Poziomka – właściwości i uprawa
Poziomka pospolita kojarzy się z latem. I słusznie, bo owocuje w czerwcu i lipcu. Rośnie w miejscach nasłonecznionych, głównie w lasach. Coraz popularniejsza jest jednak poziomka ogrodowa oraz uprawa poziomki na balkonie. Jakie walory lecznicze posiadają poziomki i do czego warto je wykorzystać?
1. Poziomki – uprawa
Jeszcze kilka lat temu poziomki kojarzyły się wyłącznie z lasem. To tam szło się, by zebrać te delikatne owoce. Z czasem jednak uprawa poziomek stała się popularna w ogrodach prywatnych. Roślina ta ma niskie wymagania glebowe, nie potrzebuje też specjalnej pielęgnacji. Pojawiają się też poziomki na balkonie, gdzie pełnią funkcję ozdobną. Trzeba jednak pamiętać, że mają one zdecydowanie słabszy aromat i zawierają mniej substancji odżywczych niż poziomki dziko rosnące.
Popularność poziomki przysłoniły truskawki, które są od niej większe. Ale to właśnie ze skrzyżowania dwóch odmian poziomek – północnoamerykańskiej odmiany wirginijskiej oraz chilijskiej – powstały te czerwone i soczyste owoce. Truskawka zaczęła być uprawiana w ogrodach, co zapewniało łatwy do niej dostęp.
1.1. Poziomka – zastosowanie lecznicze
Poziomka pospolita dostarcza wielu cennych witamin, m.in. witaminę C, witaminy z grupy B oraz minerały, np. potas, wapń, żelazo, sód. Zawiera ponadto błonnik oraz kwasy organiczne: salicylowy, jabłkowy i cytrynowy.
Owoce poziomki od dawna były stosowane w medycynie ludowej i zielarstwie. Traktowano je jako środek moczopędny, delikatnie przeczyszczający i odkażający. Wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające i antynowotworowe. Pozytywnie wpływają też na funkcjonowanie układu krążenia – obecne w niej substancje obniżają stężenie cholesterolu we krwi i zapobiegają miażdżycy. Wspomagają pracę układu trawienia i przyspieszają metabolizm. Podawano je w leczeniu biegunek i zaparć.
Medycyna ludowa wykorzystywała też liście poziomek. Działają bakteriobójczo, detoksykacyjnie, ściągająco. Herbata z liści poziomek pozwala pozbyć się halitozy, czyli nieprzyjemnego zapachu z ust. Wspomaga też leczenie chorób dziąseł i przyzębia, m.in. parodontozy.
2. Poziomka pospolita w kosmetyce
Ze względu na liczne składniki odżywcze, poziomka bywa też wykorzystywana w kosmetyce. Wykazuje działanie oczyszczające i odświeżające. Zmniejsza plamy i przebarwienia na skórze, pomaga rozjaśnić cerę. W sposób naturalny wybiela też zęby, jednak efekt jest najczęściej krótkotrwały.
3. Poziomki w kuchni
Najbardziej aromatyczne są poziomki zbierane o poranku lub późnym wieczorem, gdy zdąży pokryć je rosa. Mają wówczas intensywny smak, stąd najlepiej jadać je na surowo. Owoce te ponadto nie nadają się do długiego przechowywania. Szybko pleśnieją, tracą swój aromat i właściwości. Można je jednak przetworzyć. Deser z poziomkami smakuje wybornie! Można przygotować ciasto z poziomkami lub poziomki w miodzie. Zimą dobrze smakuje też dżem lub konfitura z poziomek. Wielu zwolenników ma też nalewka z poziomek leśnych lub wino z poziomek. Dla całej rodziny na wzmocnienie odporności dobrze jest przygotować sok z poziomek.
