Trwa ładowanie...

Doskonała do mięs, masła, jajecznicy. Leczniczy skarb wzmacnia pracę mózgu

Avatar placeholder
Michał Mazik 15.10.2024 13:44
Wieloletnie zioła i przyprawy do ogrodu. Wzbogacą kuchnię i domową apteczkę
Wieloletnie zioła i przyprawy do ogrodu. Wzbogacą kuchnię i domową apteczkę (Getty Images)

Zioła wieloletnie mają zdecydowaną przewagę nad gatunkami jednorocznymi: nie trzeba ich wysiewać czy sadzić każdego roku, z czasem dają coraz wyższy plon i jednocześnie wymagają mniejszych nakładów pracy. Które gatunki warto uprawiać w przydomowym ogrodzie, ROD czy nawet na balkonie?

spis treści

1. Mięta w wielu "wersjach" smakowo-zapachowych

Dużą popularnością w ogrodach cieszy się mięta pieprzowa (Mentha piperita). Jest wykorzystywana w formie naparów (m.in. na dolegliwości układu pokarmowego), a ponadto stosowana do aromatyzowania napojów oraz dodawana do farszu do pierogów.

Wybór gatunków jest ogromny. Bardziej słodkawy smak ma mięta zielona (Mentha spicata), która jest składnikiem drinku Mojito. Bardziej delikatna od mięty pieprzowej w smaku i aromacie jest mięta cytrynowa. W sprzedaży dostępne są także: mięta ananasowa, jabłkowa, czekoladowa, bananowa, grejpfrutowa, imbirowa i truskawkowa. To odmiany kilku znanych gatunków. Różnią się aromatem, a w pewnym stopniu także smakiem. Warto z nimi eksperymentować, aby znaleźć ulubioną miętę.

Zobacz film: "Żywność light pod lupą dietetyka"

2. Lubczyk - cenna przyprawa polskiej kuchni

Lubczyk ogrodowy (Levisticum officinale) to jedna z najbardziej wartościowych przypraw do zup, w tym rosołu. Trudno obyć się bez niej w tradycyjnej kuchni polskiej. Ze względu na okazałe rozmiary jest uprawiana wyłącznie w gruncie. Czasem przekracza 1,5 m wysokości. Nie ma dużych wymagań, starsze rośliny są prawie bezobsługowe.

Istotnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest wyłamywanie pędów kwiatostanowych. Trzeba pamiętać, że kwitnienie negatywnie wpływa na właściwości i smak liści. Do celów zdrowotnych warto używać również korzenia lubczyku.

3. Szałwia lekarska i hyzop lekarski

Szałwię lekarską (Salvia officinalis) i hyzop lekarski (Hyssopus officinalis) z powodzeniem można uprawiać w rabatach kwiatowych w ogrodzie bądź w pojemnikach na balkonie. W czasie kwitnienia są atrakcyjną dekoracją poszczególnych miejsc. Oba gatunki są znane w Polsce głównie jako rośliny lecznicze.

Szałwię najczęściej wykorzystuje się do płukania gardła, hyzop pomaga m.in. na infekcje dróg oddechowych. Ponadto można stosować je jako przyprawy. Szałwia ma dość ostry, wyrazisty smak, świetnie pasuje do doprawiania potraw z serami pleśniowymi, mięsem i przystawek. Ponadto zaleca się ją dodawać do dań ciężkostrawnych, np. z kapustą i roślinami strączkowymi. Doskonale komponuje się z sosem na bazie masła czy jako dodatek do jajecznicy.

Zawarte w szałwii składniki odżywcze mają korzystny wpływ na organizm, wspierając pracę układu trawiennego oraz regulując poziom cholesterolu we krwi. Badania naukowe wskazują, że szałwia ma pozytywny wpływ na funkcje poznawcze. W jednym z eksperymentów zaobserwowano, że spożywanie suszonej szałwii poprawiało pamięć oraz koncentrację u uczestników. Regularne picie naparu z szałwii przynosiło im ulgę, pomagając w redukcji napięcia nerwowego oraz ułatwiając skupienie. Co więcej, w niektórych badaniach prowadzonych na pacjentach z chorobą Alzheimera odnotowano poprawę funkcji umysłowych, co sugeruje, że roślina ta może wspierać leczenie zaburzeń neurodegeneracyjnych.

Oprócz właściwości wspomagających zdrowie układu nerwowego i odpornościowego, szałwia jest również stosowana jako środek łagodzący dolegliwości trawienne. Napary z szałwii mogą przynosić ulgę w przypadku wzdęć oraz innych problemów żołądkowych, poprawiając trawienie i komfort po spożyciu posiłków.

Hyzop nadaje się do sałatek, dań opartych na bazie grochu, fasoli i pieczarek.

4. Rozmaryn

Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis) to krzewinka, która jest wrażliwa na mróz. Dlatego w Polsce uprawia się go w pojemnikach, np. na balkonie, a zimą przenosi do chłodnego, widnego pomieszczenia. Świeże liście warto dodawać do mięs, ryb, sosów, dań z ziemniaków i grzybów. Pasuje do sałatek owocowych - mają wówczas intensywny smak i aromat.

Z kolei picie naparu (parzonego jak herbata) z liści rozmarynu działa uspokajająco i poprawia trawienie.

5. Własny estragon w ogrodzie

Estragon (Artemisia dracunculus) jest często używany jako przyprawa, zwłaszcza do różnorodnych mięs, jednak roślina nie jest szeroko rozpowszechniona w ogrodach. Warto to zmienić.

Sadzonki są łatwo dostępne w sklepach ogrodniczych, a uprawa nie jest trudna. Miejsce uprawy powinno być ciepłe, osłonięte od wiatru. Przed nadejściem zimy estragon należy przyciąć i solidnie okryć (po pierwszych przymrozkach), np. stosując agrowłókninę.

Wybór ziół do uprawy to kwestia indywidualna, lista wartościowych gatunków jest znacznie dłuższa. Warto wprowadzać je na balkon i do ogrodu, aby zapewnić sobie stały dostęp do ''zieleniny''. Różnica w aromacie pomiędzy przyprawami świeżymi, a suszonymi jest bowiem nieporównywalna.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze