Rzepa biała – właściwości i działanie. Jak ją wykorzystać?
Rzepa biała to warzywo z rodziny kapustowatych, które nie tylko dobrze smakuje, ale i jest zdrowe. Można po nią sięgać także w celach pielęgnacyjnych. Sprawdza się na przykład jako kosmetyk na włosy. Jakie właściwości ma rzepa? Co można z niej zrobić?
1. Co to jest rzepa biała?
Rzepa biała (Brassica rapa), inaczej rzepa właściwa typowa to warzywo należące do rodziny kapustowatych. Jest uznawana za podgatunek kapusty zwyczajnej. Jej częścią jadalną są młode liści i korzeń. Ten może mieć kształt kulisty, cylindryczny lub stożkowaty. Jego zewnętrzna część ma barwę białą lub lekko czerwoną. W środku jest biały lub żółty.
Rzepa to warzywo popularne na całym świecie. Jest typowa dla klimatu umiarkowanego. Uprawia się ją w Europie, zwłaszcza w chłodniejszych rejonach. Odmiany o bulwach mniejszych, które są bardziej delikatne w smaku, przeznacza się na żywność dla ludzi. Okazy większe, o uboższych walorach smakowych, dla zwierząt hodowlanych.
Przypuszcza się, że rzepa pochodzi z Afganistanu, Pakistanu lub rejonu Morza Śródziemnego. Wiadomo, że znano ją w starożytnej Grecji i w Cesarstwie Rzymskim. Tę samą odmianę uprawiają współcześni rolnicy.
Białą rzepa bywa kłopotliwa. Często jest mylona z białą rzodkwią (mimo podobnego wyglądu znacznie różnią się od siebie; rzepa ma nieco łagodniejszy smak niż rzodkiew) oraz czarną rzepą (obydwie mają wiele podobnych wartości odżywczych).
2. Lecznicze właściwości białej rzepy
Biała rzepa ma wiele właściwości odżywczych, ponieważ jest zasobna w:
- witaminy (głównie C, E, K i A, a także witaminy z grupy B. To witamina B1, B2, B3, B5, B6 i B9),
- składniki mineralne (potas, wapń, magnez, fluor, żelazo, cynk),
- tłuszcze,
- białko,
- węglowodany,
- cukry,
- błonnik,
- olejki eteryczne,
- substancje bakteriobójcze.
Warzywo wykazuje właściwości bakteriobójcze, rozluźniające, moczopędne i żółciotwórcze. To sprawia, że biała rzepa:
- wzmacnia organizm, dodaje sił, poprawia organizmu wzmacnia odporność,
- łagodzi objawy przeziębień, grypy i infekcji bakteryjnych, ponieważ tonuje ból gardła i zapalenie błony śluzowej,
- jest wsparciem dla zmęczonych oczu,
- może zapobiec chorobom zwyrodnieniowym stawów i bólom reumatycznym. Ma to związek z tym, że zawarte w niej składniki zapobiegają odkładaniu się wykrystalizowanego kwasu moczowego w stawach, który może prowadzić do wielu schorzeń układu kostnego,
- wpływa na kondycję naczyń krwionośnych, zapobiega chorobom serca,
- stabilizuje pracę układu nerwowego,
- przeciwdziała pojawieniu się osteoporozy,
- poprawia funkcjonowanie układu pokarmowego,
- reguluje racę układu trawiennego, poprawia przemianę materii, pobudza trawienie, przeciwdziała zaparciom.
Ponadto korzeń rzepy białej wykazuje działanie alkalizujące, co wspiera odkwaszenie organizmu, oczyszcza krew i przyczynia się do spadku masy ciała poprzez działanie moczopędne i zawartość błonnika, który daje poczucie sytości.
Warto przy tym pamiętać, że rzepa biała, jak wszystkie kapustowate, jest niskokaloryczna (porcja 100 g to 27 kcal). Oznacza to, że mogą ją spożywać osoby na diecie redukcyjnej.
Rzepa biała w kosmetyce Rzepę białą warto jeść nie tylko dla zdrowia, ale i urody, ponieważ wzmacnia włosy, paznokcie oraz poprawia wygląd skóry.
Wywar z liści rzepy to doskonała odżywka do słabych i silnie przetłuszczających się włosów z łupieżem. Mikstura nie tylko wzmacnia cebulki włosowe, ale i hamuje wypadanie włosów. Innym pomysłem jest aplikowanie na skórę głowy soku z rzepy. To pomaga wyleczyć łupież lub zahamować wypadanie włosów.
Rzepa może również pomóc cerze problemowej. Ugotowany i przetarty korzeń sprawdza się jako maseczka do twarzy, która ogranicza trądzik i skórne zmiany alergiczne. Można także sięgać po gotowe produkty do pielęgnacji włosów, takie szampony czy odżywki.
3. Rzepa biała - przepisy
Jak jeść białą rzepę? Na surowo, zarówno w postaci soku i koktajlu warzywnego, jak i w sałatkach oraz na kanapkach. Najpopularniejszym daniem z białej rzepy jest surówka. Aby ją zrobić, wystarczy:
- wymieszać startą rzepę ze startym jabłkiem,
- dodać majonez i śmietanę (lub jogurt),
- wsypać sól, pieprz i posiekany drobno szczypiorek
Wszystkie składniki wystarczy wymieszać. I gotowe.
Białą rzepę poddaje się także obróbce termicznej. Bulwę można zapiekać, gotować, piec, smażyć czy dusić. Dobrze smakuje w zupie-kremie (np. z białych warzyw). Młode liście mogą zastąpić szpinak. Doskonale smakują po podsmażeniu na maśle, z dodatkiem czosnku.