Fleksitarianizm (elastyczny wegetarianizm) - na czym polega, zasady, korzyści, wady
Fleksitarianizm to sposób odżywiania określany mianem elastycznego wegetarianizmu, polega na spożywaniu dużej ilości warzyw i owoców, a także jedzenia od czasu do czasu mięsa i ryb. Dieta ta kieruje się zasadą umiaru i nie wiąże się z koniecznością przestrzegania restrykcyjnych zasad. Co to jest fleksitarianizm? Co to semiwegetarianizm?
1. Czym jest fleksitarianizm?
Fleksitarianizm to sposób odżywiania bazujący przede wszystkim na warzywach i owocach, dopuszczający co jakiś czas mięso i ryby. Nazwa pochodzi od angielskich słów flexible oraz vegetarian, co w dosłownych tłumaczeniu oznacza elastyczny wegetarianizm.
Fleksitarianizm, określany również jako fleksiwegetarianizm, to zbilansowana dieta z ograniczeniem spożywania mięsa, która zyskuje na popularności wśród osób, którym zależy na prowadzeniu zdrowego trybu życia bez rygorystycznych zasad żywieniowych.
Fleksitarianie odżywiają się w sposób podobny do semiwegetarian, choć semiwegetarianizm zwykle całkowicie wyłącza z diety mięso czerwone (wołowinę i wieprzowinę), a zezwala na jedzenia mięsa białego, czyli ryb i drobiu. Inną odmianą wegetarianizmu jest peskatarianizm, który odrzuca mięso, ale dopuszcza spożywanie ryb.
2. Zasady diety fleksitariańskiej
Fleksitarianizm to sposób odżywiania, który polega na korzystaniu z zalet diety wegetariańskiej i jednoczesnym dostarczaniu organizmowi substancji odżywczych ze składników pochodzenia zwierzęcego, czyli witaminy B12, pełnowartościowego białka, żelaza i cynku.
Fleksitarianizm dla niektórych osób bywa etapem przejściowym pomiędzy jedzeniem mięsa a weganizmem, choć wiele osób pozostaje na tej diecie na lata, ze względu na brak rygorystycznych zasad.
Fleksitarian postępuje według zasady "więcej warzyw, mniej mięsa", samodzielnie decydując o tym, kiedy zje produkty mięsne i w jakiej ilości. Niektórzy spożywają je wyłącznie poza domem, kiedy utrzymanie diety wegetariańskiej jest utrudnione lub niemożliwe.
Pozostali sięgają po ryby i mięso, kiedy mają na to ochotę lub ustalają konkretny dzień/dni w tygodniu. Dowolność jest największą zaletą jadłospisu diety fleksitariańskiej, który można dostosowywać według własnych upodobań i preferencji, bez wyrzutów sumienia i narzuconych odgórnie zasad.
Flexiwegetarianizm bazuje na ogólnie dostępnych produktach spożywczych, nie zabrania jedzenia w restauracjach czy picia alkoholu (przewidziany jest jeden drink dziennie dla kobiet, dwa dla mężczyzn).
Przepisy we fleksitarianizmie są łatwe i stosunkowo szybkie do przygotowania, zawierają białko pochodzenia roślinnego ze strączków, takich jak bób, groch, soczewica, ciecierzyca czy soja.
W diecie nie brakuje również tofu, tempeh, nabiału i jajek. Docelowo fleksitarianin powinien jeść mięso 1-2 razy w tygodniu, ale zasada jest na tyle elastyczna, że ten sposób żywienia utrzymują również osoby, które jedynie raz w tygodniu unikają mięsa.
3. Fleksitarianizm - dla kogo?
Prawidłowo zbilansowana dieta wegetariańska może być stosowana przez osoby w różnym wieku, bez względu na płeć. Niestety często bez pomocy dietetyka wegetarianie narażają się na niedobory pokarmowe, przede wszystkim witaminy B12, a także kwasów tłuszczowych DHA i EPA.
Spożywanie kilka razy w tygodniu ryb i mięsa znacznie zmniejsza ten problem, co działa na korzyść fleksitarianizmu. Ten sposób odżywiania przewiduje dużą obecność warzyw i owoców w jadłospisie, a także roślin strączkowych i produktów pełnoziarnistych.
Jest uznawany za jedną z najlepszych i najłatwiejszych w przestrzeganiu diet według rankingu US News Health 2019. Fleksitarianizm jest odpowiedni dla osób zdrowych bez względu na wiek i płeć, ale również dla cukrzyków oraz ludzi zmagających się z nadwagą lub otyłością.
4. Dieta fleksitariańska - korzyści
Dieta fleksitariańska ma pozytywny wpływ na stan zdrowia i samopoczucie, zalety fleksitarnizmu to:
- spadek nadmiernej masy ciała,
- regulacja rytmu wypróżnień,
- zwiększone uczucie sytości ze względu na obecność błonnika w diecie,
- poprawa poziomu składników mineralnych i witamin,
- spadek stężenia cholesterolu we krwi,
- zmniejszenie ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych,
- pozytywny wpływ na płodność,
- spadek ryzyka rozwoju raka jelita grubego,
- ograniczenie kaloryczności potraw,
- zmniejszenie ryzyka cukrzycy typu 2 i insulinooporności,
- zapobieganie nawrotowi choroby Leśniowskiego-Crohna,
- regulacja ciśnienia krwi.
5. Czy fleksitarianizm jest zdrowy?
Elastyczny wegetarianizm jest zdrowym i zbilansowanym sposobem żywienia, który zapobiega rozwojowi wielu różnych chorób, takich jak cukrzyca typy 2, nowotwory układu pokarmowego, nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa czy miażdżyca.
Dieta fleksitariańska ma pozytywny wpływ na stan zdrowia osób, zmagających się ze schorzeniami żołądka lub jelit, na przykład nieswoistego zapalenia jelit lub choroby Leśniowskiego-Crohna.
6. Wady fleksitarianizmu
Fleksitarianizm ma mniej wad niż wegetarianizm, ponieważ znacznie zmniejsza ryzyko występowania niedoborów składników pokarmowych, związanych z odrzuceniem mięsa i ryb.
Dieta fleksitariańska jest uznawana za bezpieczną dla człowieka na każdym etapie życia - dzieciństwa, ciąży, laktacji czy wieku podeszłego. Opiera się na zasadzie umiaru i dużej dowolności w komponowaniu jadłospisu we fleksitarianizmie.
Ma pozytywny wpływ na psychikę, ponieważ nie wymaga przestrzegania restrykcyjnych zasad i rezygnacji z ulubionych produktów. Fleksiwegetarianizm może być stylem życie na lata, bez obaw o negatywny wpływ na stan zdrowia i wyniki badań.
