Fasolnik chiński – właściwości odżywcze, uprawa i zastosowanie
Fasolnik chiński to roślina uznawana za warzywo, choć docenia się także jej walory ozdobne. Ma charakterystyczne, bardzo długie strąki, które przypominają spaghetti. Dojrzałe przyjmują barwę żółtą lub bordową. Są smaczne: bezwłókniste i słodsze oraz delikatniejsze w smaku niż fasola szparagowa. Jakie są ich właściwości? Jak uprawiać i jeść wspięgę chińską?
1. Co to jest fasolnik chiński?
Fasolnik chiński (łac. Vigna sinensis lub Vigna unguiculata) to roślina, która pochodzi z tropikalnych rejonów Afryki. Należy do rodziny bobowatych. Jest spokrewniona z fasolą, grochem, ciecierzycą, soczewicą i soją, ale także koniczyną.
Bywa mylona z fasolnikiem egipskim. Jej inne nazwy to: wspięga chińska, wspięga wężowata, wigna, fasola sprężyna, fasola wąż czy fasola długa na jard.
Jak wygląda fasolnik chiński? To jednoroczne pnącze, która osiąga wysokość 200-300 cm. Posiada jadalne, smaczne, wąskie i długie strąki, które osiągają długość 50 cm. Wyglądem przypominają spaghetti. Warzywo jest podobne do fasoli, a i smakuje podobnie jak fasolka szparagowa, nie ma jednak włókien i jest delikatniejsze.
Fasolnik chiński jest ozdobą ogrodu, ponieważ zachwyca barwami nie tylko strąków, ale i kwiatów. Te przypominają motyle. Na pędach zawsze pojawiają się w parach, po dwa. Zakwitają w drugiej połowie lata w odcieniach różu i purpury. Znajdujące się w ich wnętrzu nasiona są białe lub ciemne. Roślina posiada również ozdobne, trójpalczaste liście.
2. Fasolnik chiński – uprawa
Wspięga chińska największą popularnością cieszy się w Chinach, Tajlandii, ale i Kalifornii. W Polsce występuje głównie w postaci odmiany botanicznej, tworzącej bardzo długie strąki. Wyróżnia się jej dwie odmiany. To fasolnik tyczny, który wymaga podporu, a jego pędy osiągają do 4 m długości oraz fasolnik karłowy o krzaczastym pokroju z silnie rozgałęziającymi się pędami.
Generalnie fasolnik chiński jest łatwy w uprawie. Potrzebuje ciepła oraz podpór, ponieważ jest ciepłolubnym, szybko rosnącym pnączem. Nadaje się do uprawy w gruncie, pod osłonami oraz w donicach. Najlepiej rośnie na glebie lekko kwaśnej, wilgotnej i żyznej, ale poradzi sobie także na podłożu bardziej suchym i mniej zasobnym w składniki pokarmowe.
Uprawę rośliny zaleca się pod osłonami: w szklarni lub w folii, ewentualnie w gruncie, wybierając stanowisko ciepłe, osłonięte od wiatru i dobrze nasłonecznione (sprawdzi się na przykład dobrze nasłoneczniony zakątek pod południową ścianą w ogrodzie).
Warzywo można uprawiać z rozsady lub z siewu wprost do gruntu. Wysiewa się je w drugiej połowie maja i w pierwszej połowie czerwca. Roślina wschodzi szybko, po kilku dniach (od 3 do 10). Jadalne strąki zbiera się od lipca do września. Należy robić to sukcesywnie w miarę wzrostu (w postaci zielonej na jarzynkę) lub po całkowitym dojrzeniu (na nasiona).
3. Właściwości odżywcze fasolnika chińskiego
Właściwości odżywcze i prozdrowotne fasolnika chińskiego są podobne do walorów innych gatunków fasoli. Jego strąki zawierają sporo:
- błonnika (8 g),
- białka roślinnego (około 3 g),
- węglowodanów (8g),
- a także śladowe ilości tłuszczu (0,4 g) i sodu (4 mg).
Nasiona warzywa dostarczają cukrów, potasu, wapnia i magnezu, witamin z grupy B, witaminy C oraz karotenoidów. Co ważne, w roślinie występują prawie wszystkie aminokwasy egzogenne, czyli takie, które nie są wytwarzane przez ludzki organizm. W 100 gramach wspięga węzowata zawiera jedynie 47 kalorii.
Ponieważ wspięga chińska jest zasobna w białko (zawiera go zdecydowanie więcej niż mięso), do swojego jadłospisu powinny ją włączyć przede wszystkim osoby będące na diecie wegetariańskiej i wegańskiej, a także te, które unikają mięsa i poszukują innych źródeł białka.
Zawartość błonnika w roślinie sprawia, że ma ona dobry wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego, pomaga również usunąć z organizmu cholesterol. Zarówno strąki, jak i nasiona zawierają skrobię oraz substancje hamujące rozrastanie się tkanek nowotworowych.
4. Jak jeść wspięgę chińską?
Fasolnik chiński znajduje zastosowanie w kuchni. Wartościowe są głównie strąki, ale również nasiona. Można je spożywać w całości lub pokrojone na kawałki. Podaje się je na wiele sposobów. Warto przygotowywać dania gotowane, duszone, gotowane na parze czy zapiekane, ale i jeść na surowo, w postaci marynowanej i suszonej.
Po obróbce termicznej wignę można podawać jak tradycyjną fasolkę lub warzywne spaghetti, a i przyrządzać różne dania kuchni azjatyckiej. Warto pamiętać, by strączki gotować bardzo krótko, ponieważ gotowane zbyt długo stają się nazbyt miękkie i tracą smak.