Grasica cielęca – wartości odżywcze i kalorie. Jak ją przyrządzić i jeść?
Grasica cielęca, nazywana animelką lub mleczkiem cielęcym, to gruczoł wydzielania wewnętrznego, który zanika u ssaków wraz z nabieraniem dojrzałości płciowej. Przez niektórych uznawany jest za wyjątkowy przysmak. Grasica młodych ssaków ma wyjątkowe właściwości odżywcze. Jak ją przyrządzić i z czym zjeść?
1. Co to jest grasica cielęca?
Grasica (cielęca Glandula thymus) to niewielki gruczoł układu limfatycznego, który produkuje hormon młodości. Położona jest w śródpiersiu przednim między mostkiem i tchawicą. Składa się ze zwartego, zaokrąglonego płata środkowego i wydłużonych płatów bocznych o luźnej strukturze.
Niegdyś grasicę nazywano też animelką lub mleczkiem cielęcym. Pierwsza nazwa pochodzi od włoskiego słowa "anima", czyli "dusza". Wierzono bowiem, że jest ona obecna właśnie w tym gruczole. Z kolei nazwa mleczko cielęce nawiązuje do specyficznej konsystencji produktu.
2. Grasica do jedzenia – właściwości odżywcze
Grasica przez niektórych jest uznawana za przysmak. Smakoszom jej smak przywodzi na myśl ugotowaną w mleku wątróbkę drobiową, ponieważ jest aksamitna i bardzo delikatna. Dobrze przyrządzona rozpływa się w ustach.
W kuchni najczęściej wykorzystywana jest grasica cielęca lub jagnięca. Ma to związek z tym, że z wiekiem gruczoł u ssaków stopniowo zanika. U dorosłych osobników właściwie nie występuje.
Animelka w Polsce nie jest zbyt popularna. Spotyka się ją rzadko i dość trudno ją kupić. Nie jest droga, ponieważ kilogram grasicy cielęcej kosztuje około 30 zł za kilogram. Większą popularnością przysmak ten cieszy się we Francji i Włoszech, a także Ameryce Łacińskiej.
Grasica budzi zainteresowanie nie tylko ze względu na walory smakowe, ale i walory prozdrowotne. Jakie właściwości odżywcze ma grasica? W 100 gramach grasica cielęca dostarcza 101 kcal, 17 g białka i 250 g cholesterolu, a także 3,07 g tłuszczów, w tym:
- 0,81 g tłuszczów nasyconych,
- 0,78 g tłuszczów jednonienasyconych,
- 0,23 g tłuszczów wielonienasyconych.
Grasica zawiera sporo witamin i minerałów. To fosfor, potas i cynk, witaminę C, witaminę B1 i B2 oraz foliany, umiarkowaną ilość tłuszczu, sód, potas, wapń, fosfor, magnez, cynk i żelazo. Surowa grasica cielęca dostarcza 49,2 mg witaminy C i 0,09 mg witaminy E oraz witaminy z grupy B:
- 0,07 mg witaminy B1,
- 0,19 mg witaminy B2,
- 4,77 mg witaminy B3,
- 1,23 mg witaminy B5,
- 0,04 mg witaminy B6,
- 22,0 µg witaminy B9,
- 3,33 µg witaminy B12. Surowa grasica cielęca zawiera także:
- 3,00 mg wapnia,
- 1,05 mg żelaza,
- 23,0 mg magnezu,
- 533 mg fosforu,
- 488 mg potasu.
Ponadto w produkcie znajduje się 67,0 mg sodu, 1,55 mg cynku, 0,08 mg miedzi, 0,02 mg manganu i 16,10 µg selenu. Przygotowanie grasicy do spożycia wymaga cierpliwości i czasu. To dlatego z jej dobroczynnych właściwości można korzystać w inny sposób, na przykład zażywając wyciąg w formie tabletek żelowych czy ampułek.
3. Jak przyrządzić i z czym jeść grasicę?
Aby przyrządzić danie z grasicy, najpierw trzeba ją moczyć kilka godzin w zimnej wodzie lub mleku, a następnie na chwilę zanurzyć we wrzątku. Dzięki sparzeniu łatwiejsze staje się usunięcie błonek i grudek, które ją otaczają.
Jeżeli grasica jest czysta, bez krwawych żyłek, można ją przyrządzać od razu (nie wymaga moczenia). Przygotowaną wstępnie animelkę można smażyć, dusić, zapiekać czy grillować. Serwuje się ją na zimno i na ciepło.
Najprostszym, a zarazem najbardziej popularnym sposobem podawania grasicy na zimno jest połączenie usmażonego, pokrojonego mięsa z różnymi rodzajami sałat, na przykład z uprażonymi orzechami i sosem z oliwy oraz octu balsamicznego.
Chcąc skonsumować ją na ciepło, można usmażyć ją na niewielkiej ilości masła i podać na przykład na grzance lub ugotować ją w rosole. Jako danie główne grasicę podaje się jak wątróbkę, na przykład z dodatkiem duszonych jabłek.
Smażona w panierce może być zarówno daniem głównym, jak i składnikiem potrawy, tak wyrafinowanej (np. grasica cielęca duszona ze szczypiorem, białym winem i śmietanką, risotto z grasicą, natką pietruszki i tymiankiem), jak i bardzo prostej (np. jajecznicy, omletów i pizzy, pierogów i pasztetów).
Z czym podawać grasicę? Mleczko cielęce dobrze komponuje się nie tylko z sałatami, ale i pieczonymi bądź smażonymi ziemniakami pociętymi w talarki, grzybami, warzywami korzennymi i owocami, szczególnie gruszkami i jabłkami, a także z majonezem i sosami, zarówno ostrymi i wyrazistymi w smaku, jak i delikatnymi, takimi jak sos holenderski czy beszamelowy.
