Zupa szczawiowa – przepis, wartości odżywcze i kalorie
Zupa szczawiowa ma charakterystyczny kwaskowaty smak i intensywny zielony kolor. Smakuje wybornie, choć nie wszyscy za nią przepadają. Robi się ją w banalnie prosty sposób. Wystarczy mieć pod ręką szczaw: świeży, mrożony lub ze słoika. Czy taka zupa jest zdrowa? Jakie ma wartości odżywcze? Czy wszyscy mogą ją jeść?
1. Co to jest zupa szczawiowa?
Zupa szczawiowa, nazywana także szczawiówką, to jedno z popularniejszych dań kuchni polskiej. Ma charakterystyczny kwaskowaty smak i intensywny zielony kolor. Podaje się ją najczęściej z ziemniakami i jajkiem ugotowanym na twardo.
Szczawiówkę można ugotować na wiele sposobów, zarówno ze świeżego szczawiu, szczawiu mrożonego bądź w słoiku. Ten można zarówno przygotować samodzielnie, jak i kupić w sklepie spożywczym.
2. Właściwości szczawiu
Szczaw (Rumex L.) to rodzaj roślin z rodziny rdestowatych, do której należy około 200 gatunków. Jadalny i wykorzystywany jako warzywo jest szczaw zwyczajny, ogrodowy i tarczolistny. Inne gatunki są traktowane jak chwasty lub wykorzystywane leczniczo. Występuje głównie w klimacie umiarkowanym. Dziko rosnący szczaw można na brzegach wód i na łąkach.
Jak wygląda szczaw? To zielona, niska roślina o długich, lancetowatych liściach oraz małych, czerwonawych kwiatkach. Jej liście mają charakterystyczny kwaskowaty posmak (stanowią część jadalną rośliny). Co interesujące, liście szczawiu uprawnego mają delikatniejszy smak niż te, które posiada roślina dziko rosnąca.
Jakie właściwości ma szczaw? Okazuje się, że zawiera sporo witamin i minerałów. To witamina C, A, E, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B9), żelazo, magnez, fosfor, cynk, wapń, potas i sód. Dostarcza również sporo błonnika, a także tłuszcze i węglowodany.
Zawiera również sporo garbników. To związki, które zmniejszają dokuczliwość biegunki, działają ściągająco na błonę śluzową jelita grubego. Z tego powodu traktuje się go jako środek przeciwbiegunkowy. Roślina ma także właściwości bakterio- i grzybobójcze.
Dzięki swoim właściwościom szczaw pobudza trawienie, zwiększa apetyt, chroni serce i wątrobę, a także działa moczopędnie i krwiotwórczo. Zupa szczawiowa jest nie tylko smaczna, ale i bez wątpienia zdrowa. Ponieważ roślina dostarcza niewielu kalorii (100 g szczawiu zawiera około 21 kcal), wartość energetyczna zupy w dużej mierze zależy od użytych do jej przygotowania składników.
3. Jak zrobić zupę szczawiową?
Zupka szczawiowa z przecieru, ze słoika czy świeżego szczawiu może być przygotowana zarówno na wywarze mięsno-warzywnym, jak i warzywnym. Można także przygotować ją w wersji wege. To szybka zupa szczawiowa, którą gotuje się bez warzyw i mięsa.
By ją przygotować, wystarczy jedynie przesmażyć na maśle szczaw (można go też dodać po prostu do gotującej się wody, a dalej postępować jak w tradycyjnym przepisie. Do ugotowania tradycyjnej zupy szczawiowej potrzebne są takie składniki jak:
- 2 litry wywaru warzywnego lub warzywno-mięsnego (lub wody),
- 2 duże garście szczawiu (około 160g)
- 3 łyżki śmietany,
- łyżka mąki pszennej,
- sól do smaku, pieprz, szczypta cukru.
Umyty i osączony szczaw pokrój drobno i dodaj do płynu (wywaru lub wody). Gotuj 20 minut. W międzyczasie w garnuszku, w niewielkiej ilości zimnej wody rozprowadź mąkę. Gdy już nie będzie grudek, dodaj śmietanę i wymieszaj.
Po 20 minutach gotowania zupy, zabiel ją. Do śmietany z wodą i mąką dolej łyżkę (chochelkę) gotującej się zupy. Zahartowaną w ten sposób śmietanę wymieszaj i wlej do garnka. Zupę gotuj jeszcze kilka minut.
Na koniec dopraw ją solą i pieprzem (można dodać również czosnek czy koper). Podawaj z ziemniakami i jajkami na twardo pokrojonymi na ćwiartki. Niektórzy jedzą szczawiową z ryżem.
4. Czy zupa szczawiowa jest zdrowa?
Choć szczaw jest smaczny i zdrowy, trzeba uważać, by:
- nie spożywać go w dużej ilości,
- nie jadać go zbyt często,
- w jednym daniu nie łączyć kilku składników bogatych w szczawiany. To rabarbar, szpinak i botwina,
- dodawać do potraw na bazie szpinaku takiego produkty jajka, zsiadłe mleko czy śmietana.
Ma to związek z tym, że zawarty w szczawiu kwas szczawiowy wiąże obecny w pokarmach wapń, który staje się dla organizmu nieprzyswajalny. Ponadto powstały w wyniku wiązania wapnia przez kwas szczawiowy szczawian wapnia odkłada się w nerkach w postaci kamieni nerkowych.
Zupa szczawiowa, ale i inne dania z tej rośliny, nie jest wskazana dla: osób mających problemy z nerkami oraz układem moczowym, osoby chorujące na reumatyzm oraz osteoporozę, * alergicy.
Ilość spożywanego szczawiu, która nie powinna przekroczyć 90 g na dzień.
