Dieta przy jaskrze - co jeść, a czego unikać?
Dieta przy jaskrze, czyli dieta wspomagająca leczenie jaskry, może mieć istotny wpływ na przebieg choroby. Odgrywa znacząca rolę zarówno w kontekście pogarszania się stanu zdrowia oczu, ale i zapobiegania rozwojowi schorzenia. Jakie produkty są dobre dla oczu w jaskrze? Których unikać?
1. Dlaczego dieta przy jaskrze jest ważna?
Dieta przy jaskrze, która jest chorobą oczu związaną z uszkodzeniem nerwu wzrokowego, często wiążąca się z podwyższonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym, może mieć istotny wpływ na jej rozwój leczenie, także zapadalność i progresję choroby. Niemniej należy pamiętać, że zmiana sposobu żywienia u osób, u których rozpoznano jaskrę, to za mało. Podstawą leczenia są leki, laseroterapia lub zabiegi chirurgiczne.
Jaka jest rola diety w leczeniu jaskry? Okuliści twierdzą, że odpowiedni sposób żywienia wpływa na ciśnienie wewnątrzgałkowe i na kondycję oczu, co może znacząco wpłynąć na stan narządu wzroku, ale i zapobiegać rozwojowi jaskry.
2. Zalecana dieta dla osób z jaskrą – co jeść?
Składniki odżywcze wspomagające zdrowie oczu w diecie przy jaskrze to:
- kwasy tłuszczowe omega-3, obecne w tłustych rybach morskich (łosoś, makrela, sardynki). Rekomenduje się ich spożycie 3 razy w tygodniu. Kwasy tłuszczowe omega-3, które mogą pomóc w redukcji stanu zapalnego w organizmie, zawierają również orzechy włoskie (i inne) oraz nasiona lnu czy chia. Badania wskazują, że spożywanie większej ilości kwasów Omega-3 zmniejsza ciśnienie w oku,
- magnez, który może pomóc w regulacji ciśnienia krwi. Produkty bogate w magnez to banany czy migdały,
- cynk, który pomaga w przyswajaniu witaminy A, która jest kluczowa dla dobrego widzenia. Doskonałym źródłem cynku są ostrygi, wołowina, fasola, orzechy nerkowca,
- selen działający jako antyoksydant. Źródłem selenu są orzechy brazylijskie, tuńczyk, jaja,
- przeciwutleniacze, które unieszkodliwiają wolne rodniki wywołujące stres oksydacyjny, a w konsekwencji wiele różnych chorób, w tym jaskrę. Dowiedziono, że związki o działaniu antyoksydacyjnym mają największy wpływ na rozwój, występowanie i przebieg choroby. Tym samym antyoksydanty mogą pomóc w ochronie komórek nerwu wzrokowego przed uszkodzeniem.
Istotną rolę w diecie odgrywają warzywa i owoce oraz oleje bogate w witaminę C i E, beta-karoten, flawonoidy, karotenoidy oraz witaminę A. Szczególnie korzystna dla zdrowia oczu jest luteina i zeaksantyna.
W diecie osób chorujących na jaskrę nie może zabraknąć takich produktów jak:
- zielone warzywa liściaste (szpinak, jarmuż, brokuły, brukselka, zielony groszek),
- kolorowe warzywa i owoce (papryka, jagody, marchew, pomidory, fasola, ogórki, seler, awokado, owoce cytrusowe, kukurydza),
- orzechy i nasiona (migdały, nasiona słonecznika, różne gatunki orzechów),
- herbata zielona i czarna.
Trzeba pamiętać o spożyciu tłuszczów, w obecności których wchłaniane są witaminy ADEK (dobrze jest do potrawy dodawać łyżeczkę oleju lnianego lub oliwy z oliwek).
Kluczowe jest również picie odpowiedniej ilości wody: regularnie, małymi łykami, przez cały dzień. To pomoże uniknąć nagłych zmian ciśnienia wewnątrzgałkowego. Złą praktyką jest picie dużych ilości płynów w krótkim czasie.
Suplementy diety wspierające terapię jaskry
W walce z jaskrą mogą pomóc suplementy diety, które zawierają takie substancje jak:
- forskolina wyizolowana z korzenia pokrzywy indyjskiej, który obniża ciśnienie w oku. Dostępne są suplementy diety zawierające forskolinę razem z homotauryną, L-karnozyną oraz witaminami z grupy B,
- melatonina, która chroni komórki nabłonka siatkówki przed stresem oksydacyjnym,
- citikolina,
- magnez z witaminą B6,
- Gingko biloba (preparaty miłorzębu japońskiego).
3. Czego nie jeść przy jaskrze?
Badania sugerują, że wysokie spożycie kofeiny może zwiększać ciśnienie wewnątrzgałkowe, co jest czynnikiem ryzyka rozwoju jaskry. Z tego powodu należy ograniczyć spożycie kawy, napojów energetycznych i mocnej herbaty. To konieczne, by utrzymać odpowiednie ciśnienie w oku.
Ponieważ dieta zasobna w sól może prowadzić do podwyższenia ciśnienia krwi, co z kolei może mieć wpływ na ciśnienie wewnątrzgałkowe, trzeba ograniczać jej spożycie (problemem jest nie tylko sól dodawana do domowych potraw, ale i żywności przetworzonej).
Bardzo ważne jest także ograniczenie tłuszczów trans i tłuszczów nasyconych, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie serca i naczyń krwionośnych, a także kondycję i funkcjonowanie narządu wzroku. Kluczowe jest ograniczenie spożycia fast foodów, smażonych potraw, słodyczy i produktów piekarniczych.
Ponieważ racjonalna dieta pomaga utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi i stężenie glukozy we krwi, a i pomaga zmniejszyć znaczne ryzyko jaskry, osoby na nią cierpiące powinny także unikać spożywania produktów, które przyczyniają się do rozwoju zespołu metabolicznego, otyłości, zaburzeń ciśnienia krwi i cukrzycy (są czynnikami ryzyka jaskry pierwotnej otwartego kąta). To na przykład przetworzona żywność, produkty o wysokiej zawartości cukru, soli czy tłuszczów nasyconych i trans, produkty z wysokim indeksem glikemiczny (IG) i alkohol.
Do wzrostu ciśnienia krwi, co z kolei może wpływać na ciśnienie wewnątrzgałkowe, może prowadzić również otyłość. To dlatego ważne jest, by stosować dobrze zbilansowaną dietę, ale i dbać o regularną aktywność fizyczną.
