Szczaw – właściwości, zastosowanie, przetwory, przepisy

Szczaw jest rośliną o znanych od dawna właściwościach leczniczych. To naturalne źródło witamin wykorzystywane jest w ziołolecznictwie i polskiej kuchni.

1. Co to jest szczaw?

Szczaw to prawdziwa bomba witaminowa, pochodząca z rodziny roślin rdestowatych. W Polsce i na całym świecie znajdziemy aż 200 różnych rodzajów szczawiu, m.in. szczaw kędzierzawy i szczaw polny. Roślina występuje w klimacie umiarkowanym, rośnie zaś na łąkach, pastwiskach, w ogrodach i na brzegach wód.

Do jadalnych odmian szczawiu należą: szczaw zwyczajny (inaczej zwany szczawiem łąkowym), szczaw tarczolistny i szczaw ogrodowy. Roślinę często można ujrzeć w Polsce – poznamy ją po drobnych, czerwonych kwiatkach oraz podłużnych liściach, które jako jedyne są jadalne. Mają wyrazisty, kwaśny smak. Zaobserwowano jednak, że dzika odmiana szczawiu ma mocniejszy posmak niż jego uprawiany gatunek.

Zobacz film: "Chcesz pobudzić apetyt? Sięgnij po szczaw"

2. Zastosowanie szczawiu

Wartości odżywcze szczawiu wykorzystywane były już tysiące lat wstecz. Roślina znana była np. w starożytnym Egipcie, gdzie leczono nią niestrawność. I nic w tym dziwnego, ponieważ szczaw zawiera wiele rodzajów witamin, takich jak: beta-karoten, witamina A, witamina B2, witamina B6, witamina C i kwas foliowy.

Roślina jest również bogata w wiele wartościowych minerałów, jak żelazo, potas, magnez, krzem i wapń.

Znaczenie szczawiu dla człowieka jest szerokie. Po pierwsze warto zwrócić uwagę na zawarte w nim żelazo. Jego wysoki poziom stymuluje wytwarzanie czerwonych krwinek i zapobiega tym samym anemii. Oprócz tego ten składnik mineralny poprawia wzrost włosów oraz polepsza dotlenienie organizmu.

Szczaw to doskonałe źródło witaminy C. Roślina wspiera więc naszą naturalną odporność, pomaga przy obrzękach, spowalnia procesy starzenia organizmu oraz działa przeciwbólowo. Kwas askorbinowy zawarty w szczawiu chroni również przed patogenami wywołującymi choroby.

Zarówno witamina C, jak i A pomagają w leczeniu chorób skóry. Suszony szczaw sprawdza się, jako zdrowotny napój, skuteczny w walce z suchością naskórka i grzybicą skóry. Natomiast mieszankę ze zmielonych liści szczawiu stosuje się wewnętrznie. Należy leczyć nią podrażnioną skórę, wysypkę, obrzęki oraz stłuczenia ciała.

Sama witamina A zawarta w roślinie wpływa na poprawę wzroku oraz hamuje proces zwyrodnienia plamki żółtej. Co więcej, beta-karoten znajdujący się również w liściach szczawiu może polepszyć kondycję naszych oczu.

Zawarte w szczawiu witaminy z grupy B zapewniają organizmowi prawidłową pracę układu nerwowego. Roślina zawiera także błonnik regulujący trawienie), mający wpływ na łaknienie, ochraniający serce i wątrobęba) oraz działający moczopędnie i krwiotwórczo.

Warto wiedzieć, że szczaw stosowany jest leczniczo w chorobach nerek. W tym celu sprawdza się herbatka zrobiona z liści tej rośliny. Kiedy natomiast mamy problem z trudno gojącymi się ranami, warto przemyć skórę naparem ze szczawiu.

3. Przetwory ze szczawiu

Kiedy wiemy już o cennych właściwościach szczawiu, warto znaleźć go i zebrać samodzielnie. Gdy już to zrobimy, nie pozostaje nam nic innego, jak przygotować szczaw w słoikach, idealny na zimę.

Aby zawekować szczaw, wystarczy nam kilka świeżych pęczków rośliny, łyżeczka soli oraz trochę wody. Poszatkowany szczaw solimy oraz gotujemy w garnku. Tak przygotowane listki przekładamy do wyparzonych słoików, a te szczelnie zamykamy. Pasteryzowany szczaw należy przechowywać w chłodnym miejscu.

Innym sposobem przedłużenia trwałości rośliny jest przygotowanie mrożonego szczawiu. Wystarczy umyć i pokroić listki rośliny, a następnie je osuszyć. Szczaw wkładamy do foliowych torebek i wstawiamy do zamrażalnika.

4. Dania ze szczawiu

Najpopularniejszym daniem ze szczawiu jest zupa, która na dobre zagościła na polskich stołach. Podstawowymi składnikami tego dania są rozdrobnione liście rośliny oraz śmietana. Zupa szczawiowa najlepiej smakuje z ziemniakami i z dodatkiem jajek.

Przepis na sałatkę ze szczawiem to również smaczna propozycja na każdą okazję. Surowe i młode liście rośliny pasują szczególnie do pomidorów, mozzarelli i kurczaka. Wszystko dzięki kwaskowatemu, specyficznemu smakowi szczawiu.

Przygotowując dania ze szczawiem, pamiętajmy o tym, aby wybrać świeże i jędrne listki, obciąć ich końce, po czym je umyć.

5. Kaloryczność surowego szczawiu