Warzywa kapustne w diecie człowieka
Racjonalny sposób żywienia powinien charakteryzować się dużą zawartością warzyw w diecie. Ze względu na obfitość prozdrowotnych składników warto poświęcić chwilę uwagi warzywom kapustnym. Do tej rodziny warzyw należą przede wszystkim: kapusta włoska, pekińska, chińska, głowiasta biała i czerwona, brokuły, brukselka, kalafior i kalarepa. Wspólną ich cechą jest niska kaloryczność wynikająca z niewielkiej zawartości tłuszczów i węglowodanów. Najbogatszym w składniki mineralne i witaminy wydaje się wciąż niedoceniany i tak rzadko w naszej kuchni obecny jarmuż. 100 gramów tego produktu zawiera między innymi: 530 mg potasu (11 proc. dziennego zapotrzebowania dla dorosłego człowieka), 150 mg wapnia (15 proc.), 1,7 mg żelaza (15 proc.), 892 μg witaminy A (100 proc.), 120 mg witaminy C (ponad 100 proc.).
1. Właściwości warzyw kapustnych
Warzywa kapustne są także bogate w karotenoidy – naturalny barwnik roślinny. Związki te wykazują szerokie spektrum dobroczynnego oddziaływania na organizm człowieka. Należy wymienić tu głównie: obniżanie poziomu cholesterolu całkowitego, a zarazem podwyższanie dobrego cholesterolu, wspomaganie działania układu immunologicznego, zapobieganie powstawaniu nowotworów.
Brokuły czy kapusta są dobrym źródłem witaminy K, która odgrywa ważną rolę w procesach krzepnięcia krwi. Dlatego też wśród osób stosujących leki przeciwzakrzepowe, np. acenokumarol, zaleca się ograniczanie spożywania tej grupy warzyw.
Kapusta biała, włoska, a przede wszystkim pekińska bogate są w witaminę E. W 100 gramach produktu znajduje się ok. 2 mg tej witaminy (ok. 15 proc. dziennego zapotrzebowania). Jej głównym zadaniem jest ochrona naszych komórek przed utlenianiem, które może prowadzić do powstawania zmian nowotworowych.
Ponadto, jak już wspomniano w przypadku jarmużu, warzywa kapustne obfitują w witaminę C. Jest ona nam niezbędna do produkcji kolagenu. Dodatkowo pomaga zwalczać infekcje, usprawnia wchłanianie żelaza, a także wykazuje silne właściwości przeciwutleniające. Narażeni na niedobór tej witaminy są przede wszystkim reumatycy, palacze, osoby zmagające się często ze stresem.
2. Warzywa kapustne w profilaktyce nowotworów
Jednak z żywieniowego punktu widzenia warzywa kapustne są postrzegane przede wszystkim jako produkty o dużym znaczeniu w profilaktyce nowotworowej. Właściwości antykancerogennych nabierają ze względu na występujące w nich związki zwane glukozynolanami. Przeprowadzone badania dowiodły, że substancje te prowadzą do hamowania podziałów komórek nowotworowych, a także przyspieszania śmierci komórek zawierających uszkodzone DNA. Według naukowych doniesień, spożycie warzyw kapustnych co najmniej raz w tygodniu przyczynia się do zmniejszenia ryzyka powstania raka prostaty o ok. 40 proc.
3. Na co uważać spożywając warzywa kapustne?
Należy jednak pamiętać, że nadmierne spożycie produktów bogatych we wspomniane glukozynolany może wywołać niekorzystne działanie wolotwórcze. Zbyt wysoka podaż tych substancji powoduje hamowanie produkcji hormonu ‒ tyroksyny. Następstwem tego jest nadaktywność tyrotropowej przysadki mózgowej i w konsekwencji powstanie wola.
Ponadto warzywa kapustne wykazują działanie wzdymające. Z tego też powodu zaleca się ograniczenie lub wyeliminowanie tych produktów z diety u osób cierpiących przede wszystkim na choroby układu pokarmowego. Biorąc pod uwagę wszystkie wspomniane powyżej aspekty, należy również i w przypadku warzyw zachować umiar w jedzeniu.