Dieta papkowata – zasady, produkty zalecane i jadłospis
Dieta papkowata to specjalny sposób żywienia, który wdraża się u osób chorych bądź dochodzących do siebie po zabiegach chirurgicznych. Serwowane posiłki powinny być lekkostrawne i rozdrobnione. Musza mieć miękką, niedrażniącą konsystencję. Jakie produkty są wskazane, a które niedozwolone?
1. Co to jest dieta papkowata?
Dieta papkowata to dieta lekkostrawna o zmienionej konsystencji. Potrawy przygotowane są w specjalny sposób i podawane w takiej formie, by były łatwe w połykaniu, a ich konsumpcja nie wymagała gryzienia. Oznacza to, że jadłospis wymaga planowania w oparciu o odpowiednie produkty i właściwe techniki ich przygotowania.
Ponieważ dieta papkowata jest dietą miękką, potrawy powinny być przygotowane tak, by nie drażniły zmienionego przełyku lub jamy ustnej. Stopień rozdrobnienia posiłków powinien być dostosowany do możliwości gryzienia, przełykania oraz trawienia pacjenta. Podstawową techniką kulinarną do sporządzania potraw jest gotowanie.
2. Zasady diety papkowatej
Pojęcie dieta oznacza specjalny sposób żywienia, który uwzględnia zarówno ilość, jak i jakość spożywanych pokarmów. Jej celem jest dostarczenie niezbędnych składników pokarmowych oraz dostosowanie ich podaży do możliwości trawienia, wchłaniania i metabolizowania przez organizm.
Każda dieta lecznicza musi być oparta na zasadach racjonalnego żywienia. W planowanej diecie łatwostrawnej o zmienionej konsystencji (papkowatej):
- węglowodany – 54% sumy dobowego zapotrzebowania energetycznego.
- tłuszcze – 30% sumy dobowego zapotrzebowania energetycznego,
- białko - ogółem powinno stanowić 16% sumy dobowego zapotrzebowania energetycznego.
W diecie tej bardzo ważnym składnikiem jest białko pochodzenia zwierzęcego, witamina C i witaminy z grupy B oraz minerały.
3. Zastosowanie diety papkowatej
Dieta papkowata jest stosowana u różnych pacjentów:
- przy chorobach jamy ustnej i przełyku, takich jak: zapalenie jamy ustnej, przełyku, rak przełyku, zwężenie przełyku, żylaki przełyku,
- przy utrudnionym gryzieniu i przełykaniu,
- w niektórych chorobach przebiegających z gorączką,
- po niektórych zabiegach chirurgicznych.
4. Dieta papkowata – przykładowy jadłospis i produkty zalecane
Przygotowując potrawy w ramach diety papkowatej, trzeba pamiętać o kilku zasadach. Co jest ważne? Jakie produkty są wskazane? Dieta lekkostrawna, także papkowata, ogranicza produkty i potrawy ciężkostrawne. Podstawę jadłospisu diety papkowatej stanowią:
- zupy przecierane, zupy typu krem, zagęszczone żółtkiem oraz masłem,
- kasze, ryż, płatki w postaci kleików,
- zmiksowane chude mięso i ryby, zmielone wędliny z chudego mięsa. Chude gatunki mięs to cielęcina, młoda wołowina, królik oraz drób: kurczak, indyk. Zalecane ryby chude to dorsz, pstrąg strumieniowy, karmazyn, morszczuk, sola, sandacz czy mintaj,
- miękkie pozbawione skórki pieczywo i sucharki: jasne, rozmoczone w zupie, mleku, rozmoczone biszkopty,
- jajka na miękko, jajecznice na parze,
- bardzo drobne kasze i makaron,
- warzywa gotowane: przetarte, drobno posiekane, zmielone (np. ziemniaki w postaci puree),
- warzywa surowe: posiekana zielona sałata, pomidory bez skórki i młoda marchew starta na drobnej tarce,
- przetarte gotowane owoce, pieczone jabłko bez skórki, soki owocowe,
- desery: kisiele domowe, budynie, kompoty, owoce przetarte, musy, suflety, galaretki owocowe.
Wartość odżywcza diety papkowatej powinna być opracowana indywidualne, by móc zaspokajać potrzeby pacjenta. Jeśli nie jest ona w stanie dostarczyć energii oraz wszelkich składników pokarmowych, rozważa się żywienie drogą dojelitową także przy użyciu diety przemysłowej.
Jak wygląda przykładowy jadłospis diety papkowatej?
Przykładowy jadłospis diety papkowatej obejmuje takie posiłki jak:
- śniadanie: kasza manna na mleku, chleb zwykły, masło, szynka wieprzowa gotowana, pomidor, herbata bez cukru,
- obiad: barszcz czerwony zabielany, kasza perłowa z tłuszczem roślinnym, potrawka z kurczaka, marchew gotowana, kompot,
- kolacja: bułka, masło, szynka z piersi indyka, pomidor, kawa zbożowa na mleku.
5. Dieta papkowata - produkty zakazane
Pacjenci przebywający na diecie papkowatej muszą unikać nie tylko produktów o konsystencji stałej, ale i innych. Produkty zakazane na diecie papkowatej to:
- napoje alkoholowe, mocne kakao, płynna czekolada, kawa naturalna, mocna herbata, woda gazowana, kwaśne przetwory mleczne,
- chleb żytni, razowy nierozmoczony, pieczywo chrupkie z otrębami,
- produkty pikantne, ocet, pieprz, musztarda, papryka ostra, chrzan, maggi,
- tłuste wędliny i konserwy,
- tłuste gatunki mięs, takie jak wieprzowina, baranina, mięso z gęsi, kaczki,
- tłuste ryby wędzone, smażone, pieczone oraz inne nierozdrobnione,
- ostre sery i sery typu fromage,
- zupy nieprzecierane, zupy w proszku, zawiesiste zupy na wywarach mięsnych, kostnych, grzybowych,
- dania zasmażane, zaprawiane śmietaną,
- potrawy z warzyw strączkowych, kapustnych, cebulowych,
- zapiekanki z ziemniaków, mięsa i warzyw, makaronu i kasz,
- naleśniki, knedle, kluski ziemniaczane,
- potrawy smażone na tłuszczu: placki ziemniaczane, kotlety, krokiety, bigos, fasolka po bretońsku, pizza, leczo,
- smalec, słonina, boczek, margaryny twarde,
- suche nasiona roślin strączkowych, sałata zielona, warzywa w całości, grubo starte surówki, owoce w całości.
