Kasza jaglana – wartości odżywcze, kalorie i przepisy
Kasza jaglana to jedna z najstarszych i najzdrowszych, a jednocześnie najbardziej niedocenianych kasz. Warto ją włączyć do codziennego jadłospisu zarówno z uwagi na smak, jak i walory odżywcze oraz właściwości prozdrowotne. Z czego jest kasza jaglana? Ile i jak ją gotować? Z czym jeść i dlaczego warto?
1. Wartości odżywcze kaszy jaglanej
Kasza jaglana to produkt, który pozyskuje się z nasion prosa uprawianego już w epoce neolitu. To jedna z najstarszych rodzajów kasz. Wyróżnia ją ogrom walorów odżywczych i prozdrowotnych. Ziarno pozbawione okrywy i wypolerowane, czyli kasza gruboziarnista, ma sporo łatwo przyswajalnego białka, a także witamin z grupy B: B1, (tiaminy), B2 (ryboflawiny) i B6 (pirydoksyny) oraz witaminy E, a także minerałów: żelaza, a także manganu, miedzi i magnezu. Dzięki temu wpływa na funkcjonowanie całego organizmu, zwłaszcza układu nerwowego, krwionośnego i immunologicznego.
Kasza jaglana zawiera krzemionkę, mającą pozytywny wpływ na włosy, skórę i paznokcie. Dostarcza dużych ilości lecytyny, która reguluje poziom cholesterolu we krwi i korzystnie wpływa na pamięć oraz koncentrację. Zawarty w niej krzem poprawia przemianę materii.
Kasza z prosa dostarcza przede wszystkim sporo węglowodanów. W mniejszych ilościach białka i błonnika pokarmowego. Zawiera także tłuszcz, choć jego poziom jest niski. Ma mało skrobi. Jest lekkostrawna i nie uczula, ponieważ nie zawiera glutenu. Ma działanie zasadotwórcze, odgrywa dużą rolę w przywróceniu równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie.
Ile kalorii ma kasza jaglana?
Kasza jaglana jest dość kaloryczna, ponieważ 100 g produktu dostarcza około 350 kalorii. Na tle innych rodzajów kasz wyróżnia ją również wysoki indeks glikemiczny (IG=71), co oznacza, że szybko podnosi poziom cukru we krwi (to dlatego nie jest wskazana dla diabetyków).
2. Co zrobić z kaszy jaglanej?
Kasza jaglana ma oryginalny smak. Jest dobrym dodatkiem do duszonych i pieczonych mięs, ale i bazą do dań wytrwanych oraz słodkich. Popularne są przepisy na takie potrawy jak:
- jaglanka na mleku, jaglanka ze śliwkami lub jabłkami,
- budyń jaglany,
- sernik jaglany,
- ciasto z kaszy jaglanej,
- pasztet z kaszy jaglanej,
- kotlety z kaszy jaglanej, małe kotleciki jaglane,
- burgery z buraka z kaszą jaglaną i inne kotlety oraz pulpet wegetariańskie czy wegańskie,
- placki z kaszy jaglanej,
- kasza jaglana z warzywami.
Kasza jaglana może być również składnikiem sałatek, farszów, zup, zapiekanek, pierogów i knedli, ciasta naleśnikowego czy ciasteczek zbożowych.
3. Jak ugotować kaszę jaglaną?
Kaszę jaglaną najlepiej gotować w proporcji 2:1, czyli na jedną szklankę kaszy przygotować 2 szklanki wody (można dodać odrobinę więcej wody). Aby ugotować ją na sypko, można dodać również olej (1 łyżka na 100 g kaszy). Gotuje się ją tak długo, aż kasza wchłonie całą dodaną wodę. Zwykle trwa to około 15 minut. Nie zaleca się mieszania kaszy w czasie gotowania. Kasza jaglana ugotowana w nieprawidłowy sposób nie zachwyca smakiem, ponieważ staje się gorzka. Żeby nie miała goryczki, trzeba ją odpowiednio przyrządzić. Jak to zrobić? Są na to różne sposoby.
Przed ugotowaniem należy przelać ją wodą: najpierw zimną, a następnie gorącą. Można też wrzucić kaszę do wrzątku, po chwili odcedzić i wsypać do nowej, czystej i gotującej się wody. Zamiast moczenia w pozbyciu się goryczy , pomocne może być również prażenie ziaren kaszy. Wystarczy wysypać nasiona na suchą patelnię (bez dodatku tłuszczu) i podgrzewać je na niewielkim ogniu do momentu, aż pojawi się charakterystyczny dla niej zapach.
Aby kasza była zdrowsza, można ją moczyć przez kilka godzin w wodzie z sokiem z cytryny. To wpływa na aktywność fitynianów, związków zawartych w kaszach, które utrudniają przyswajanie składników mineralnych.
Warto zapamiętać, by kaszy jaglanej nie przechowywać dłużej niż trzy miesiące, ponieważ utleniające się kwasy tłuszczowe mogą zmienić jej smak na gorzki.
4. Dla kogo kasza jaglana?
Po kaszę jaglaną powinny sięgać osoby stosujące dietę bezglutenową, borykające się z niedokrwistością, a także ciężko pracujące zarówno umysłowo, jak i fizycznie. To wyjątkowa kasza, dlatego z jej dobrodziejstwa powinny korzystać osoby mające wyjątkowe wymagania żywieniowe (w tym najmłodsze dzieci).
Ponieważ produkt ma właściwości antywirusowe, zmniejsza stan zapalny błon śluzowych i wysusza nadmiar wydzieliny, warto więc włączać go do jadłospisu w czasie infekcji.
Kto nie powinien jeść kaszy jaglanej? Z jadłospisu powinni ją wykreślić osoby zmagające się z podwyższonym poziomem glukozy we krwi i chorujące na cukrzycę.