Trwa ładowanie...

Wolotwórcze substancje, fatalne dla tarczycy. Tu znajdziesz ich najwięcej

 Karolina Rozmus
14.03.2023 16:37
Produkty bogate w goitrogeny mogą szkodzić osobom z chorobami tarczycy
Produkty bogate w goitrogeny mogą szkodzić osobom z chorobami tarczycy (Getty Images)

Mówi się o nich, że są substancjami antyodżywczymi czy też wolotwórczymi. Chodzi o goitrogeny, obecne w wielu produktach roślinnych spożywanych przez nas na co dzień. Mogą zmniejszać przyswajalność lub zaburzać wchłanianie jodu i upośledzać pracę tarczycy.

spis treści

1. Czym są goitrogeny?

Szacuje się, że w Polsce problemy z gruczołem tarczowym może mieć nawet 22 procent społeczeństwa. Do najczęstszych, zaburzeń tarczycy należy niedoczynność, która jest skutkiem niedostatecznej produkcji hormonów produkowanych przez narząd. Zarówno w tej chorobie, jak i w nadczynności tarczycy, mogą pojawić się tzw. wola związane z niedoborem jodu.

Ich tworzeniu sprzyjają niektóre produkty bogate w goitrogeny.

Zobacz film: "Produkty, które zawierają najwięcej jodu"

Wśród nich wyróżnia się:

  • tioglikozydy (glukozynolany) – uwalniają się podczas krojenia warzyw,
  • polifenole (przeciwutleniacze) – choć mają działanie przeciwzapalne, mogą ograniczać wchłanianie jodu,
  • glikozydy cyjanogenne - w procesie ich rozkładu powstaje kwas pruski czy aceton - zaburzające transport tlenu w organizmie.

2. Tu znajdziesz substancje wolotwórcze

Gdzie znajdują się niektóre z goitrogenów? To przede wszystkim warzywa kapustne (krzyżowe) jak kapusta, brukselka, kalafior, kalarepa czy jarmuż. Lista potencjalnych źródeł substancji wolotwórczych jest jednak znacznie dłuższa.

Produkty na bazie soi oraz warzywa kapustne zawierają goitrogeny
Produkty na bazie soi oraz warzywa kapustne zawierają goitrogeny (Pixabay)

Znajdują się na niej:

  • truskawki,
  • szpinak,
  • orzeszki ziemne i piniowe,
  • soja oraz tofu,
  • bataty,
  • brzoskwinie,
  • gruszki,
  • zielona herbata.

Goitrogeny uniemożliwiają jodowi przyłączenie się do hormonów tarczycy, trójjodotyroniny (FT3) oraz tyroksyny (FT4). Niski poziom FT3 oraz FT4 prowadzi do podwyższenia poziomu TSH i tworzenia się woli tarczycowych.

Niewielka ilość produktów zawierających substancje antyodżywcze nie szkodzi, ale na ich nadmiar powinni uważać pacjenci z chorobami tarczycy, a także osoby z niedoborem jodu.

Warto pamiętać, że stężenie goitrogenów jest najwyższe w produktach świeżych, surowych.

- Nie trzeba jednak wykluczać ich z diety. Gotowanie, co ważne bez przykrycia, by ułatwić parowanie niekorzystnych związków, ogranicza ich działanie i ilość w pożywieniu – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie dietetyk, mgr Karolina Lubas.

- Mogą pojawiać się w diecie pacjenta, choć raczej nie codziennie – dodaje.

Do goitrogenów, które nie ulegają dezaktywacji w procesie obróbki termicznej, należą izoflawony obecne w soi i produktach na jej bazie.

By zmniejszyć działanie goitrogenów, należy również zapewnić odpowiednią podaż jodu poprzez dietę – ok. 160 mg na dobę – oraz unikać ich łączenia z lekami stosowanymi w leczeniu chorób tarczycy.

Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze