Cykata – co to jest, do czego używać i jak ją zrobić?

Cykata to nic innego jak skórki owocowe, najczęściej z owoców cytrusowych, obsmażane w miodzie lub cukrze. Wykorzystuje się je do produkcji i ozdoby różnych wyrobów cukierniczych.

Nazwa „cykata” najpewniej pochodzi od włoskiego succada („succo” znaczy sok). Pierwotnie zaś określenie to odnosiło się do kandyzowanej skórki owoców cytronu (inaczej cedrat, citrus medica, etrog, a także ręka Buddy). To owoc o żółtej skórze, który przypomina dłoń o wielu palcach. Etrog to jeden z najstarszych znanych owoców cytrusowych. Jego cechą charakterystycznych jest intensywny aromat i bardzo gruba skórka.

Cykata to nie tylko wyjątkowy smak i duża zawartość cukru (to bomba kaloryczna - 100 g kandyzowanej skórki pomarańczowej to około 300 kcal). Można się w niej doszukać walorów prozdrowotnych. Powód jest prosty: skórki owoców zawierają wiele cennych substancji. Nie oznacza to wprawdzie, że cykatę należy traktować jako ważne źródło flawonoidów, błonnika, witamin (głównie witaminy C), minerałów, karotenoidów, olejków eterycznych i innych substancji o silnych właściwościach przeciwzapalnych oraz antyoksydacyjnych, niemniej warto spożywać ją jako smakowity dodatek do ciast, deserów, jaglanek i owsianek.

Warto wiedzieć, że zawarte w skórkach owoców substancje: łagodzą objawy infekcji, stanów zapalnych, wzmacniają odporność, usprawniają metabolizm i trawienie, wspomagają usuwanie z organizmu substancji toksycznych, przeciwdziałają rozwojowi nowotworów, spowalniają procesy starzenia się organizmu, obniżają poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi, zmniejszają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, ułatwiają wykrztuszanie wydzieliny przy chorobach dróg oddechowych, zapobiegają nieświeżemu oddechowi, * wpływają pozytywnie na stan zębów i kości, oddziałują korzystnie na wygląd skóry, włosów i paznokci.

Tradycyjny przepis na cykatę odnosił się do niedojrzałych owoców cytronu. Był dość prosty, choć czasochłonny. Należało mięsistą skórkę moczyć w solance przez kilkadziesiąt dni, a następnie ją „odsolić”, pokroić i usmażyć w cukrze lub miodzie.

Przepis współczesny wykorzystuje najczęściej skórki cytryn i pomarańczy (choć pojawia się przepis na cykatę z dyni czy cykatę z tykwy). Realizuje się go na różne sposoby. Zawsze należy zacząć od wyszczotkowania i sparzenia owoców wrzątkiem. Po usunięciu ze skórki białej, gorzkiej i niesmacznej części, kroi się ją w drobną kostkę, paski lub większe kawałki. Kolejnym krokiem jest gotowanie skórek do zeszklenia i miękkości w syropie cukrowym. Należy go przygotować z cukru i wody w proporcji 1:1. Następnie pozostawia się je na kilka godzin do wyschnięcia, po czym przekłada do szczelnie zamykanego naczynia. Cykatę przechowuje się w lodówce, nawet przez kilka miesięcy. Istnieje tez inny przepis, na sucho i na skróty. Cykatę przygotowuje się bezpośrednio w słoiku. Wystarczy warstwowo zasypać pokrojone skórki cukrem. Zakręcony słoik należy przechowywać w temperaturze pokojowej do momentu, aż cukier się rozpuści, a skórka puści sok. Następnie cykatę należy przełożyć do lodówki.

Cykatę wykorzystuje się do wyrobów cukierniczych, zwłaszcza takich ciast jak mazurek, piernik czy sernik. Nadaje im smak i aromat, a i jest piękną dekoracją. Ale to nie wszystko. Słodkie skórki można dodawać do muesli, owsianki, jaglanki, sałatek owocowych, herbat, grzanego wina czy czekolad na gorąco. Można nimi aromatyzować dżemy, konfitury i nalewki. Swoich wielbicieli mają również słodkości w postaci kandyzowanych skórek cytrusów w czekoladzie.

Cykata jest smaczna i łatwo dostępna. Warto jednak pamiętać, że ta zrobiona samodzielnie jest o niebo lepsza niż ta, którą można kupić. Prawa jest taka, że zwykle oferowane przez różnych producentów kandyzowane skórki cytrusów z oryginalną cykatą mają niewiele wspólnego. Nie dość, że są najczęściej pozbawione jakichkolwiek wartości odżywczych, to i zawierają wiele składników, które nie są korzystne dla zdrowia. To syrop glukozowo-fruktozowy, barwniki czy sztuczne substancje konserwujące.