Co szkodzi sercu?
Każdy, kto ma problemy z układem krążenia, pewnie nieraz słyszał od swojego kardiologa, że konieczne jest wyeliminowanie lub ograniczenie spożycia różnych produktów, aby zachować zdrowie. Zarówno nadmiar, jak i niedobór niektórych składników w diecie niekorzystnie wpływają na funkcjonowanie układu krążenia. Dlatego komponując swoje posiłki, należy zwrócić szczególną uwagę na ograniczenie produktów zawierających sód, cholesterol oraz tłuszcze. Z kolei należy zwiekszyć spożycie artykułów bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy antyoksydacyjne oraz błonnik.
1. Szkodliwość soli
Niedawno opublikowane wyniki badań przez „Archives of Internal Medicine” sugerują, że o szkodliwości soli decyduje nie tylko sama jej ilość, którą spożywamy każdego dnia. Jeśli na jej nadmiar nałoży się zbyt niska podaż potasu, powstaje wtedy swoista mieszanka wybuchowa, której efektem mogą być groźne schorzenia układu krażenia. Analizy dokonano na podstawie 15 lat obserwacji prowadzonych na 12 000 ochotnikach.
Każdy z ochotników dostarczał w tym czasie naukowcom informacji na temat tego, jak wygląda jego dieta – szczególną uwagę zwracano właśnie na bilans sodu i potasu. W czasie prowadzenia obserwacji zmarło 2270 osób, z czego aż 1268 z powodu powikłań sercowo-naczyniowych – zawałów serca oraz udarów mózgu.
Po dokładnej analizie informacji i porównaniu ich z danymi statystycznymi całej populacji z tego okresu badacze stwierdzili, że osoby stosujące dietę bogatą w sód i jednocześnie ubogą w potas miały często nawet dwukrotnie wyższe ryzyko zgonu spowodowanego zaburzeniami funkcji układu krwionośnego.
Wyniki były ściśle zależne od stopnia, w jakim zaburzona została równowaga między podażą tych pierwiastków. Osoby, u których stwierdzono największą dysproporcję – nawet 5000 mg sodu przy zaledwie 1700 mg potasu dziennie – były aż dwukrotnie bardziej narażone na śmierć z powodu zaburzeń pracy serca.
Sól kuchenna, czyli po prostu chlorek sodu, jest obecnie uważana za jeden z głównych czynników sprzyjających rozwojowi nadciśnienia tętniczego. Z kolei podwyższone ciśnienie wywołuje po pewnym czasie szereg powikłań – między innymi:
- przewlekłą niewydolność nerek, podczas której prowadzi się dializy;
- niewydolność mięśnia sercowego;
- zawał serca;
- udar mózgu;
- przerost lewej komory serca;
- uszkodzenie wzroku (retinopatię nadciśnieniową).
2. Szkodliwość cholesterolu
Osoba, która pragnie, aby długo cieszyć się zdrowiem, musi ograniczyć spożywanie produktów bogatych w tłuszcze nasycone oraz cholesterol.
Związki te przyczyniają się do odkładania blaszki miażdżycowej w naczyniach tętniczych, a tym samym rozwoju miażdżycy. Ponadto zwiększony poziom cholesterolu we krwi powoduje, że krew staje się gęstsza, co sprzyja tworzeniu się skrzepów oraz zakrzepów w naczyniach krwionośnych, stając się bezpośrednią przyczyną zawału mięśnia sercowego i udaru mózgu.
Aby uchronić się przed rozwojem miażdżycy, należy ograniczyć spożywanie tłustych, smażonych mięs (wieprzowiny, gesi, kaczki), podrobów (wątróbki, serc, nerek), pasztetów, salcesonów, mielonek, kaszanek oraz serów żółtych. W tygodniu możemy sobie pozwolić na zjedzenie tylko 2 jajek.
3. Niedobór składników odżywczych
Niedostarczenie organizmowi z dietą składników odżywczych w odpowiedniej ilości również jest szkodliwe dla zdrowia.
Niedobór soli mineralnych negatywnie wpływa na pracę serca, a tym samym funkcje układu krążenia. Zbyt mała podaż w diecie magnezu oraz potasu powoduje nieefektywną pracę mięśni, w tym mięśnia sercowego. Dlatego należy spożywać produkty je zawierające: orzechy, banany, kakao, gorzką czekoladę, banany, pomidory oraz w niewielkich ilościach ziemniaki.
Dieta uboga w nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy, a tym samym wystąpienia zawału serca. Nienasycone kwasy tłuszczowe są niezbędne do prawidłowej gospodarki cholesterolu i ich niedobór w diecie powoduje zwiększenie we krwi poziomu cholesterolu LDL. Do produktów bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe należą: ryby morskie (łosoś norweski, dorsz, tuńczyk, morszczuk), orzechy, nasiona słonecznika, oliwa z oliwek, oleje roślinne (słonecznikowy, rzepakowy, lniany).
Zbyt małe spożycie zarówno warzyw, jak i owoców również negatywnie wpływa na pracę serca. Warzywa i owoce są bogatym źródłem związków o działaniu antyoksydacyjnym, które chronią przed utlenianiem tłuszczów, a tym samym uszkodzeniem błon komórkowych, miażdżycą. Flawonoidy zawarte w roślinach wykazują zdolność usuwania wolnych rodników, które uszkadzają komórki, w tym komórki mięśniowe, oraz są przyczyną rozwoju miażdżycy. Ponadto błonnik zawarty w owocach i warzywach zmniejsza wchłanianie tłuszczów w jelitach.
Jeśli chcesz zapewnić swojemu sercu optymalne warunki do pracy, musisz odpowiednio się odżywiać. Twoja dieta powinna dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Ponadto warto zadbać o odpowiedni czas snu, aktywność fizyczną oraz unikanie stresujących sytuacji.
Ewa Czarczyńska