Szpinak nowozelandzki – jak go jeść i hodować?

Szpinak nowozelandzki, czyli trętwian czterorożny, rośnie dziko w Nowej Zelandii, na Tasmanii oraz w południowej i zachodniej Australii. Choć roślina z doskonale nam znanym szpinakiem warzywnym botanicznie ma niewiele wspólnego, ma podobne wartości odżywcze i równie ciekawy smak. Jak ją hodować i jeść?

1. Co to jest szpinak nowozelandzki?

Szpinak nowozelandzki, czyli trętwian czterorożny (Tetragonia tetragonioides) to gatunek rośliny zielnej, która rośnie dziko w Nowej Zelandii, na Tasmanii oraz w południowej i zachodniej Australii.

Należy do rodziny pryszczyrnicowatych (podrodziny Aizooideae). Jest uprawiana jako warzywo. Z Nowej Zelandii do Europy została przywieziona w 1771 roku przez Josepha Bansa.

Choć szpinak nowozelandzki pochodzi z innej rodziny niż szpinak zwyczajny, jest do niego podobny. Cechuje się również zbliżonym smakiem oraz sposobem przygotowania do spożycia.

Zobacz film: "Jak zdrowo jeść i tracić na wadze?"

2. Jak wygląda i smakuje szpinak nowozelandzki?

Szpinak nowozelandzki to roślina wieloletnia, w naszym klimacie uprawiana jako jednoroczna. Ma płożącą się, rozgałęzioną łodygę, która osiąga około metra długości.

Posiada nieduże, ciemnozielone i grube liście, które swoim kształtem przypominają liście szpinaku (szpinak nowozelandzki ma liście bardziej romboidalne i jaśniejsze).

Trętwian czterorożny w smaku jest bardzo podobny do szpinaku warzywnego (Spinacia oleracea), choć nieco delikatniejszy. Jego liście są bardziej mięsiste. Roślina nie jest wrażliwa na upał, stąd jej dostępność także w pełni lata, gdy prawdziwego szpinaku nie ma. Nie toleruje chłodów i mrozów.

3. Jak jeść szpinak nowozelandzki?

Jeśli chodzi o wartości odżywcze, szpinak nowozelandzki może się mierzyć z typowym szpinakiem. Zawiera duże ilości:

• witaminy C,
• prowitaminy A,
• żelaza,
• wapnia,
• fosforu.

Szpinak nowozelandzki spożywa się dokładnie tak, jak zwykły szpinak. Jego częścią jadalną są liście oraz wierzchołki młodych pędów. Ze szpinaku można robić sałatki, nadzienie do naleśników czy lawasz, sos do makaronu, zupę szpinakową lub koktajle i smoothie.

Warto go zapiekać na pizzy czy w cieście francuskim czy podawać na kanapce, w toście czy grzance. Doskonale komponuje się z serami, zarówno pleśniowymi, jak i fetą, parmezanem czy oscypkiem, a także gałką muszkatołową i czosnkiem, pieprzem i solą. Surowy szpinak nowozelandzki w 100 gramach posiada wartość energetyczną 14 kcal.

Jedząc szpinak – także nowozelandzki – nie należy przesadzać z jego ilością. Roślina zawiera kwas szczawiowy, który w większych ilościach może zaburzać wchłanianie wapnia. Oznacza to, że może przyczyniać się do powstania kamieni nerkowych i szkodzić zdrowiu.

4. Uprawa szpinaku nowozelandzkiego

Trętwian czterorożny można kupować w sklepach lub uprawiać samodzielnie. Nabywając roślinę warto zwracać uwagę, by jej listki były chłodne i jędrne oraz lekko trzeszczały przy zgniataniu. Jeśli są ciepłe, oznacza to, że roślina zaczyna się psuć.

Decydując się na uprawę szpinaku nowozelandzkiego, należy pamiętać, by:

• najlepiej uprawiać go z rozsady, czyli w końcu marca lub na początku kwietnia wysiać do wielodoniczek, a następnie wsadzić do gruntu w drugiej połowie maja. Ma to związek z długim okresem kiełkowania (od 20 do 40 dni). Nasiona można także wysiewać wprost do gruntu w drugiej połowie maja,
• uszczykiwać wierzchołki pędów młodych roślin, dzięki czemu lepiej się rozkrzewią,
• zapewnić roślinie bardzo żyzne podłoże i stale lekko wilgotną glebę,
• ponieważ szpinak nowozelandzki ma dość wysokie wymagania cieplne, korzystne plony z uprawy można uzyskać w temperaturze powyżej 20 stopni Celsjusza. Oznacza to, że należy go sadzić na stanowiska słoneczne, ciepłe i zaciszne,
• roślina lubi towarzystwo takich roślin jak: ogórki, ziemniaki, kalarepa, kapusta, rzepa, marchew, rzodkiew, rabarbar, seler i pomidor. Niedobrym sąsiedztwem jest dla niego burak ćwikłowy i cebula.

Trętwian czterorożny zbiera się od czerwca lub lipca aż do pierwszych przymrozków, nawet raz w tygodniu. Po zbiorze liście można przechowywać przez kilka dni w lodówce, przygotowywać na ciepło lub zamrażać. W tym celu należy wybierać liście bez plam i przebarwień, pozbyć się grubszych łodyg, a następnie:

• dokładnie je umyć,
• wrzucić we wrzątku na 2 minuty (zblanszować), ułożyć je na sicie lub w durszlaku, opłukać zimną wodą,
• gdy szpinak wystygnie, osuszone ręcznikiem papierowym liście podzielić na porcje, włożyć do pojemników lub woreczków strunowych przeznaczonych do mrożenia i ułożyć w zamrażarce.