Dzika róża - ziołolecznictwo, zawartość witaminy C, wpływ na organizm, wykorzystanie w kosmetyce

Dzika róża jest bogatym źródłem substancji czynnych, które mają wartości lecznicze i kosmetyczno-pielęgnacyjne. Zawiera mnóstwo witaminy C, która zwiększa odporność organizmu oraz kwasów owocowych, mających zbawienny wpływ na wygląd i stan skóry. Wytwarzany z niej olejek różany z kolei wykazuje działanie uspokajające, antydepresyjne i łagodzące bóle głowy. Jeśli chcesz wyglądać młodo i cieszyć się zdrowiem - skosztuj smacznych owoców dzikiej róży.

1. Charakterystyka dzikiej róży

Dzika róża to kolczasty krzew z rodziny różowatych, jej ludowe nazwy to psia róża oraz szypszyna. Ma złożone liście i szupinkowe, czerwone owoce.

W Polsce istnieje dwadzieścia gatunków róży, a najbardziej rozpowszechnioną jest róża pomarszczona. Wszystkie odmiany są wykorzystywane w kosmetologii, farmaceutyce i ziołolecznictwie.

Zobacz film: "Właściwości herbaty z dzikiej róży"

Ekstrakt z rośliny można spotkać w kosmetykach do ciała, lekach i suplementach diety. Najpospolitszy rodzaj to róża dzika, zwana też psią (rosa canina).

W starożytnym Rzymie służyła do leczenia ugryzień przez psy chore na wściekliznę. W Wielkiej Brytanii szczególnie w czasie II wojny światowej była głównym źródłem witaminy C.

Z kolei w Skandynawii stała się składnikiem zupy, a w Czechach i Słowacji - elementem sosu do mięsa. Obecnie dzika róża porasta całą Europę i Azję Mniejszą na miedzach, kamienistych wzgórzach i skrajach lasów.

Coraz częściej jest też traktowana jako krzew ozdobny w parkach i ogrodach. Owoce dzikiej róży mogą być kuliste lub podłużne.

W zależności gatunku różnią się także rozmiarem, mogą być okazałe lub niewielkie i trudne do przetworzenia w kuchni. Zawsze jednak mają delikatny smak, który świetnie komponuje się z innymi produktami, zarówno w wersji wytrawnej, jak i słodkiej.

Owoce zbiera się jesienią, w pełni dojrzałe. Zbiór najlepiej rozpocząć w pogodne dni, kiedy wyschnie rosa. Twarde okazy warto włożyć do zamrażalnika, ponieważ niska temperatura je zmiękczy.

Do użycia nie nadają się natomiast te zbrązowiałe i pomarszczone. Owoce należy dokładnie oczyścić z nasion i włosów, niestety nie jest to łatwe zadanie.

W tym celu warto odciąć końcówki z obu stron i kroić okazy wzdłuż na pół lub na plasterki. Jednocześnie końcówką noża należy usuwać ziarenka i włoski. Na rękach bezwzględnie powinny być rękawiczki.

Drugą metodą jest ugotowanie owoców w całości i przetarcie ich przez praskę, a następnie przez gęste sito. Oczyszczone owoce można ususzyć w 40 stopniach przez 12-24 godziny, aż staną się twarde i kruche.

Można to również zrobić na zewnątrz, układając plasterki na sicie i ustawiając je w przewiewnym, ocienionym miejscu na 2-3 dni. Warto pamiętać, że już 1-3 owoce mogą pokryć dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka witaminę C.

Zawartość kwasu askorbinowego zależy jednak od czasu zbioru i sposobów suszenia. Długotrwałe suszenie w temperaturze 40 stopni powoduje utratę nawet 75% substancji. Długi czas przechowywania również nie wpływa pozytywnie na zawartość witaminy C, ponieważ ulega ona utlenianiu.

2. Właściwości dzikiej róży

Dzika róża jest ważnym składnikiem wielu produktów leczniczych. Przede wszystkim znajduje się w nasercowych mieszkankach ziołowych, preparatach witaminowych, wzmacniających, wykrztuśnych oraz napotnych.

