Lin – wygląd, występowanie i przepisy
Lin ryba należy do rodziny karpiowatych. Dziko żyje głównie w wodach o mulistym dnie, jest też często hodowany. Ma mięso białe, delikatne, średnio tłuste, ze stosunkowo niewielką ilością ości. Najlepiej smakuje smażony i gotowany. Typowy dla kuchni polskiej jest lin duszony w śmietanie. Jak wygląda lin? Jakie są jego właściwości odżywcze?
1. Co to jest lin?
Lin (Tinca tinca) to słodkowodna ryba z rodziny karpiowatych (Cyprinidae) i jedyny przedstawiciel rodzaju Tinca. Inne nazwy ryby to: pszenicznik, oczeretniak oraz kaliniak.
Systematyka lina przedstawia się następująco:
Domena - eukarionty Królestwo - zwierzęta Typ - strunowce Podtyp - kręgowce Gromada - promieniopłetwe Nadrząd - otwartopęcherzowe Rząd - karpiokształtne Nadrodzina - Cyprinoidea Rodzina - karpiowate Rodzaj - Tinca Gatunek - lin
Dziko żyjące liny spotyka się w wodach stojących i płynących. Ryba najchętniej zamieszkuje ciepłe, płytki i bardzo zarośnięte wody stojące (tzw. jeziora linowo-szczupakowe). Jest gatunkiem pospolitym.
Oprócz wód w Polsce występuje praktycznie we wszystkich regionach Europy za wyjątkiem północnej części Wielkiej Brytanii, Islandii i części północnej krajów skandynawskich. Hoduje się go także w stawach rybnych, a także w przydomowych oczkach wodnych i stawach (np. lin złoty).
Tinca tinca to gatunek ciepłolubny, aktywniejszy nocą. Zimę lin spędza zagrzebany w mule. Nie ma problemów z przeżyciem w wodach o niskiej zawartości tlenu. Jest bardzo ostrożny i płochliwy. Żyje samotnie. W Polsce nie jest objęty okresem ochronnym. Wymiar ochronny lina wynosi 25 cm.
2. Jak wygląda lin?
Ciało lina jest masywne i niezbyt wysokie, wyraźnie okrągłe i pokryte drobnymi łuskami (na których znajduje się charakterystyczny śluz). To ryba, która nie osiąga zbyt dużych rozmiarów. Średnia długość ciała lina wynosi około 35-40 cm przy masie ciała w granicy 1-1,5 kg.
Zdarzają się jednak osobniki większe. Największy złowiony i zgłoszony lin w Polsce miał długość 65 cm i wagę 4,5 kg. Płetwy lina, z wyjątkiem ogonowej, mają krótkie podstawy i są zaokrąglone. Obserwuje się dymorfizm płciowy. Płetwy brzuszne u samca są znacznie większe niż u samicy, mają grubsze promienie.
Grzbiet ryby ma najczęściej kolor ciemnozielony lub ciemnobrązowy. Jego boki są jaśniejsze i mosiężnie połyskujące. Strona brzuszna jest żółtawobiała. Warto wiedzieć, że kolor lina zależy bezpośrednio od warunków, w których żyje ryba. W zamulonych zbiornikach liny są prawie czarne, w czystszej wodzie ciemne na grzbiecie, a na bokach oliwkowozielonkawe ze złotym połyskiem.
Młody lin żywi się planktonem, z czasem jego pokarm stanowią małe zwierzęta denne, takie jak ślimaki, robaki, ślimaki, larwy owadów, mięczaki, ale również rośliny i podgniłe części. Otwór gębowy lina jest poziomy, ustawiony nieco skośnie w położeniu końcowym. Z jego kącików wyrasta para krótkich wąsów.
3. Właściwości odżywcze lina
Lin poławiany jest zarówno przez rybaków, jak i wędkarzy. Jest chętnie spożywany ze względu na smaczne, białe i delikatne mięso, które charakteryzuje się słodkawym smakiem i zapachem mułu. Jest niezbyt ościste i tłuste. Lin nie jest zbyt kaloryczny.
Mięso lina jest lekkostrawne. Można je podawać małym dzieciom oraz osobom starszym. Ryba dostarcza wielu witamin (A, D, B1, B2, B6, E, B9, B12, C, PP) oraz minerałów (magnez, żelazo, fosfor, wapń, fluor, kobalt, siarka, chrom, potas, selen, miedź), a także wielonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz inne substancje niezbędne dla organizmu.
4. Lin - przepisy
Jak przyrządzić lina? Można go smażyć i gotować, a z mielonego mięsa przyrządzić pulpeciki oraz frykadelki, które podaje się z sosem lub w zupie rybnej. Często praktykuje się pieczenie tuszy w piekarniku. Jednak najpopularniejszą propozycją wydaje się lin w śmietanie.
Aby przygotować lina w śmietanie, potrzebne są takie składniki jak:
- świeży lin (o wadze do 1 kg),
- dwie cebule,
- sok z cytryny,
- 250 ml słodkiej śmietany (30%),
- natka pietruszki,
- olej do smażenia,
- sól, pieprz.
Rybę trzeba oskrobać, zrobić z niej filety i umyć pod bieżącą wodą. Osuszyć, kładąc na papierowym ręczniku, po czym pokroić w poprzeczne paski o szerokości 2–3 cm. Kawałki ryby włożyć do naczynia i zlać połową przygotowanego soku z cytryny.
Po chwili mięso należy oprószyć mąką i krótko smażyć na dobrze rozgrzanym oleju rzepakowym. Usmażone i posolone w międzyczasie kawałki lina przełożyć do żaroodpornego naczynia.
Do śmietany należy dodać pozostały sok z cytryny i sól. Na patelni przesmażyć pokrojoną w plasterki cebulę, doprawić ją solą i pieprzem. Gdy zaczyna być złota, dolać śmietanę. Tak powstałym sosem zalewa się lina i zapieka przez kilka minut w temperaturze 180 stopni.
