Pieprz syczuański – właściwości i zastosowanie
Pieprz syczuański to zewnętrzna łupina jagody żółtodrzewu pieprzowego. Ta popularna azjatycka przyprawa ma charakterystyczny, lekko cytrynowy smak oraz aromat. Cechują ją jednak nie tylko walory smakowe, ale i zdrowotne. Jakie są właściwości lecznicze pieprzu chińskiego? Jak go stosować?
1. Co to jest pieprz syczuański?
Pieprz syczuański, inaczej pieprz chiński czy pieprz z Syczuanu, to zewnętrzna łupina jagody żółtodrzewu pieprzowego (Zanthoxylum piperitum). To roślina z rodziny cytrusowych, spotykana głównie w Azji, na Półwyspie Koreańskim, w Japonii oraz północnych Chinach oraz w Ameryce Północnej.
Żółtodrzew pieprzowy to nieduże drzewo o pierzastych liściach, które po dotknięciu wydzielają cytrynowy zapach. Jego pień i gałęzie są pokryte ostrym kolcami. Właściwości aromatyczne posiada także drewno. Z tego powodu Japończycy od wieków wykorzystują je do produkcji fajek oraz moździerzy. Największym zainteresowaniem cieszą się jednak czerwone jagody żółtodrzewu, których łupiny nazywa się pieprzem syczuańskim.
Pieprz syczuański jest pieprzem wyłącznie z nazwy. Uzyskuje się go z suszonych oraz drobno zmielonych łupin owoców żółtokrzewu pieprzowego. Te przypominają małe orzeszki (mają około 5 mm). Pęknięta, szorstka skórka ujawnia kruche czarne nasionko, (ma około 3 mm średnicy). Sama przyprawa składa się głównie z pustych łusek.
Zobacz także
2. Jak stosować pieprz syczuański?
Pieprzy chiński jest używany w kuchni azjatyckiej, zwłaszcza w prowincji Syczuan. To bardzo aromatyczna i pikantna przyprawa z cytrusową nutą. Ma ostry smak, powoduje też uczucie drętwienia i mrowienia języka. Wykorzystuje się ją do aromatyzowania oleju, sosów i mieszanek przyprawowych. Doceniają ją miłośnicy smaków typowych dla kuchni orientalnej oraz zwolennicy wyrazistych i pikantnych przypraw.
Pieprz syczuański w azjatyckiej kuchni jest przyprawą stosowaną do kurczaka i kaczki, ale sprawdza się także wymieszany z solą i dodawany do mięsa wieprzowego. Wraz z koprem włoskim, anyżem gwiazdkowym, goździkami i cynamonem wchodzi w skład chińskiej przyprawy 5 smaków. Można go również naleźć w składzie popularnej w Japonii przyprawy 7 smaków.
Pieprz syczuański doskonale pasuje do tofu, potraw na bazie ryżu oraz dań warzywnych, wegetariańskich i jednogarnkowych, a także do faszerowanej papryki, sałatek oraz zup, jak i marynat. Warto doprawiać nią również dania z ryb czy owoców morza.
Przyprawa nie tylko nadaje smak, ale z uwagi na kolor ziarenek jest jego efektowną ozdobą. Pieprz syczuański najlepiej dodawać do potraw pod koniec gotowania lub smażenia. Jego aromat wydobywa prażenie.
W przypadku pieprzu syczuańskiego trzeba zachować umiar pamiętając, że to ostra przyprawa. Wystarczy jej zaledwie odrobina. W nadmiarze pieprz z Syczuanu może spowodować niezbyt przyjemne uczucie drętwienia i mrowienia języka.
Przyprawę można kupić w postaci całych łupin lub zmieloną na proszek. Przechowuje się ją w hermetycznie zamkniętych opakowaniach, w ciemnym miejscu. W przeciwnym razie szybko straci unikalny smak i aromat.
3. Właściwości lecznicze pieprzu syczuańskiego
Pieprz syczuański posiada wiele właściwości leczniczych. To efekt wysokiego stężenia olejków eterycznych, w składzie których można znaleźć związki z grupy alkoholi terpenowych, między innymi geraniol, linalool, cineol i citronellal.
To dlatego pieprz chiński wykazuje działanie antybakteryjne i przeciwgrzybiczne. Doskonale wspiera leczenie infekcji, łagodząc gorączkę i inne objawy, a także odporność. Pieprz chiński korzystnie wpływa na wątrobę i oczyszczanie dróg żółciowych. Poprawia również funkcjonowanie układu pokarmowego, przeciwdziała bowiem wzdęciom oraz wiatrom, skurczom, bólowi brzucha oraz kolkom. Poza tym działa przeciwbólowo. Znieczula wnętrze jamy ustnej, pomagając uśmierzyć ból zęba (stąd nazwa się go „drzewem na ból zęba"), dziąseł czy gardła.
Ma także właściwości detoksykujące. Według tradycyjnej medycyny chińskiej posiada zdolność do usuwania nadmiaru nagromadzonej w organizmie wilgoci. Badania naukowe dowiodły, że pieprz syczuański pomaga neutralizować toksyny, których kumulowanie powoduje poważne konsekwencje dla zdrowia. Jest także silnym przeciwutleniaczem, który ogranicza szkodliwe działanie wolnych rodników. Te nie tylko sprzyjają powstawaniu nowotworów, ale i przyspieszają procesy starzenia organizmu. Specjaliści twierdzą, że zawarty w roślinie geraniol może hamować rozwój komórek nowotworowych, zwłaszcza w przypadku raka jelita grubego.