Dieta paleo - charakterystyka, zasady, jadłospis

Specjaliści od dietetyki od lat prześcigają się w tym, która dieta jest według nich najzdrowsza, która na pewno wiąże się z efektem jo-jo, a która może zrujnować nasze zdrowie. Co do jednego są zgodni – powinniśmy zrezygnować z wysoko przetworzonych produktów i powrócić do naturalnej diety naszych przodków. To dzięki wiedzy na temat diety człowieka paleolitu możemy wrócić do najbardziej naturalnego sposobu odżywiania – nazywanego dietą paleo. Na czym polega i jak wpływa na nasz organizm?

1. Dieta paleo - charakterystyka

Za twórcę diety paleo opierającej się na jadłospisie człowieka prehistorycznego uważa się amerykańskiego naukowca Lorena Cardaina. Tak naprawdę doktor Cordain nie jest twórcą tej diety, a jej propagatorem i autorem wielu poświęconych diecie paleolitycznej publikacji. Za matkę diety paleo uznaje się samą naturę, ponieważ to właśnie według jej zasad żył człowiek paleolitu.

Dlaczego dieta prehistorycznych ludzi ma być lepsza od tej, której przestrzega współczesny człowiek? Ponieważ pożywienie w paleolicie było znacznie mniej dostępne, a dieta ówczesnego człowieka w głównej mierze składała się z dziczyzny, warzyw korzeniowych i liściastych oraz z orzechów, ryb i skorupiaków. Dostarczała więc o wiele więcej składników odżywczych niż dieta współczesnego człowieka oparta na rafinowanym cukrze, tłuszczu i przetworzonych produktach zbożowych. Dużo w niej także alkoholu i innych używek. Dieta paleo zakłada więc odejście od przyzwyczajeń jedzeniowych współczesnych oraz skłonienie się ku naturze i zdrowiu.

Zobacz film: "Sól w diecie - ile można spożywać?"

2. Dieta paleo - na czym polega?

Głównymi zasadami diety paleo są nauczenie się równowagi spożywania mięsa i produktów roślinnych oraz komponowanie posiłków z właściwych ilości białka, tłuszczu i węglowodanów. Według naukowców dieta przeciętnego człowieka składa się przede wszystkim z tłuszczów, które stanowią nawet 50% naszej diety oraz cukrów prostych. U człowieka paleolitu wyglądało to zgoła inaczej. Najważniejszym składnikiem jego diety było białko, które dawało mu nie tylko energię, ale także siłę i wytrzymałość.

Opierając się na tej wiedzy, dr Cordain opracował zasady, którymi należy się kierować, będąc na diecie paleo. Za podstawę diety paleo uznaje się spożywanie chudego mięsa, dzięki któremu dostarczamy naszemu organizmowi duże dawki białka. Według dietetyków najlepszym źródłem wartościowego białka są dziczyzna oraz owoce morza. Większość z nich aż w 80% składa się z białka i w 20% z tłuszczu. Jeśli nie mamy dostępu do tego typu produktów, to można zastąpić je chudym mięsem z piersi kurczaka czy cielęciną. Całkowicie wyeliminowane powinny być natomiast przetworzone produkty mięsne takie jak parówki czy mielonki, w których zawartość tłuszczu nawet trzykrotnie przewyższa zawartość mięsa. Nie oznacza to jednak, że będąc na diecie paleo, powinniśmy zrezygnować z tłuszczu. Niezdrowe tłuszcze nasycone zastąpmy jednak tłuszczami jedno- i wielonienasyconymi, pochodzącymi z orzechów, oliwy z oliwek oraz awokado.

„Dieta jaskiniowców” zakłada również maksymalne zredukowanie ilości spożywanych węglowodanów i zastąpienie ich jedzeniem sezonowych owoców oraz warzyw, najlepiej tych liściastych i korzeniowych, ale tylko takich, które w swoim składzie nie zawierają skrobi.

3. Dieta paleo - jadłospis

Wbrew krążącej opinii dieta paleo nie należy do ubogich w posiłki i produkty diet. Nie sprawdzi się więc dla miłośników głodówek lub diet sokowych. Warto wiedzieć, że są trzy poziomy diety paleo, których należy przestrzegać, chcąc schudnąć. Poziom pierwszy służy do uniknięcia szoku organizmu, któremu do tej pory dostarczaliśmy inne źródła energii. Na tym poziomie stosuje się zazwyczaj dwa posiłki otwarte, czyli takie, które jedliśmy do tej pory, i jeden posiłek według zasad nowej diety. Nową dietę warto rozpocząć od śniadania, aby przekonać się, jak na zmiany zareaguje nasz organizm. Na śniadanie zjedzmy więc 2 jajka ugotowane na twardo, surówkę z jabłka i marchewki doprawioną oliwą z oliwek, a całość popijmy filiżanką bezkofeinowej kawy. Jeśli jednak czujemy, że dieta paleo nam odpowiada, a organizm zareagował dobrze na zmianę menu, to możemy przejść na kolejne etapy. Poziom drugi zakłada spożycie 2–3 posiłków otwartych w tygodniu, a trzeci jedynie jednego posiłku otwartego.

Oprócz śniadania w diecie paleo powinno znaleźć się także II śniadanie, obiadokolacja i przekąski między posiłkami. Drugim śniadaniem może być garść migdałów oraz sałatka z tuńczyka i pomidorów lub pasta z awokado z krewetkami. Obiadokolacja to np. pieczona w folii morska ryba z sałatą z oliwkami czy grillowana pierś z kurczaka z warzywami gotowanymi na parze. Przekąskami niech będą orzechy, surowe warzywa czy suszone owoce. Możliwości przygotowywanych posiłków jest wiele – trzymając się zaleceń dotyczących produktów, możemy przygotować praktycznie każdy posiłek, na który będziemy mieć ochotę. Pamiętajmy też o piciu dużej ilości wody.

Chociaż liczba zwolenników diety paleo stale rośnie, to rośnie także liczba jej przeciwników. Zwolennicy uważają, że jej naturalność może świadczyć o prozdrowotnym działaniu. W dodatku duża ilość błonnika i kwasów omega-3 pozwala prawidłowo funkcjonować naszemu organizmowi i wspomagać jego najważniejsze funkcje. Z kolei przeciwnicy diety paleo zarzucają jej brak wystarczających badań świadczących o jej skuteczności, a także brak racjonalności z powodu ograniczenia ilości węglowodanów. Największym niebezpieczeństwem, jaki upatrują w niej przeciwnicy jest obecność produktów, które w dzisiejszych czasach naszpikowane są chemią, hormonami i antybiotykami.