Można znaleźć ją także w lekach wspierających pracę wątroby i układ krążenia. Dzika róża ma dobroczynny wpływ na stan zdrowia i samopoczucie:

• uzupełnia dzienne zapotrzebowanie na witaminę C,
• wzmacnia układ odpornościowy,
• leczy przeziębienie i grypę,
• zmniejsza ból gardła,
• chroni układ krwionośny,
• wzmacnia naczynia krwionośne,
• obniża ciśnienie tętnicze krwi,
• ma właściwości przeciwzapalne,
• zmniejsza ryzyko wystąpienia szkorbutu,
• niweluje objawy reumatyzmu,
• wspiera walkę z chorobami drób oddechowych,
• delikatnie uspokaja,
• ułatwia zasypianie,
• łagodzi nieżyt przewodu pokarmowego,
• leczy problemy żołądkowe,
• redukuje biegunki,
• redukuje niestrawność,
• walczy z chorobami układu moczowego,
• przyspiesza powrót do zdrowia,
• redukuje ogólne osłabienie,
• redukuje nadmierne zmęczenie,
• wspiera kobiety w okresie ciąży i karmienia piersią.

3. Zastosowanie dzikiej róży w kosmetyce

Dzika róża poza właściwościami leczniczymi jest często wykorzystywana do produkcji kosmetyków oraz domowych kuracji. Wykazuje wiele cennych właściwości pielęgnacyjnych:

• odżywia skórę,
• niweluje przebarwienia,
• łagodzi podrażnienia,
• rozjaśnia cerę,
• działa ściągająco,
• wzmacnia elastyczność skóry,
• redukuje zmarszczki,
• zapobiega powstawaniu zmarszczek,
• delikatnie złuszcza naskórek,
• hamuje rozwój zaskórników,
• redukuje trądzik,
• nawilża przesuszoną skórę,
• pielęgnuje skórę wrażliwą,
• łagodzi oparzenia skóry,
• wspiera gojenie się ran,
• leczy stany zapalne skóry,
• wspomaga leczenie blizn,
• zmniejsza produkcję łojotoku,
• wygładza skórę,
• wspiera regenerację naskórka.

Przemysł kosmetyczny przetwarza głównie kwiaty dzikiej róży. Pozyskiwany olejek świetnie sprawdza się jako składnik perfum, mydeł i kremów. Natomiast woda różana po procesie destylacji stanowi tonik, poprawiający wygląd i kondycję skóry.

4. Przepisy na przetwory z dzikiej róży

Dzika róża słynie z właściwości leczniczych i warto wprowadzać ją jak najczęściej do swojej diety. W tym celu warto przygotować przetwory, które sprawdzą się w czasie długich jesiennych i zimowych miesięcy.

4.1. Nalewka z owoców dzikiej róży

Składniki:

• pół kilograma owoców dzikiej róży,
• szklanka cukru,
• 3/4 litra wódki.

Przygotowanie:

Do słoika przesypujemy owoce dzikiej róży, zasypujemy je cukrem i zalewamy alkoholem. Odstawiamy naczynie w ciepłe miejsce i wstrząsy nim energicznie raz dziennie. Po tygodniu przesączamy płyn przez gazę i przelewamy do ciemnej butelki, najlepiej przechowywać ją w lodówce.

4.2. Nalewka z płatków dzikiej róży

Składniki:

• litr płatków dzikiej róży bez białych końcówek,
• pół szklanki cukru,
• pół litra czystej wódki.

Przygotowanie:

Do dużego słoja wsypujemy płatki róży i warstwowo zasypujemy cukrem. Naczynie stawiamy w słonecznym miejscu na kilka dni. Gdy płatki puszczą soki wlewamy alkohol i przestawiamy słoik w ciemne miejsce na około sześć tygodni. Następnie filtrujemy płyn przez gazę i przelewamy do butelki.

4.3. Wino z dzikiej róży

Składniki:

• 10 kg owoców dzikiej róży,
• 25 l wody źródlanej,
• 10,5 kg cukru,
• 60 g kwasku cytrynowego,
• świeże drożdże,
• 250 ml wody źródlanej,
• pożywka dla drożdży winiarskich.

