Mąka niskobiałkowa – kiedy po nią sięgać i do czego używać?
Mąka niskobiałkowa jest produktem, który wykorzystuje się do przygotowywania potraw zgodnych z zasadami diety niskobiałkowej. To specjalny sposób żywienia, który zaleca się osobom zmagających się z różnymi poważnymi schorzeniami wpływającymi na metabolizm białek. Co można z niej zrobić? Jak sobie radzić na tego typu diecie?
1. Co to jest mąka niskobiałkowa?
Mąka niskobiałkowa to produkt, który jest dobrą alternatywą dla osób, które ze względów zdrowotnych nie mogą spożywać tradycyjnej mąki. Jej bazę stanowi najczęściej skrobia kukurydziana, skrobia pszenna bezglutenowa, a także błonnik roślinny oraz substancje zagęszczające. Można ją kupić w wielu sklepach ze zdrową żywnością.
Produkt doskonale sprawdza się do:
- wypieków, ciast, ciasteczek,
- naleśników i omletów,
- budyniów, kisieli, puddingów.
- sosów, musów, polew,
- zagęszczania zup,
- pierogów, klusek,
- bułek i chlebów.
Mąka niskobiałkowa jest wsparciem dla osób, które w swojej diecie muszą ograniczać źródła białka w pokarmach do możliwie najniższego, tolerowanego przez organizm poziomu, czyli przestrzegają zasad diety niskobiałkowej.
2. Dla kogo mąka niskobiałkowa?
Mąka niskobiałkowa jest produktem, który wykorzystuje się do przygotowywania potraw zgodnych z zaleceniami diety niskobiałkowej. Ten sposób żywienia polega na ograniczeniu spożywanego białka, a w skrajnych przypadkach jego całkowitej eliminacji.
Mąka niskobiałkowa, tak jaki dieta niskobiałkowa, jest wskazana w przypadku:
- fenyloketonurii. To choroba metaboliczna, w przebiegu której dochodzi w organizmie do gromadzenia się fenyloalaniny oraz tyrozynemii. Jej przyczyną jest niedobór enzymu uczestniczącego w przemianie białka,
- niewydolności wątroby,
- chorób nerek przebiegających z niewydolnością narządu (stąd jej inna nazwa: dieta nerkowa),
- schorzeń, w przebiegu których dochodzi do zakłócenia metabolizmu aminokwasów,
- chorób trzustki, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych,
- innych chorób metabolicznych, które polegają na nieprawidłowym metabolizm aminokwasów.
Zdecydowanie nie zaleca się stosowania diety niskobiałkowej diety bez wskazań zdrowotnych.
3. Na czym polega dieta niskobiałkowa?
Mąka niskobiałkowa, tak jak i inne produkty niskobiałkowe, sprzyja leczeniu wielu chorób, w przebiegu których pojawiają się zaburzenia w zakresie metabolizmu aminokwasów. Wykorzystuje się je w planowaniu i realizacji jadłospisu zgodnego z założeniami diety niskobiałkowej, która w większości przypadków jest traktowana jako **dieta lecznicza.
Dieta niskobiałkowa zakłada, że w codziennym menu może się znajdować minimalna ilość produktów, które zawierają białko. Tym samym najczęściej polega na spożywaniu do 50 g białka na dobę, a w niektórych przypadkach (np. przy niewydolności nerek lub wątroby), jego ilość może wynieść zaledwie 20 g na dobę. Celem diety jest zapobieganie nadmiernemu wytwarzaniu produktów przemiany białkowej, które są toksyczne dla organizmu.
4. Co jeść na diecie niskobiałkowej?
Potrawy na diecie niskobiałkowej powinny być przygotowywane poprzez gotowanie w wodzie i na parze, duszenie i pieczenie bez dodatku tłuszczu. Należy też wiedzieć, jakie produkty są zakazane, a które zalecane.
Produkty zalecane przy diecie niskobiałkowej, które powinny stanowić jej podstawę to:
- pieczywo niskobiałkowe lub bezbiałkowe (najlepiej czerstwe),
- niskosodowe, pszenne makarony niskobiałkowe,
- skrobia ziemniaczana i pszenna,
- warzywa surowe i gotowane (np. pomidory, dynia, marchew, szpinak, sałata, papryka, pietruszka, ziemniaki),
- owoce świeże i dojrzałe (np. jabłka, cytrusy, śliwki, morele, brzoskwinie, owoce jagodowe),
- kisiele i galaretki owocowe.
Na diecie niskobiałkowej można jeść także przekąski i desery (niskobiałkowy budyń czy niskobiałkowe ciastka). Ponieważ taki sposób żywienia może się wiązać z niedoborami witaminy D, wapnia oraz żelaza, warto zadbać o ich odpowiednią suplementację.
Na diecie niskobiałkowej należy ograniczać takie produkty jak:
- mleko i przetwory mleczne,
- jaja,
- mięso, wędliny, wyroby podrobowe, konserwy mięsne,
- ryby, ryby wędzone, konserwy rybne, pasty rybne,
- pieczywo z dodatkiem soli (np. razowe, graham, żytnie),
- warzywa kiszone, konserwowe oraz rośliny strączkowe,
- owoce niedojrzałe, suszone, marynowane,
- kakao, czekolada do picia, kawa,
- napoje alkoholowe, napoje gazowane,
- ostra papryka, chrzan, kostki bulionowe, ocet, musztarda,
- dania gotowe lub przygotowywane z półproduktów.
5. Produkty niskobiałkowe a dieta niskobiałkowa
Przestrzeganie zasad diety niskobiałkowej nie oznacza, że trzeba z niej wykluczyć wszystkie produkty, które zawierają białko. Można spożywać:
- nabiał - chude sery, niskoprocentowe mleko, jogurty naturalne. Zakazany jest ser żółty i pleśniowy jest zakazany,
- jajka na miękko, jaja w koszulkach lub ścięte na parze. Należy unikać smażenia i gotowania ich na twardo,
- ryby chude, ale i tłuste ryby morskie,
- chude mięso.
Zapotrzebowanie energetyczne powinno być pokrywane przez produkty węglowodanowe, czasem również tłuszczowe.