Zacierki – wartości odżywcze, kalorie i przepisy
Zacierki to malutkie kluseczki z mąki pszennej i jajka, czasem także odrobiny wody. To smaczny dodatek do dań, nie tylko obiadowych. Dodaje się je najczęściej do zup, tak warzywnych, jak i mlecznych. Można je gotować w wodzie, na mleku lub w wywarze. Czy są kaloryczne? Jakie mają wartości odżywcze?
1. Co to są zacierki?
Zacierki to drobne kluseczki, które przygotowuje się z jajka i mąki, czasem wody. Ich nazwa pochodzi od sposobu wykonania. Elastyczne ciasto skubie się kciukiem i palcem wskazującym, a potem zaciera palcami, by uformować niewielkie kluseczki.
Kluseczki z mąki pszennej i jajka dodaje się najczęściej do zup, zarówno warzywnych, jak i mlecznych. Można je ugotować w osolonej wodzie. Są gotowe, gdy wypłyną na powierzchnię. Dodaje się je później do gotującego się dania. Można je także gotować na wywarze.
Z zacierkami fantastycznie smakuje zupa jarzynowa, kalafiorowa, fasolowa, grzybowa, pieczarkowa czy ziemniaczana. Inne propozycje to zupa z dyni na mleku z zacierkami czy zupa koperkowa z zacierkami, a także zacierki na mleku.
Dobrze smakuje także zupa zacierkowa. Gotowe kluseczki podsmaża się z cebulą i boczkiem, po czym dodaje się je do pod koniec gotowania, do wywaru warzywnego.
2. Kalorie i wartości odżywcze zacierek
Makaron zacierka, który jest dostępny w sklepach, najczęściej jest wyrabiany ze zwykłej mąki pszennej lub bardziej wartościowej pod względem odżywczym semoliny, mąki makaronowej z pszenicy durum. Warto ją wybierać, ponieważ jest bogatym źródłem żelaza, fosforu, potasu, magnezu, cynku oraz wapnia.
Zawiera także luteinę oraz witaminy z grupy B, które wpływają na funkcjonowanie układu nerwowego, poprawiają samopoczucie i zwiększają odporność na stres.
Mąka z pszenicy durum ma także niższy indeks glikemiczny niż produkty z białej mąki, zawiera jednak sporo glutenu. W składzie gotowych zacierek widnieje zwykle także masa jajeczna wytwarzana ze świeżych jaj. Filtracja i pasteryzacja nie wpływa na wartości odżywcze jej składników.
Jakie wartości odżywcze cechują zacierki domowe? Te pochodzą zarówno z jajek, jak i mąki. Mąka jest głównie źródłem węglowodanów (77 procent), dostarcza także nieco błonnika. Porcja 100 g mąki zawiera od 34 do 360 kcal. Warto pamiętać, że mąka biała ma najniższą zawartość minerałów i witamin.
Średnie jajko kurze dostarcza białko (około 7 g), które jest bogate w ważne aminokwasy. To białko wzorcowe, zawierające wszystkie aminokwasy, w tym niezbędne, których organizm nie potrafi sam wyprodukować.
W jajach znajduje się wiele składników mineralnych i witamin. To źródło minerałów, takich jak potas, fosfor, sód, wapń, żelazo, magnez, miedź, cynk i selen oraz witamin: A, E, D i K oraz witamin z grupy B. W jajkach obecne są również niezbędne kwasy tłuszczowe i lecytyna. W żółtku zaś luteina.
Choć żółtko zawiera sporo tłuszczu, występuje on w postaci emulsji. Rozbity na bardzo drobne cząsteczki jest łatwy do strawienia. Ma też korzystny skład. Na 5 g tłuszczu zawartego w jednym jajku nasycone kwasy tłuszczowe („złe”) stanowią tylko 0,1 g. Pozostałe to niezbędne dla organizmu nienasycone kwasy tłuszczowe, w tym kwasy omega-3 i omega-6, których organizm nie potrafi syntetyzować.
Warto pamiętać, że w 100 g jajka znajduje się aż 372 mg cholesterolu. Czy zacierki z mąki i wody są kaloryczne? Zacierki z jednego jajka i 5 łyżek mąki (czyli 3 porcje) dostarczają 255 kcal.
Ich wartość energetyczna zależy od wielkości jajek i obecności mąki. Przyjmuje się, że jedno jajko (około 55 g) zawiera około 80 kalorii (60 kcal żółtko, 20 kcal białko). Łyżka mąki (10 g) dostarcza około 35 kalorii (kcal).
3. Jak łatwo zrobić zacierki?
Zacierki można kupić w niemal każdym sklepie spożywczym, można je także w prosty sposób zrobić w domu.
Aby zrobić zacierki, potrzebne będą takie składniki jak:
- jajko,
- 5 łyżek mąki pszennej,
- ciepła woda.
Mąkę wymieszaj z jajkiem za pomocą widelca, dolej trochę ciepłej wody i wyrabiaj masę, aż ciasto stanie się gładkie i elastyczne. Gdy jest za rzadkie, dosyp nieco mąki. Z ciasta odrywaj małe kawałki, siekaj je nożem lub ścieraj na tarce o dużych oczkach.
4. Jak zrobić zacierki na mleku?
Aby przygotować babcine zacierki na mleku, potrzebne są takie składniki jak:
W misce wymieszaj widelcem mąkę z jajkiem i szczyptą soli. Następnie wyrabiaj ciasto ręką dotąd, aż stanie się zwarte. Odrywaj palcami małe kawałki lub zetrzyj na tarce. Doprowadź mleko z dodatkiem cukru do wrzenia, następnie wrzucaj kluseczki. Ile gotować zacierki? Wystarczą 3-4 minuty.
