Koniczyna czerwona - wartości odżywcze i zastosowanie w kuchni
Koniczyna czerwona to pospolita bylina z rodziny bobowatych. Jest traktowana jak chwast i roślina pastewna. Okazuje się jednak, że to również roślina jadalna oraz lecznicza. W tej roli odnajduje się zarówno ziele, jak i kwiatostany. Jakie cechują ją wartości odżywcze? Kiedy zbierać i pić koniczynę? Jak ją wykorzystać w kuchni?
1. Co to jest koniczyna czerwona?
Koniczyna czerwona (Trifolium pratense), znana także jako koniczyna łąkowa, to pospolita i dziko rosnąca bylina należąca do rodziny bobowatych (Fabaceae). Można ją spotkać niemal wszędzie: na łąkach, trawnikach, w rowach, parkach i ogrodach. Występuje w całej Europie, w środkowej Azji oraz północnej Afryce, jest uprawiana w Australii i Amerykach.
Roślina, ze względu na wysoką zawartość białka, jest wykorzystywana jako pastewna. Okazuje się jednak, że to także roślina jadalna i lecznicza. Surowcami są kwiaty o charakterystycznej różowej barwie (Trifolii rubri flos) i ziele koniczyny czerwonej, czyli nadziemna część rośliny (Trifolii rubri herba). Można także spożywać korzenie, jednak wyłącznie po ugotowaniu.
2. Zastosowanie czerwonej koniczyny
Czerwoną koniczynę można pozyskiwać samodzielnie, zrywając ją z niezanieczyszczonych miejsc naturalnych (same główki kwiatowe z szypułką i górnymi liśćmi). Należy to robić od maja do września.
W kuchni wykorzystuje się świeżą koniczynę, natomiast w celach leczniczych suszoną. Do celów zdrowotnych warto także zażywać gotowe preparaty, to jest suplementy diety. Można je nabyć w aptekach czy sklepach ze zdrową żywnością.
Trifolium pratense stosuje się wewnętrznie: pije się ją w formie herbaty, syropu, nalewki lub przyjmuje w postaci tabletek, ale i zewnętrznie w formie okładów, kompresów, płukanek i kąpieli leczniczych.
3. Czerwona koniczyna - zastosowanie w kuchni
Koniczyna czerwona jest jadalna nie tylko dla zwierząt, ale i ludzi. Można spożywać jak warzywo. Dodaje się je do zup i różnych potraw: sałatek, kanapek, risotto, dań warzywnych i z mięsem. Można z niej również robić nalewki lub dusić z czosnkiem i przyprawami, dokładnie tak, jak szpinak. To również ciekawa ozdoba wypieków.
4. Koniczyna czerwona – wartości odżywcze i działanie
Koniczyna czerwona zawiera wiele cennych składników aktywnych. To:
- flawonoidy: pochodne kemferolu, izoramnetyny i kwercetyny, izoflawony,
- witaminy – witaminy z grupy B, witamina C, witamina E,
- fenolokwasy - kwas kumarowy, kwas salicynowy,
- minerały - krzem, siarka, potas magnez, żelazo,
- garbniki,
- fitoestrogeny,
- olejki eteryczne,
- białko.
To sprawia, że roślina działa na organizm oczyszczająco, przeciwskurczowo, wykrztuśnie, moczopędnie, uspokajająco, tonizująco, przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Wspiera usuwanie toksycznych produktów przemiany materii. Pomaga także przy zaburzeniach przewodu pokarmowego i zaparciach. Przyspiesza trawienie i przemianę materii.
Stosowana w infekcjach czerwona koniczyna pomaga leczyć infekcje górnych dróg oddechowych, łagodzi ból gardła. To również lekki środek moczopędny. To jednak nie wszystko. Ma również pozytywny wpływ na układ krwionośny. Uszczelnia ściany naczyń krwionośnych, obniża ciśnienie krwi i działa tonizująco na mięsień sercowy. Dodatkowo obniża poziom „złego” cholesterolu.
Koniczyna to przede wszystkim tradycyjne zioło na menopauzę. Działa wspomagająco w niwelowaniu dokuczliwych symptomów przekwitania, takich jak na przykład uderzenia gorąca. Zmniejsza ryzyko pojawienia się osteoporozy i osłabia jej symptomy w przypadku wystąpienia.
Czerwona koniczyna na odchudzanie
Czerwona koniczyna zdecydowanie wspiera odchudzanie, niemniej można ją traktować jedynie jako element dodatkowy. Nie zastępuje dobrze zbilansowanej diety o optymalnej kaloryczności (kluczowy jest deficyt kaloryczny) i aktywności fizycznej.
5. Koniczyna czerwona – przeciwwskazania i skutki uboczne
Bardzo ważne jednak jest, by czerwonej koniczyny nie nadużywać, to jest konsumować ją sporadycznie i w niewielkiej ilości. Istnieją także przeciwwskazania do jej spożywania. To na przykład stosowanie hormonów tarczycy (stąd popularność kwestii czerwona koniczyna a tarczyca). Ponieważ zawarte w niej substancje mogą wchodzić w interakcje także z innymi lekami, w przypadku leczenia chorób przewlekłych zaleca się konsultację z lekarzem.
Koniczyna czerwona nie powinna być stosowana wewnętrznie przez kobiety w ciąży oraz matki karmiące. Suplementu nie należy podawać także dzieciom. Ze stosowaniem czerwonej koniczyny wiąże się także ryzyko pojawienia skutków ubocznych. Wskutek regularnego, codziennego jej zażywania mogą pojawić się różne dolegliwości żołądkowe (głównie nudności), tkliwość piersi, bóle i zawroty głowy.