Przygotowanie:

Porcję drożdży wkładamy do czystej butelki o pojemności 250 ml. 250 ml wody źródlanej doprowadzamy do wrzenia, a następnie studzimy.

Zalewamy nią drożdże, a butelkę dokładnie zatykamy watą. Po upływie 24 godzin wsypujemy do mieszaniny łyżeczkę cukru, wtykamy watę i odstawiamy naczynie w ciepłe, ale zacienione miejsce na 3 dni.

Owoce umieszczamy w dużej butli i zalewamy gorącym syropem cukrowym (gorąca woda + 7,5 kg cukru). Dodajemy mieszaninę z drożdży, kwasek cytrynowy oraz pożywkę dla drożdży.

Butelką mocno wstrząsamy, odstawiamy ją na miesiąc do pomieszczenia o temperaturze 20 stopni Celsjusza. Po tym czasie zmniejszamy temperaturę do 15 stopni i trzymamy w nim butelkę przez dwa miesiące.

Następnie zlewamy płyn w taki sposób by osad na dnie pozostał nienaruszony w słoju. Przelewamy nalewkę do butelek, wkładamy korki i przechowujemy w ciemnym miejscu.

4.4. Sok

Składniki:

• 250 g oczyszczonych płatków dzikiej róży,
• 1/2 l wody,
• 1/2 cytryny,
• szczypta kwasku cytrynowego,
• słód.

Przygotowanie:

Cytrynę dokładnie myjemy, parzymy wrzątkiem i kroimy w grube plastry. Do słoja wkładamy płatki róży i cytrynę, wlewamy przegotowaną wodę.

Naczynie przykrywamy gazą i odstawiamy na 24 godziny. Następnie zlewamy płyn do garnka i dokładnie wyciskamy płatki. Dodajemy słód i kwasek cytrynowy, doprowadzamy mieszaninę do wrzenia.

Pozostawiamy naczynie na ogniu przez kolejne 15 minut. Po tym czasie sok przelewamy do butelek i szczelnie zamykamy. Pasteryzujemy przez kwadrans w 90 stopniach Celsjusza.

4.5. Konfitura różana

Składniki:

• 1,3 kg dojrzałych owoców dzikiej róży,
• 600 g cukru,
• cytryna,
• 300 ml wody.

Przygotowanie:

Owoce myjemy i odcinamy od nich ogonki. Przekładamy je do rondla i zalewamy 300 ml wody. Ustawiamy na niski ogień i gotujemy przez około 30 minut, aż owoce staną się miękkie.

Następnie mieszaninę przecieramy przez sito o gęstych oczkach, powtarzając cały proces dwa razy. Masę ponownie przekładamy do garnka, wsypujemy cukier i sok z cytryny.

Opcjonalnie można wzbogacić smak za pomocą skórki z pomarańczy, laski wanilii lub łyżeczki kardamonu. Gotujemy całość przez 15 minut, często mieszając.

Konfitura powinna uzyskać dosyć ciemny kolor i kremową konsystencję. Przekładamy ją do wyparzonych słoików, zakręcamy, odstawiamy do górny dnem i studzimy.

4.6. Tarte płatki różane

Składniki:

• trzy garści płatków,
• 3 łyżki cukru,
• sok z cytryny.

Przygotowanie:

Suche płatki ucieramy z cukrem za pomocą drewnianej łyżki. Na koniec dodajemy sok z cytryny do smaku. Mieszaninę przechowujemy w lodówce i spożywamy po łyżeczce trzy razy dziennie.

Tarte płatki zmniejszają nadwrażliwość żołądka i uspokajają. Można wykorzystać je również jako nadzienie do pączków lub naleśników.

4.7. Tonik do twarzy

Składniki:

• garść różanych płatków,
• szklanka wody.

Przygotowanie:

Płatki dokładnie myjemy i wkładamy do woreczka z gazy. Umieszczamy całość w garnku, zalewamy wrzątkiem, przykrywamy i odstawiamy na kilka godzin.

Następnie odcedzamy płyn i przemywamy nim oczyszczoną twarz dwa razy dziennie. Tonik można wykorzystać również jako płukankę po umyciu włosów.

5. Ile kalorii ma dzika róża