ - strunowce Podtyp - kręgowce Gromada - promieniopłetwe Rząd - karpiokształtne Rodzina - karpiowate Rodzaj - Rutilus Gatunek - płoć
Płocie odżywiają się pokarmem roślinnym i zwierzęcym: narybek planktonem skorupiakowym na płyciznach, starsze ryby zjadają skorupiaki, mniejsze larwy owadów oraz glony i rośliny. Następnie (przy długości około 20 cm) ryba zaczyna odżywiać się mięczakami, głównie racicznicami.
2. Płoć – występowanie
W Polsce płoć występuje we wszystkich wodach słodkich: w rzekach, jeziorach i stawach (poza potokami górskimi) oraz wodach przybrzeżnych Bałtyku. Spotyka się ją w całej Europie, z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego, zlewiska Adriatyku, Grecji oraz północnej Skandynawii.
Płotka jest rybą żyjąca w stadzie, poławianą przez wędkarzy na spławik i grunt. W niektórych regionach ma dość duże znaczenie gospodarcze. To gatunek, który w Polsce nie posiada okresu ochronnego i zwykle wymiaru ochronnego (w niektórych okręgach Polskiego Związku Wędkarskiego ustalono go na 15 cm).
3. Jak wygląda płoć?
Rutilus rutilus żyją w stadach, żerują gromadnie. Są płochliwe i bardzo ostrożne. Osiągają od 30 do 40, maksymalnie 50 cm długości. Ważą od 0,5 do 2 kg. Zdarzają się jednak osobniki większe. W 1963 roku złowiono płoć o długości 53 cm i wadze 2,20 kg, co stanowi rekord Polski.
Płoć ma dość krótkie ciało, wysoko wygrzbiecone, bocznie spłaszczone i wrzecionowate. Jej grzbiet jest ciemnobrązowy lub szaroczarny z niebieskawym lub zielonkawym połyskiem, boki jasnosrebrzyste, a brzuch biały. Ciało płocie pokrywa duża ilość okrągłych łusek.
Głowa płotki jest krótka, a szczęka nieco wysunięta. Jej otwór gębowy jest dość mały, a zęby gardłowe ustawione w jednym szeregu. Zarówno płetwa ogonowa, jak i grzbietowa są szare z charakterystycznym czerwonym odcieniem. Tęczówka oka czerwona.
Płoć jest podobna do wzdręgi i jazia. Jak najłatwiej je rozpoznać? Okazuje się, że nie jest to proste, zwłaszcza że im starsze są płotki, tym bardziej wyglądem przypominają wzdręgi. Stają się szersze, a ich łuski ciemniejsze. Powiększa im się również grzbiet.
Kwestia wzdręga a płoć jest łatwiejsza do rozstrzygnięcia w przypadku małych ryb. Doświadczeni wędkarze proponują rozpoznawanie ich poprzez barwę i kształt ciała, a także układ płetw, kształt pyszczka i kolor tęczówki. I tak:
- wzdręgi są nieco szersze i posiadają łuski, które wpadają w złoto,
- wzdręga posiada płetwę grzbietową, która jest lekko przesunięta ku tylnej części grzbietu względem płetw brzusznych,
- wzdręga, ponieważ jest przyzwyczajona do pobierania pokarmu z tafli wody, ma wargi skierowane ku górze, a jej otwór gębowy większy i wysunięty,
- u wzdręgi obserwuje się tzw. kil, czyli zwężenie ciała, wyczuwalne i widoczne,
- wzdręga ma żołtopomarańczową barwę tęczówki.
4. Płoć - przepisy
Płotka jest chętnie poławiana przez wędkarzy na spławik i grunt z uwagi na mięso: białe, chude, delikatne, bardzo smaczne. Warto je jeść, ponieważ dostarcza wielu cennych substancji odżywczych (to np. kwasy omega-3). Wprawdzie mięso jest ościste, jednak ości dają się łatwo usunąć. Rybę można również kupić. Na rynku dostępne są zarówno tuszki, jak i filety.
Co zrobić z płotek?
Ryba najczęściej jest pieczona, smażona, duszona lub gotowana. Nie zaleca się wędzenia i grillowania płoci, ponieważ wówczas staje się sucha i mniej smaczna. Wspaniale smakuje płoć smażona w zalewie octowej. Warto też eksperymentować i znaleźć swój przepis na płoć z piekarnika (z solą, w folii, w ziołach). Można ją też usmażyć.
Jak smażyć płoć? Wystarczy ryby oczyścić, wypatroszyć, umyć, następnie posypać solą oraz pieprzem i odstawić na kilkadziesiąt minut. Kolejnym krokiem jest obtoczenie ich w jajku i bułce tartej lub wyłącznie w mące.
Płotki smaży się na mocno rozgrzanym oleju. Podaje się je skropione sokiem z cytryny. Ponieważ mięso płoci ma charakterystyczny zapach i posmak mułu, by się go pozbyć, można obłożyć rybę plasterkami cebuli i marynować przez kilka godzin w lodówce.
