Owoce sezonowe – po jakie i kiedy warto sięgać?
Owoce sezonowe to produkty, które dojrzały w czasie naturalnej wegetacji. Wówczas są najsmaczniejsze, najzdrowsze, najłatwiej dostępne i najtańsze. Jakie owoce jeść zimą i jesienią, a jakie wiosną i latem? Jak wygląda kalendarz sezonowości warzyw i owoców? Warto to wiedzieć, by w pełni korzystać z darów natury.
1. Co to są owoce sezonowe?
Owoce sezonowe to te, które dojrzały w swoim rytmie wzrostu i dojrzewania, w czasie naturalnej wegetacji, bez ingerencji człowieka. Oznacza to, że nie wymagały długiego przechowywania oraz stosowania dodatku środków przedłużających trwałość. To zdecydowanie przekłada się na ich walory i jakość.
Dlaczego warto jeść sezonowe owoce i warzywa? Ponieważ są szczególnie zdrowe i zalecane przez dietetyków i lekarzy, a i osiągają wówczas pełnię smaku. Zawierają największą ilość witamin i mikroelementów. Przechowywanie ich, długi transport i przetwarzanie prowadzi do utraty owych cennych składników.
2. Jak wygląda kalendarz sezonowości owoców?
Zdecydowaną większość owoców można kupić w sklepach przez cały rok. Najlepiej jednak jeść dane produkty wtedy, gdy trwa na nie sezon. Wówczas są najzdrowsze, najsmaczniejsze, najtańsze i najłatwiej dostępne.
2.1. Owoce sezonowe w zimie i wiosną
W styczniu, lutym i marcu warto sięgać po jabłka i gruszki, a także wprawdzie nie lokalne, ale równie smaczne i zdrowe, mandarynki, grejpfruty, klementynki i pomarańcze. W kwietniu – po jabłka, gruszki.
Jabłka zawierają wiele witamin i minerałów:
- witaminy A, B1, B2, B6, B12, C, E,
- kwasy owocowe,
- przeciwutleniacze,
- pektyny,
- błonnik,
- potas,
- krzem,
- sód,
- wapń,
- fosfor,
- magnez,
- żelazo,
- cynk,
- miedź,
- mangan,
- jod.
Owoce prosto z sadów trafiają na stoły w okresie od lipca do listopada.
Gruszki zawierają dużo:
Dodatkowo są bogate w kwasy owocowe: jabłkowy i cytrynowy. Posiadają też:
- węglowodany,
- pektyny,
- błonnik i olejki eteryczne,
- witaminy: A, B1, B2, B6, C i PP.
Najświeższe gruszki pojawiają się w lipcu i są dostępne do końca października.
W maju warto jeść szczególnie agrest i czereśnie, a także truskawki.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2.2. Owoce sezonowe jesienią i latem
Agrest jest bogaty w witaminy C i E, grupę witamin B i prowitaminę A. Jest także źródłem minerałów:
- wapnia,
- potasu,
- fosforu,
- sodu,
- krzemu,
- magnezu,
- żelaza.
Czereśnie są zasobne w:
- potas,
- wapń,
- fosfor
- cynk,
- witaminy A, C, E
- witaminy z grupy B.
Charakteryzują się dużą ilością substancji antyoksydacyjnych.
Truskawki zawierają wapń, fosfor i magnez, a także witaminę C, A, B1, B2 oraz PP. Sezon na ten owoc jest bardzo krótki i trwa od maja do czerwca.
Owoce sezonowe w czerwcu to czereśnie, porzeczki, agrest, śliwki.
Porzeczka zawiera dużo:
- witaminy C,
- witaminy A,
- wit. B1,
- wit. B2,
- wit. B6,
- wit. PP,
- wit. E,
- wit. PP,
- żelaza,
- fosforu,
- jodu,
- boru,
- wapnia.
Śliwki dojrzewają od czerwca do października. Zawierają cynk, miedź, potas, prowitaminę A, witaminy B witaminę C i E. Posiadają także dużo błonnika i sorbitu.
W lipcu warto kupować borówki amerykańskie, brzoskwinie, maliny, morele, śliwki, nektarynki, porzeczki, wiśnie, czereśnie czy agrest.
Borówka amerykańska dojrzewa od mniej więcej połowy lipca do września. Posiada dużo cukru, kwasów mineralnych, soli mineralnych, pektyn i witamin.
Maliny zawierają:
- witaminę C oraz E, B1, B2, B6,
- potas,
- wapń,
- fosfor,
- magnez,
- kwas organiczny,
- flawonoidy,
- beta-karoteny.
Morele zawierają dużo składników mineralnych, błonnika, kwasu foliowego. Są bogate w karoteny, potas, magnez, fosfor i wapń. Bogata jest także w witaminy B, C, E.
Wiśnie – Wiśnie składają się z wody w ok. 87%, a pozostała część to między innymi naturalne cukry owocowe, błonnik i witaminy, składniki mineralne oraz wiele innych, cennych fitoskładników.
Brzoskwinia owocuje od lipca do końca sierpnia. Zawiera sporo żelaza, związki magnezu, cynku, fosforu, potasu i prowitaminy A, witaminę C i gamę witamin B błonnik, węglowodany.
Owoce sezonowe w sierpniu to jagody, jeżyny, maliny, nektarynki, borówki amerykańskie, śliwki i arbuzy.
Jeżyny są zbierane od sierpnia do nawet października. Zawierają:
- cukry,
- kwasy organiczne,
- prowitaminę A,
- witaminy z grupy B,
- witaminę C,
- pektyny,
- garbniki,
- flawonoidy,
- kwas cytrynowy,
- antocyjany,
- potas,
- wapno,
- magnez.
Jagody zbiera się na przestrzeni lipca i sierpnia. Zawierają:
- witaminy A,
- grupę witamin B, C i PP,
- wapń,
- żelazo,
- potas,
- fosfor,
- cynk,
- chrom,
- miedź.
Mogą być także źródłem błonnika i przeciwutleniaczy.
Owoce sezonowe we wrześniu to:
- maliny,
- jeżyny,
- jagody,
- winogrona,
- brzoskwinie,
- śliwki,
- jabłka,
- gruszki.
Winogrona można zbierać od września do października. Są bogate w fosfor i wapń. W mniejszych ilościach także w magnez, cynk, miedź, bor, żelazo, jod. Świeże zawierają także glukozę, fruktozę, kwasy organiczne i przeciwutleniacze. Posiadają witaminy z grupy B oraz witaminę A.
W październiku królują śliwki, pigwa, winogrona, jabłka, gruszki.
Pigwa zawiera dużo minerałów: wapń, potas, żelazo, miedź, siarkę oraz witaminy: B1, B2, C, PP, A. Charakteryzuje się także zawartością antyoksydantów.
W listopadzie warto jeść jabłka, gruszki, zaś w grudniu także sprowadzane do Polski mandarynki, pomarańcze, klementynki.
Sezonowe owoce można jeść bezpośrednio, robić soki i galaretki, dodawać je do deserów i koktajli. Można też upiec szybkie ciasto z owocami sezonowymi.