Cykata – co to jest, do czego używać i jak ją zrobić?
Cykata to skórki owoców: pomarańczy, cytryn, melona, arbuza, ale również liście tataraku smażone w cukrze. Używa się ich do przygotowywania oraz dekorowania wyrobów cukierniczych. Do czego można wykorzystać kandyzowaneskórki cytrusów? Jak zrobić cykatę? Dlaczego warto po nią sięgać?
1. Co to jest cykata?
Cykata to nic innego jak skórki owocowe, najczęściej z owoców cytrusowych, obsmażane w miodzie lub cukrze. Wykorzystuje się je do produkcji i ozdoby różnych wyrobów cukierniczych.
Nazwa „cykata” najpewniej pochodzi od włoskiego succada („succo” znaczy sok). Pierwotnie zaś określenie to odnosiło się do kandyzowanej skórki owoców cytronu (inaczej cedrat, citrus medica, etrog, a także ręka Buddy). To owoc o żółtej skórze, który przypomina dłoń o wielu palcach. Etrog to jeden z najstarszych znanych owoców cytrusowych. Jego cechą charakterystycznych jest intensywny aromat i bardzo gruba skórka.
2. Właściwości prozdrowotne cykaty
Cykata to nie tylko wyjątkowy smak i duża zawartość cukru (to bomba kaloryczna - 100 g kandyzowanej skórki pomarańczowej to około 300 kcal). Można się w niej doszukać walorów prozdrowotnych. Powód jest prosty: skórki owoców zawierają wiele cennych substancji. Nie oznacza to wprawdzie, że cykatę należy traktować jako ważne źródło flawonoidów, błonnika, witamin (głównie witaminy C), minerałów, karotenoidów, olejków eterycznych i innych substancji o silnych właściwościach przeciwzapalnych oraz antyoksydacyjnych, niemniej warto spożywać ją jako smakowity dodatek do ciast, deserów, jaglanek i owsianek.
Warto wiedzieć, że zawarte w skórkach owoców substancje: łagodzą objawy infekcji, stanów zapalnych, wzmacniają odporność, usprawniają metabolizm i trawienie, wspomagają usuwanie z organizmu substancji toksycznych, przeciwdziałają rozwojowi nowotworów, spowalniają procesy starzenia się organizmu, obniżają poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi, zmniejszają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, ułatwiają wykrztuszanie wydzieliny przy chorobach dróg oddechowych, zapobiegają nieświeżemu oddechowi, * wpływają pozytywnie na stan zębów i kości, oddziałują korzystnie na wygląd skóry, włosów i paznokci.
3. Przepis na cykatę
Tradycyjny przepis na cykatę odnosił się do niedojrzałych owoców cytronu. Był dość prosty, choć czasochłonny. Należało mięsistą skórkę moczyć w solance przez kilkadziesiąt dni, a następnie ją „odsolić”, pokroić i usmażyć w cukrze lub miodzie.
Przepis współczesny wykorzystuje najczęściej skórki cytryn i pomarańczy (choć pojawia się przepis na cykatę z dyni czy cykatę z tykwy). Realizuje się go na różne sposoby. Zawsze należy zacząć od wyszczotkowania i sparzenia owoców wrzątkiem. Po usunięciu ze skórki białej, gorzkiej i niesmacznej części, kroi się ją w drobną kostkę, paski lub większe kawałki. Kolejnym krokiem jest gotowanie skórek do zeszklenia i miękkości w syropie cukrowym. Należy go przygotować z cukru i wody w proporcji 1:1. Następnie pozostawia się je na kilka godzin do wyschnięcia, po czym przekłada do szczelnie zamykanego naczynia. Cykatę przechowuje się w lodówce, nawet przez kilka miesięcy. Istnieje tez inny przepis, na sucho i na skróty. Cykatę przygotowuje się bezpośrednio w słoiku. Wystarczy warstwowo zasypać pokrojone skórki cukrem. Zakręcony słoik należy przechowywać w temperaturze pokojowej do momentu, aż cukier się rozpuści, a skórka puści sok. Następnie cykatę należy przełożyć do lodówki.
4. Zastosowanie cykaty
Cykatę wykorzystuje się do wyrobów cukierniczych, zwłaszcza takich ciast jak mazurek, piernik czy sernik. Nadaje im smak i aromat, a i jest piękną dekoracją. Ale to nie wszystko. Słodkie skórki można dodawać do muesli, owsianki, jaglanki, sałatek owocowych, herbat, grzanego wina czy czekolad na gorąco. Można nimi aromatyzować dżemy, konfitury i nalewki. Swoich wielbicieli mają również słodkości w postaci kandyzowanych skórek cytrusów w czekoladzie.
Cykata jest smaczna i łatwo dostępna. Warto jednak pamiętać, że ta zrobiona samodzielnie jest o niebo lepsza niż ta, którą można kupić. Prawa jest taka, że zwykle oferowane przez różnych producentów kandyzowane skórki cytrusów z oryginalną cykatą mają niewiele wspólnego. Nie dość, że są najczęściej pozbawione jakichkolwiek wartości odżywczych, to i zawierają wiele składników, które nie są korzystne dla zdrowia. To syrop glukozowo-fruktozowy, barwniki czy sztuczne substancje konserwujące.