Miód pitny – rodzaje, właściwości, gdzie kupić
Miód pitny to napój alkoholowy, który powstaje w wyniku fermentacji miodu pszczelego rozcieńczonego wodą. Historia jego powstania sięga czasów średniowiecznych. Wśród miodów wyróżnia się półtoraki, dwójniaki, trójniaki i czwórniaki. Nazwy trunków pochodzą od stosunku użytego w ich przygotowaniu miodu do ilości użytej wody. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest miód pitny?
Miód pitny to napój alkoholowy wyrabiany i spożywany w Polsce od średniowiecza. Trunek powstaje wskutek fermentacji miodu pszczelego rozcieńczonego wodą. W zależności od rodzaju, dojrzewa od kilku miesięcy do 10 lat. Im starszy, tym lepszy i mocniejszy.
Uznaje się, że miód pitny jest najstarszym napojem fermentowanym na świecie. Niegdyś był szczególnie popularny zwłaszcza w Europie północnej i środkowo-wschodniej, gdzie trudno o winorośl. Miód pitny był ulubionym trunkiem szlachty i rycerstwa. Dziś miody pitne można kupić w Polsce w większości sklepów alkoholowych.
2. Rodzaje miodów pitnych
Biorąc pod uwagę stopień rozcieńczenia miodu, a co za tym idzie także długość leżakowania i moc, wyróżnia się cztery rodzaje miodu pitnego. To półtoraki, dwójniaki, trójniaki i czwórniaki. Jak powstają? Ile mają w sobie procent alkoholu?
Miód pitny półtorak rozcieńcza się, dając na litr miodu 0,5 litra wody. Z uwagi na duże zasłodzenie, fermentacja trwa bardzo długo. Stężenie cukru w brzeczce miodu wynosi 55%. Półtorak dojrzewa dopiero po 8-10 latach leżakowania. Zwykle ma moc 18%.
Warto wspomnieć, że brzeczka, inaczej syta, to półprodukt stosowany przy produkcji miodu pitnego i piwa. W miodosytnictwie to roztwór wodny miodu poddany gotowaniu w celu uzyskania półproduktu do produkcji miodów pitnych.
Miód pitny dwójniak jest rozcieńczany w stosunku 1:1, a stężenie cukru w brzeczce miodu wynosi 44%. Ten słodki trunek dojrzewa około 4 lat. Półtoraki i dwójniaki nazywane są miodami królewskimi. Dwójniaki mają moc około 15%.
Zobacz także:
Miód pitny trójniak wytwarza się tak, by na litr miodu przypadały 2 litry wody, a zawartość cukru w brzeczce wynosiła 30%. Taki miód fermentuje przez 8 tygodni. Można go spożywać po roku leżakowania. Trójniaki mają 13% alkoholu.
Najmniej cukru znajduje się w czwórniaku. Stężenie cukru w brzeczce wynosi 24%. Takie miody (wytrawne) dojrzewają zwykle 6-8 miesięcy. Czwórniaki mają moc około 11%.
Spotyka się również miody doprawianie sokami owocowymi (miody owocowe) lub przyprawami korzennymi (miody korzenne i miody korzenno-ziołowe). Do ich wyrobu stosuje się: pieprz, jałowiec, wanilię, chmiel, cynamon, goździki, imbir, płatki róży, liście mięty, migdały, cytrynę czy skórkę pomarańczową.
W zależności od obróbki termicznej brzeczki można także wyróżnić miody sycone (warzone) o wyższej zawartości alkoholu, które powstają w wyniku fermentacji brzeczki, która była wcześniej powoli podgrzewana przez pewien czas oraz miody niesycone. W procesie produkcji miód rozpuszcza się w zimnej lub lekko podgrzanej wodzie.
3. Właściwości lecznicze miodu pitnego
Jak pić miód pitny? Miód pitny można podawać zarówno na ciepło, jak i na zimno (oraz w temperaturze pokojowej). Grzane miody pitne zwykle przyprawia się goździkami, kardamonem, anyżem, imbirem, wanilią, gałką muszkatołową.
Miód półtorak i dwójniak pije się bez dodatków, ale trunek sprawdzi się także jako dodatek do herbaty. Czwórniaki i trójniaki można spożywać na gorąco, koniecznie z dodatkiem przypraw korzennych czy soków owocowych. Bardzo rozgrzewają. Można je również dodawać do pierników, miodowników, deserów, ale i mięs.
Miód pitny jest napojem alkoholowym, który nie tylko relaksuje i rozgrzewa oraz dostarcza niezwykłych walorów smakowych, ale i wykazuje właściwości zdrowotne:
- działa przeciwzapalnie,
- przeciwbakteryjnie,
- przeciwwirusowo,
- wzmacnia układ odpornościowy,
- pomaga zwalczać infekcje, takie jak grypa czy przeziębienia,
- pozytywnie wpływa na układ krwionośny,
- pomaga łagodzić skutki przewlekłego stresu i napięcia nerwowego.
4. Gdzie kupić i jak zrobić miód pitny?
W Polsce miód pitny można kupić w wielu sklepach z alkoholem. Jego cena waha się od kilkunastu do kilkuset złotych, w zależności od gatunku. W innych krajach miody pitne są nieco mniej popularne i dostępne.
Miód pitny można też zrobić samodzielnie w domu, choć nie każdy sobie z tym poradzi. Choć przepis na miód pitny jest prosty, ponieważ składają się na niego trzy podstawowe składniki, takie jak miód, przegotowana woda w temperaturze pokojowej oraz drożdże do miodu pitnego, proces produkcji jest nieco skomplikowany. Wymaga również kilku niezbędnych akcesoriów oraz cierpliwości. Niemniej warto podjąć wyzwanie i cieszyć się smakiem domowego, własnoręcznie wyprodukowanego miodu pitnego.