Problemy żywienia pooperacyjnego
Udana operacja nie jest gwarancją szybkiego powrotu do zdrowia. Zaraz po niej następuje bardzo ważny okres regeneracji uszkodzonych tkanek. Niezwykle istotne jest, by w tym newralgicznym czasie w sposób szczególny zadbać o żywienie pacjenta, uwzględniając jego specyficzne potrzeby. Należy zwrócić uwagę m.in. na zwiększone zapotrzebowanie energetyczne które jest wynikiem stresu metabolicznego związanego z operacją.
1. Jak powinna odżywiać się osoba po operacji?
Ze stanem pooperacyjnym wiąże się szereg problemów żywieniowych, z których najpowszechniejsze to utrudniona zdolność do przygotowywania i spożywania posiłków oraz utrata apetytu. Pojawiający się brak chęci do jedzenia nie oznacza jednak, że choremu jedzenie jest zbędne. W rzeczywistości jest dokładnie odwrotnie!
Bezpośrednio po operacji znacznie wzrasta zapotrzebowanie chorego na energię (kalorie). Bez niej nie może zajść żadna reakcja biochemiczna, a tych wracający do zdrowia organizm musi w każdej sekundzie przeprowadzić bardzo wiele. W pierwszym etapie rekonwalescencji kluczowe jest włączenie mechanizmów zapobiegających infekcji powstałej po zabiegu rany. W kolejnym natomiast odbudowa zniszczonych komórek. Innymi słowy – właściwe żywienie po operacji daje pacjentowi siłę do rehabilitacji.
2. Dieta a szybsze gojenie się ran pooperacyjnych
Zarówno prawidłową odpowiedź immunologiczną, jak i właściwą regenerację tkanek warunkuje obecność w diecie odpowiedniej ilości białka. Tworzące białka aminokwasy są bowiem substratami do budowy nowych białek pełniących rolę enzymatyczną i budulcową. W diecie pacjenta z gojącymi się ranami podaż białka powinna kształtować się na poziomie 1-1,5 g/kg masy ciała na dobę. Dla porównania, osobie zdrowej wystarczy 0,8 g/kg masy ciała na dobę.
Prócz budulca, regenerującemu się organizmowi zobowiązani jesteśmy dostarczyć substancje, które regulują proces odnowy. Należy do nich m.in. aminokwas arginina, który sprzyja rozszerzaniu naczyń krwionośnych. Dzięki temu do gojącej się rany dopływa więcej składników odżywczych oraz tlenu. Dobre dotlenienie ma fundamentalne znaczenie, ponieważ umożliwia przekształcanie pokarmów pobranych z dietą na energię użyteczną komórkom. Arginina jest ponadto substratem do budowy kolagenu – składnika skóry.
Dowiedziono również, że cząsteczka ta pomaga ograniczać proces zapalny oraz zwiększa aktywność substancji działających antyoksydacyjnie (przeciwutleniająco). Ich zadaniem jest neutralizacja wolnych rodników, czyli cząsteczek uszkadzających tkanki. W diecie pacjenta po operacji nie powinno zabraknąć też cynku, który wspomaga prawidłowy podział i wzrost komórek, umożliwiając tym samym skuteczne gojenie rany. Istotna jest ponadto odpowiednia podaż witaminy C, gdyż substancja ta, podobnie jak arginina, uczestniczy w syntezie kolagenu.
3. Jak zapewnić prawidłową dietę pooperacyjną?
Jak wynika z wcześniejszych akapitów, składniki takie jak białko, arginina, witaminy oraz pierwiastki śladowe przyśpieszają gojenie ran pooperacyjnych. Warto je zatem dostarczać organizmowi. Nie tylko w tradycyjnych posiłkach, gdyż tam ich ilość jest najczęściej niewystarczająca. Dobrym rozwiązaniem jest uzupełnianie diety preparatem do żywienia medycznego. Pamiętajmy jednak by przed włączeniem do diety produktów żywienia medycznego skonsultować się z lekarzem.