Dieta kleikowa jest dietą lecznicza, która bazuje na takich produktach jak kleiki na wodzie, gorzka herbata oraz namoczone suchary. Stosuje się ją krótkotrwale, zarówno po zabiegach chirurgicznych, jak i w ostrych schorzeniach przewodu pokarmowego. Celem diety jest oszczędzenie narządu zmienionego chorobowo. Jakie kleiki wybierać? Jak je przygotowywać?

Co to jest dieta kleikowa?

Dieta kleikowa jest specjalną dietą leczniczą, którą stosuje się w celu oszczędzania zmienionego chorobowo narządu. To także jeden z rodzajów diety lekkostrawnej z modyfikacjami konsystencji (występuje także dieta przecierana, dieta papkowata i dieta płynna).

Dieta lecznicza, zgodnie z definicją WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) jest sposobem żywienia dostosowanym do potrzeb osoby chorej. Zwykle różni się one od diety podstawowej pod względem doboru składników oraz ich obróbki. To możliwie najmniej zmodyfikowana wersja diety podstawowej.

Zobacz film: "Sól w diecie - ile można spożywać?"

Wskazaniem do włączenia diety kleikowej są:

• ostre schorzenia przewodu pokarmowego (wątroby, trzustki, pęcherzyka żółciowego, nerek),
• choroby zakaźne,
• stany pooperacyjne (to typowa dieta po operacji).

1. Założenia diety kleikowej

Ponieważ dieta kleikowa jest dietą niefizjologiczną, długotrwałe przestrzeganie jej zasad prowadzi do niedoborów pokarmowych i wyniszczenia organizmu. Z założenia dostarcza pacjentowi minimum energii i składników odżywczych. To dlatego z reguły wdraża się ją na krótki okres: od 1 do 3 dni.

Dieta kleikowa jest nie tylko niefizjologiczna, ale także typowo węglowodanowa, niskokaloryczna. Średnia dobowa wartość energetyczna posiłków to około 1000-1100 kcal w 5 posiłkach:

• śniadanie – 25%,
• 1. śniadanie -12,5%,
• obiad – 25%,
• podwieczorek – 12,5%,
• kolacja – 25 %.

Dieta dostarcza średnio: 220g węglowodanów, 25g białka roślinnego i śladowe ilości innych składników.

2. Co jeść na diecie kleikowej?

Podstawowym składnikiem diety kleikowej są kleiki z:

• ryżu,
• kaszy jęczmiennej,
• płatków owsianych,
• kaszy manny.

Oprócz kleików podaje się namoczone suchary lub czerstwe bułki, a także gorzką herbatę. Można dodawać niewielkie ilości soli, cukru i masła. W miarę poprawy stanu chorego - na zalecenie lekarza - dietę można modyfikować, dodając takie produkty jak:

• chude mleko, twaróg,
• przetarte kompoty, soki z owoców i warzyw,
• puree z ziemniaków czy marchwi,
• płyny garbnikowe: zapierające (kakao na wodzie, napar z suszonych czarnych jagód),
• płyny osłaniające (rumianek, mięta).

3. Jaki kleik wybrać?

Wybór kaszy w diecie kleikowej zależy od przypadku chorobowego i towarzyszących objawów, ponieważ kleiki mają różne działanie na przewód pokarmowy. I tak:

Kleik ryżowy

Kleik ryżowy (kleik z ryżu) ma działanie zapierające. Łagodzi podrażnienia, wspomaga wątrobę, trzustkę i żołądek. Jego baza, czyli ryż, zawiera witaminy z grupy B, także minerały: magnez i żelazo. Jest tez dobrym źródłem węglowodanów. Ponieważ to produkt bezglutenowy, może być spożywany przez osoby, które nie tolerują glutenu.

Kleik z płatków owsianych

Kleik z płatków owsianych działa rozwalniająco. Poza tym płatki owsiane są dobrym źródłem minerałów: potasu, wapnia, magnezu, żelaza i cynku oraz błonnika pokarmowego, który wspiera funkcjonowanie układu pokarmowego (reguluje pracę jelit i wspomaga przesuwanie mas kałowych, usprawnia procesy trawienne i zapobiega zaparciom).

Kleik z kaszy jęczmiennej

Kleik z kaszy jęczmiennej działa obojętnie, a w niektórych przypadkach wzdymająco. Kasza jęczmienna to bogate źródło błonnika i skrobi (skrobia powoli zamienia się w glukozę, dzięki czemu pobudza do pracy komórki ciała i dodaje energii). Jest zasobna w witaminy z grupy B, zwłaszcza B1, B2 i B6, a także witamin E, K, PP, kwasu foliowego oraz minerały, takie jak krzem, cynk, wapń, miedź i mangan.

Kleik z kaszy manny

Typowy kleik z kaszy manny wpływa obojętnie na czynność ruchową przewodu pokarmowego. Jest produktem lekkostrawnym Ponieważ kasza manna należy do kasz pszennych (pozyskuje się ją z pszenicy zwykłej), wyróżnia się kalorycznością oraz wartości odżywczą. Zawiera małe ilości białka, błonnika, witamin z grupy B oraz składników mineralnych, takich jak fosfor, żelazo, potas, magnez i miedź.

4. Dieta kleikowa – przepisy i przykładowy jadłospis

Jak przygotować dietetyczny kleik? Nie jest to skomplikowane. Przyjmuje się, że na jedną porcję wystarczy 40 - 50 g kaszy. Tę po opłukaniu należy wsypać do zimnej wody. Ważne, by w miarę wygotowania wody uzupełniać ją do pożądanej objętości.

Czas gotowania kleików jest różny:

• kaszę jęczmienną gotuje się 3 godziny,
• płatki owsiane godzinę,
• kaszę mannę - 30 minut,
• płatki ryżowe - 20 minut,
• mąkę ryżową i pszenną - 5 minut Po ugotowaniu kleik trzeba przecedzić przez sito. Zwykle podaje się go 4-5 razy dziennie.