Sorgo – zastosowanie i przepisy
Sorgo w Polsce nadal uprawiane jest bardzo rzadko, ale jego popularność rośnie. Jest to zboże bezglutenowe o wielu walorach prozdrowotnych. Wykorzystuje się je do produkcji kasz, mąk i płatków zbożowych.
W tym artykule:
Sorgo, zboże należące do rodziny trwa, znane było już w starożytności. Uprawiano go 8 tysięcy lat p.n.e w Egipcie. Lubi klimat tropikalny i podzwrotnikowy, ale w umiarkowanym również dobrze rośnie. Obecnie największe plony sorgo zbiera się w Stanach Zjednoczonych. Stanowi też jedno z głównych źródeł pożywienia w krajach afrykańskich. W Polsce nadal jest to zboże rzadko wybierane przez rolników do uprawy, a szkoda, bo jest rośliną mało wymagającą, odporną na susze i pleśnie. Sorgo ma też wiele różnych zastosowań, nie tylko kulinarnych.
Zastosowanie sorgo
Sorgo jest często wykorzystywane w diecie bezglutenowej. Jest bezpieczne dla osób chorych na celiakię. Chętnie sięgają po nie również weganie i wegetarianie. Zawiera duże ilości błonnika, niezbędnego do prawidłowej pracy układu pokarmowego. 100 g tego zboża w 1/5 pokrywa zapotrzebowanie na białko. Jest źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 oraz witamin z grupy B. Sorgo dostarcza wielu istotnych składników mineralnych, m.in. mangan, żelazo, miedź, potas.
W sorgo znajdują się też lignany, kwasy fenolowe, sterole roślinne i saponiny o właściwościach przeciwutleniajacych. To czyni to zboże cennym składnikiem diety przeciwnowotworowej (zmniejsza ryzyko raka jelita grubego i czerniaka) oraz zapobiegającej chorobom serca. Sorgo wspiera również funkcjonowanie układu nerwowego i krwionośnego.
Dieta bezglutenowa u osób zdrowych
Przepisy na sorgo
Znanych jest wiele odmian tego zboża. Sorgo białe, podobnie jak czerwone i pomarańczowe, najczęściej się mieli. Mąka z sorgo może być wykorzystywana do wypieków (warto ją jednak łączyć z mąką kukurydzianą) lub jako zagęszczacz do sosów. Można z niej również przygotować pożywne placki, naleśniki lub pierogi. Ziarna sorgo znaleźć można w mieszankach wielozbożowych, np. batonach lub płatkach śniadaniowych. Gotuje się je również na parze (w tej roli dobrze zastępuje ryż lub ziemniaki).
Z sorgo przygotowuje się również alkohole. Jednym z takich trunków jest gaoliang, rodzaj wódki znanej przede wszystkim w Chinach i Azji Wschodniej. Z kolei liście sorga wykorzystuje się jako paszę dla zwierząt. Zboże to również jest chętnie stosowane w produkcji biopaliwa i bioetanolu. Stanowi też dobry materiał do wyrobu mioteł i szczotek.
Jak gotować sorgo?
Gotowanie sorgo nie jest zadaniem trudnym, ale z pewnością czasochłonnym. Szklankę ziaren należy zalać 750 ml wody i zostawić na co najmniej 10 godzin. Po tym czasie sorgo należy zagotować z dodatkiem soli i oliwy, a po 30 minutach zdjąć z pieca i zostawić pod przykryciem przez 10-15 minut. Można je jeść na ciepło i na zimno. Ma delikatnie słodki smak i przez tę łagodność można go łączyć z wieloma warzywami.
Ile kosztuje sorgo?
Sorgo kupić można w sklepach z ekologiczną żywnością. Coraz częściej spotkać je można również w hipermarketach. Za 0,5 kg ziarna sorgo zapłacić trzeba ok. 5-6 zł.
Ile kalorii mają ziarna sorgo
| Kalorie i wartości odżywcze | Zawartość w 100 g | Zawartość w 192 g (1 szklanka) |
|---|---|---|
| Wartość energetyczna | 329 kcal | 632 kcal |
| Białko | 10,62 g | 20,4 g |
| Węglowodany | 72,1 g | 138 g |
| Cukier | 2,53 g | 4,86 g |
| Błonnik | 6,70 g | 12,86 g |
| Tłuszcz | 3,46 g | 6,64 g |
| Tłuszcze nasycone | 0,61 g | 1,17 g |
| Tłuszcze jednonienasycone | 1,13 g | 2,17 g |
| Tłuszcze wielonienasycone | 1,56 g | 2,99 g |
| Cholesterol | 0 mg | 0 mg |
| Witamina C | 0 mg | 0 mg |
| Równoważnik folianów | 20,0 µg | 38,4 µg |
| Witamina B1 - tiamina | 0,33 mg | 0,64 mg |
| Witamina B2 - ryboflawina | 0,10 mg | 0,18 mg |
| Witamina B3 - witamina PP - niacyna | 3,69 mg | 7,08 mg |
| Witamina B5 - kwas pantotenowy | 0,37 mg | 0,71 mg |
| Witamina B6 - pirydoksyna | 0,44 mg | 0,85 mg |
| Witamina B9 - kwas foliowy | 20,0 µg | 38,4 µg |
| Witamina B4 - cholina | 0 mg | 0 mg |
| Witamina B12 - kobalamina | 0 µg | 0 µg |
| Witamina A | 0 i.u. | 0 i.u. |
| Witamina A | 0 µg RAE | 0 µg RAE |
| Retinol | 0 µg | 0 µg |
| Alpha karoten | 0 µg | 0 µg |
| Beta karoten | 0 µg | 0 µg |
| Beta-kryptoksantyna | 0 µg | 0 µg |
| Likopen | 0 µg | 0 µg |
| Luteina+Zeaksantyna | 0 µg | 0 µg |
| Witamina E | 0,50 mg | 0,96 mg |
| Witamina D | 0 µg | 0 µg |
| Witamina D | 0 i.u. | 0 i.u. |
| Witamina K | 0 µg | 0 µg |
| Wapń | 13,00 mg | 25,0 mg |
| Żelazo | 3,36 mg | 6,45 mg |
| Magnez | 165 mg | 317 mg |
| Fosfor | 289 mg | 555 mg |
| Potas | 363 mg | 697 mg |
| Sód | 2,00 mg | 3,84 mg |
| Cynk | 1,67 mg | 3,21 mg |
| Miedź | 0,28 mg | 0,55 mg |
| Mangan | 1,61 mg | 3,08 mg |
| Selen | 12,20 µg | 23,4 µg |
| Woda | 12,40 g | 23,8 g |
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.