Cheddar – jak wygląda i smakuje?
Cheddar to tradycyjny ser angielski, który pochodzi z regionu Somerset, położonego na południowo-zachodnim krańcu wyspy. Zalicza się go do serów podpuszczkowych, dojrzewających oraz twardych. Charakteryzuje się gładką konsystencją oraz białym, jasnożółtym lub pomarańczowym kolorem. Jego smak jest ostry, lekko kwaskowy oraz orzechowy. Jak go jeść? Czy warto?
1. Co to jest cheddar?
Cheddar to rodzaj angielskiego sera produkowanego z mleka krowiego, zarówno z surowego, jak i z pasteryzowanego. Zalicza się go do serów podpuszczkowych, dojrzewających oraz twardych o długim okresie przydatności. Pierwsza wzmianka o nim datowana jest na 1170 rok.
Nazwa sera pochodzi od wsi Cheddar w Anglii, w hrabstwie Somerset, skąd pochodzi jego receptura. Dziś to najpopularniejszy gatunek na rynku brytyjskim. Wyrabia się go również w Holandii, Irlandii, Australii, Belgii, Polsce, Szwecji, Stanach Zjednoczonych czy Republice Południowej Afryki.
2. Jak powstaje cheddar?
Do świeżego mleka dodaje się kultury startowe bakterii,. Najczęściej wykorzystuje się szczepy: Lactococcuslactis ssp. lactis i Lactococcus lactis ssp cremoris. Następnie do mleka dołącza podpuszczka, enzym odpowiedzialny za koagulację białek mleka i wytworzenia skrzepu.
Co dalej? Miesza się i podgrzewa powstające grudki, by te osiągnęły odpowiedni poziom kwasowości. Po oddzieleniu od surowca serwatki masę poddaje się procesowi cheddaringu. Ten polega na układaniu twarogu jeden na drugim w celu uzyskania pożądanej kwasowości, smaku i tekstury.
Kolejne etapy produkcji sera cheddar to solenie zmielonego skrzepu, prasowanie, formowanie bloków. Gotowe dyski sera leżakują od 2 do 24 miesięcy (choć mogą i kilkanaście lat).
3. Jak wygląda i smakuje ser cheddar?
Ser cheddar ma żółtopomarańczową, jasnożółtą lub pomarańczową barwę, choć oryginalny ser cheddar ma raczej jasny kolor. Produkowany jest w kształcie walców (dyski ważące 10 lub 20 kilogramów). Jego smak jest ostry, lekko kwaskowy oraz orzechowy.
Warto wiedzieć, że różne odmiany cheddara mogą się różnić smakiem. Ser o krótkim okresie dojrzewania ma smak łagodny i kremowy, zaś ten dłużej dojrzewający cechuje smak lekko orzechowy. W związku z tym oznacza się je w zależności od czasu leżakowania jako ser cheddar łagodny, umiarkowanie ostry, ostry i bardzo ostry (mild, medium, sharp, extra sharp).
Konsystencja cheddara powinna być gładka, kompaktowa i jednolita. Typowe jest, że ser doskonale się topi, tworząc lejącą, gładką masę. Charakteryzuje się wyrazistym aromatem. Jest kaloryczny.
4. Właściwości odżywcze sera cheddar
Cheddar zawiera sporo białka (pełnowartościowe i łatwo przyswajalne, jest źródłem energii, pełni funkcje budulcowe, uczestniczy w procesach metabolicznych i bierze udział w regeneracji mięśni). To również co najmniej 25% tłuszczu, który jest zasobny w zdrowe jednonienasycone kwasy tłuszczowe oraz znaczne ilości:
- witaminy A,
- witamin z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B12),
- witaminy E,
- retinolu,
- β-karotenu,
- kobalaminy,
- fosforu,
- potas,
- magnezu,
- żelaza,
- wapnia,
- selenu,
- jodu.
Ser cheddar zawiera również spermidynę, która odgrywa dużą rolę w zapobieganiu marskości i rakowi wątroby.
Ponadto ser wspiera mięśnie i kości, wzmacnia system odpornościowy, pomaga także chronić zęby. Warto pamiętać, że na skład i jakość sera wpływa skład mleka (zawartość białka, tłuszczu, wapnia i pH) oraz proces produkcji.
5. Do czego cheddar?
Ser cheddar znajduje szerokie zastosowanie w kuchni. Ze względu na swój charakter (doskonale się topi, tworząc apetyczną masę) to jeden z najchętniej używanych serów do dań na ciepło. Sprawdza się jako dodatek do tostów, zapiekanek, tortilli, ale również omletów, zup kremów, dań makaronowych, pieczonych potraw z mięsem i bez, pieczonych ziemniaków oraz faszerowanych i pieczonych warzyw (papryki, cukinii czy bakłażana).
Można również spożywać go na zimno, zarówno do kanapek czy sałatek, jak i przystawkę, dodatek do wina i owoców.
6. Kto nie powinien jeść sera cheddar?
Choć ser cheddar jest smaczny i wartościowy pod względem odżywczym, nie każdy może go jeść. Nie jest to produkt wskazany dla osób:
- zmagających się z nietolerancją laktozy, choć czasem niewielkiej ilości go nie wywołuje objawów niepożądanych, co wynika z niższej zawartości laktozy w porównaniu z serami miękkimi,
- z alergią na białka mleka krowiego,
- nadciśnieniem (z uwagi na wysoki poziom sodu).
Należy również mieć na uwadze, że jest to ser tłusty i kaloryczny. Jedząc go zdecydowanie nie należy przesadzać z ilością.