Lawinowy wzrost liczby chorych. To dlatego diagnozują tyle osób
Za główny czynnik ryzyka tego nowotworu uznaje się wiek – większość pacjentów w momencie rozpoznania ma 60 lat, a szczyt zachorowań przypada na ósmą dekadę. Jednak ten trend uległ odwróceniu, a na raka jelita grubego chorują już 40- i 50-latkowie.
1. Rośnie liczba zachorowań na raka jelita grubego
Naukowcy z Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC) oszacowali, że w 2020 roku odnotowano ponad 1,9 mln nowych przypadków i 930 000 zgonów z powodu raka jelita grubego. Wśród najwyższych wskaźników zachorowalności uplasowała się Europa, a pod względem największej śmiertelności wschód naszego kontynentu. Badacze przewidują, że do 2040 r. wzrost zachorowań i zgonów będzie zatrważający – nawet ponad trzy miliony diagnoz rocznie i ponad półtora miliona zgonów.
Co więcej, na przestrzeni dekady dwukrotnie wzrosła liczba zaawansowanych przypadków wśród młodej populacji. W samych Stanach Zjednoczonych, jak wskazują badania przeprowadzone przez American Cancer Society, już 20 proc. wszystkich rozpoznań raka jelita grubego stanowią diagnozy u osób poniżej 55. roku życia.
Dlaczego tak się dzieje? Badacze przyznają, że choć potrzebne są dalsze badania, by to ustalić, to można wskazać potencjalnych winowajców.
2. To stoi za epidemią raka. Czy da się jej zapobiec?
Dr Xavier Llor, dyrektor medyczny Programu Zapobiegania Rakowi Jelita Grubego w Yale Cancer Center przyznaje, że jednym z najważniejszych czynników jest dieta.
Istnieją badania wskazujące, że kobiety, które piją co najmniej dwa słodzone napoje dziennie, mają aż dwukrotnie wyższe ryzyko zachorowania na raka jelita grubego. Naukowcy nie mają też wątpliwości, że za epidemią tego nowotworu stoi pełna barwników, konserwantów, tłuszczów trans i dodanego cukru żywność wysokoprzetworzona. Coraz więcej badań wskazuje także na udział czerwonego mięsa, szczególnie przetworzonego, w rozwoju nowotworu.
W najmłodszej grupie pewną rolę odgrywają czynniki genetyczne, trwają również badania nad rolą antybiotyków, toksyn środowiskowych czy tworzyw sztucznych w procesie kancerogenezy.
- Ostatni znaczący wzrost przypadków raka jelita grubego wśród młodszej populacji jest prawdopodobnie bardziej związany ze środowiskiem, w tym z wszelkiego rodzaju ekspozycjami na niekorzystne czynniki i złą dietę – mówi dr Llor.
Jednocześnie eksperci z American Cancer Society mają kilka istotnych wskazówek, jak zapobiec rakowi.
Należą do nich:
- przesiewowe badania w kierunku raka jelita grubego – to m.in. kolonoskopia, badanie na krew utajoną, sigmoidoskopia; w Polsce zaleca się wykonywanie ich po 50. roku życia,
- dieta bogata w warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste – eksperci wskazują, że te trzy grupy produktów w badaniach powiązano z mniejszym ryzykiem nowotworu,
- kontrolowanie masy ciała – nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko zachorowania i zgonu z powodu raka jelita grubego,
- aktywność fizyczna – badania wskazują, że siedzący tryb życia i brak ruchu zwiększają ryzyko nowotworu,
- życie wolne od nałogów – zarówno palenie papierosów, jak i picie alkoholu zostało powiązane ze zwiększonym ryzykiem raka jelita grubego.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
