Kopytka – z czym jeść i jak zrobić?

Kopytka to popularne w polskiej kuchni kluski, które przygotowuje się z gotowanych ziemniaków, mąki i jaj. Są dość grube, ale nieduże i miękkie. Mają kształt rombu. Podaje się je na obiad, do mięs i ryb. Pojawiają się również jako danie główne. Jak się robi kopytka? Z czym je podawać i jeść?

1. Co to są kopytka?

Kopytka (także szagówki) to kluski, które powstają z ugotowanych ziemniaków, mąki pszennej (czasem dodatku ziemniaczanej), jaja i soli, którą dodaje się do smaku. Kopytka można także przygotować w wersji bezglutenowej, zastępując mąkę pszenną gotowaną kaszą jaglaną i mąką ryżową.

Sposób przygotowania kopytek jest bardzo prosty. Ugotowane i zmielone w maszynce lub przeciśnięte przez praskę ziemniaki miesza się z pozostałymi składnikami i wyrabia zwartą, elastyczną masę. Z ciasta należy formuje się wałek, który lekko spłaszcza i kroi na kilkucentymetrowe kawałki, koniecznie po skosie. Dzięki temu kopytka mają charakterystyczny kształt rombu.

Gotuje się je w dużej ilości wrzącej, osolonej wody, delikatnie mieszając. Do kopytek można dodawać różne przyprawy, a i eksperymentować, wzbogacając je warzywami, co nadaje im niecodzienną barwę. W ten sposób powstają nie tylko klasyczne kopytka ziemniaczane, ale i kopytka z dyni czy kopytka ze szpinakiem, kopytka z burakiem oraz kopytka z marchewką. Alternatywą dla ziemniaków mogą być bataty.

Zobacz film: "Jak ograniczyć węglowodany w diecie?"

2. Kopytka a kluski śląskie i kluseczki leniwe

Z kopytkami często mylone są kluski śląskie i kopytka serowe (kluski leniwe z ziemniakami, kluski serowo-ziemniaczane), które także robi się z ugotowanych ziemniaków. Jakie są między nimi różnice? Kluski śląskie robi się z mąki ziemniaczanej, zaś do klusek ziemniaczano-serowych dodaje się ser twarogowy. Kluski leniwe można też przygotować bez ziemniaków, wyłącznie z twarogu, mąki i jaj.

Kluski śląskie serwuje się podobnie jak kopytka. Kopytka z serem twarogowym najlepiej smakują z dodatkiem rozpuszczonego masła oraz odrobiną cukru lub w połączeniu z podsmażoną na maśle bułką tartą. Można też je podawać z jogurtem, śmietaną, bitą śmietaną, sosami owocowymi, cukrem i cynamonem.

3. Tradycyjny przepis na kopytka

Jak zrobić tradycyjne kopytka? Przepis uwzględnia:

• kilogram ziemniaków (przy czym można je przygotować ze świeżo ugotowanych ziemniaków, jak i ziemniaków ugotowanych i przeciśniętych przez praskę poprzedniego dnia. To doskonały pomysł na wykorzystanie ziemniaków, które zostały z obiadu),
• 200 g mąki,
• jajko,
• łyżeczkę soli.

Ziemniaki trzeba obrać, ugotować w osolonej wodzie, odcedzić i przepuścić od razu przez praskę lub maszynkę do mięsa. Dopiero wtedy można je ostudzić, po czym dodać wszystkie składniki. Należy to robić dość szybko.

Gdy ciasto na kopytka będzie jednolite i gładkie, trzeba uformować z niego kilka niedużych wałeczków i obtoczyć je w mące. Każdy trzeba lekko spłaszczyć i ciąć nożem na małe kluski, tworząc małe romby. Trzeba je wkładać partiami do wrzącej wody w dużym garnku. Po wypłynięciu na powierzchnię wody kopytka powinny gotować się 3 minuty. Warto je lekko i delikatnie przemieszać drewnianą łyżką, by się nie przykleiły do dna. Wyjmuje się je łyżką cedzakową. Podaje na ciepło. Można je także mrozić i przechować w lodówce, by odsmażać.

4. Z czym jeść kopytka?

Kopytka w niewielkim stopniu pokrywa dzienne zapotrzebowanie na składniki mineralne i witaminy. Można w nich znaleźć fosfor, potas, miedź oraz witaminę B6 i C. Kluski tego rodzaju to przede wszystkim źródło węglowodanów. Wartość kaloryczna 100-gramowej porcji wynosi 147 kcal. Podnoszą ją jednak tłuste sosy czy mięso.

Kopytka ziemniaczane doskonale sprawdzają się jako danie główne dodatek do obiadu, ale i dodatek do innych potraw, najczęściej mięsnych, takich jak gulasz, mięso pieczone czy duszone. Podaje się je okraszone masłem lub słoniną ze skwarkami. Popularnym daniem są kopytka z sosem, na przykład grzybowym czy pieczarkowym.

Jak zrobić sos pieczarkowy? Wystarczy przygotować pieczarki (około 300 g), małą cebulę, 100 ml śmietany (18 %) lub jogurtu, ząbek czosnku, łyżka masła i nieco oleju, sól, pieprz i natka pietruszki. Od czego zacząć? Pieczarki trzeba umyć, osuszyć i pokroić na cienkie plasterki. Cebulę pokroić w kosteczkę, a czosnek przecisnąć przez praskę. Na patelni trzeba rozgrzać olej i zeszklić cebulę. Dodać pieczarki i czosnek – chwile je smażyć, często mieszając. Gdy pieczarki się zarumienią, trzeba dodać masło i sól, następnie śmietanę lub jogurt, a także sól i pieprz. Odstawić z ognia. Gdy sos jest za gęsty, można dodać wodę lub bulion, najlepiej warzywny.