Czym jest wsparcie żywieniowe pacjentów onkologicznych i kiedy warto je stosować?

Według ekspertów zaburzena odżywiania u pacjentów chorych onkologicznie stwierdza się w prawie połowie przypadków. Terapia powoduje, że występują u nich takie niepożądane działania jak: nudności, wymioty, utrata apetytu, a także szybkie uczucie sytości po zjedzeniu niewielkich ilości pokarmu. Wszystkie te czynniki mogą prowadzić w krótkim czasie do niedowagi, a w konsekwencji do niedożywienia. Zaburzenia są wyjątkowo niebezpieczne – mogą wpływać w negatywny sposób zarówno na przebieg leczenia, jak i jego rezultaty. To właśnie prawidłowe odżywienie organizmu wpływa na takie aspekty, jak działanie układu odpornościowego, odbudowę uszkodzonych komórek, polepszenie samopoczucia pacjenta czy efektywność leczenia.

Wsparcie żywieniowe powinno być integralną częścią terapii. Jego celem jest dostarczenie organizmowi najważniejszych składników odżywczych, czyli energii, białka, elektrolitów, witamin, składników mineralnych, a także zapewnienie prawidłowego nawodnienia organizmu. Wyróżnia się dwa główne rodzaje żywienia medycznego: dojelitowe (prowadzone drogą przewodu pokarmowego) oraz pozajelitowe, czyli dożylne. Warto jednak podkreślić, że żywienie dojelitowe jest znacznie bezpieczniejszą i bardziej naturalną formą żywienia, ponieważ utrzymane jest funkcjonowanie układu pokarmowego.

Wsparcie żywieniowe jest niezbędne, zwłaszcza gdy u pacjenta stwierdzono wskaźnik masy ciała BMI niższy niż 18,5kg/m2, kiedy w ciągu ostatnich 3-6 miesięcy u chorego nastąpiła utrata ponad 10 proc. masy ciała, a także wówczas gdy wskaźnik BMI jest niższy niż 20kg/m2, a jednocześnie w ciągu ostatnich 3 miesięcy nastąpił ponad 5 proc. spadek masy ciała. Warto, żeby zarówno opiekunowie, jak i rodzina pacjenta kontrolowali jego masę ciała.

Pacjenci ze wskazaniem do wdrożenia wsparcia przy pomocy żywienia medycznego powinni stosować preparaty odżywcze, które mogą np. pić między posiłkami. Takie produkty są dostępne w aptekach bez recepty. Mają wysoką wartość odżywczą przy stosunkowo niewielkiej objętości – w małej dawce pacjenci otrzymują zatem nie tylko pokarm łatwy do spożycia, ale przede wszystkim pełen białek, tłuszczów, węglowodanów, witamin i składników mineralnych, które są im niezbędne.

Wsparcie żywieniowe preparatami medycznymi jest zalecane jako przygotowanie do chemioterapii i radioterapii. Warto kontynuować je również po zabiegu operacyjnym. Przyjmowanie preparatów odżywczych przed operacją może przełożyć się na zmniejszenie ilości oraz stopnia nasilenia komplikacji pooperacyjnych.

Dawkowanie preparatów odżywczych rekomenduje lekarz. Jest ono uzależnione od takich czynników jak: masa ciała pacjenta, wiek, płeć, ilość spożywanych posiłków oraz potrzeby żywieniowe związane z przebiegiem i leczeniem choroby nowotworowej. Okres stosowania preparatów powinien być dostosowany indywidualnie, a zakończony wówczas, gdy chory jest już w stanie wrócić do tradycyjnych produktów spożywczych.