Soczewica - rodzaje, wartości odżywcze, właściwości, przepis na pastę

Soczewicę pokochali wegetarianie, coraz częściej pojawia się też jako składnik tradycyjnych potraw. Jest bogatym źródłem białka, potasu oraz kwasu foliowego. Dowiedz się, jakie jeszcze inne cenne właściwości ma soczewica i czym charakteryzuje się jedna z jej odmian.

Soczewica zawiera bardzo dużo składników odżywczych i może zastąpić mięso w diecie.Soczewica zawiera bardzo dużo składników odżywczych i może zastąpić mięso w diecie.
Źródło zdjęć: © Shutterstock
Paula Komendarczuk

Co to jest soczewica?

Soczewica należy do roślin strączkowych. Jest uprawiana w wielu krajach na świecie. Największe plantacje znajdują się w Kanadzie, Turcji, Indiach oraz Stanach Zjednoczonych.

Nasiona soczewicy są cennym produktem szeroko wykorzystywanym przez pasjonatów sztuki kulinarnej. Strąki soczewicy zawierają jedno albo dwa nasiona. Zazwyczaj mają okrągły, sercowaty lub owalny kształt, mogą mieć różnorodną barwę.

Rodzaje soczewicy

Wyróżnia się kilka rodzajów soczewicy. Największą popularnością cieszy się tzw. soczewica czerwona, która jest idealnym dodatkiem do zup i sosów. Inną często stosowaną odmiana jest soczewica brązowa. Ma intensywny smak, często dodaje się ją do pasztetu, kotletów lub pieczywa.

Kaloryczność warzyw strączkowych

Dużo bardziej delikatna jest soczewica zielona. Trudno się rozgotowuje, w związku z tym doskonale nadaje się sałatek, pierogów lub jako farsz do krokietów.

Równie łagodnym smakiem wyróżnia się soczewica żółta. Na półkach sklepowych można również znaleźć soczewicę czarną, koralową, pomarańczową oraz francuską soczewicę du Puy, która odznacza się najbardziej wyrazistym zapachem, ale jednocześnie dość wysoką ceną. Z soczewicy produkuje się również mąkę.

Przygotowanie soczewicy zależy od jej rodzaju. Najkrócej gotuje się czerwoną i żółtą – około 15 minut, najdłużej brązową – może wymagać nawet godzinnego gotowania. Poza tym należy ją wcześniej namoczyć przez około pół godziny.

Sól należy dodać dopiero pod koniec gotowania, aby ziarna nie stały się zbyt twarde. Po ugotowaniu nadaje się do spożycia maksymalnie przez tydzień.

Beluga

Beluga jest jedną z odmian soczewicy, nazwa nawiązuje do kawioru, ponieważ jej ziarna go przypominają. W produkcie znajdziemy wiele składników odżywczych: 26 g białka, 51,9 węglowodanów, błonnik oraz sole mineralne z kwasem foliowym.

Beluga zawiera bardzo małe ilości tłuszczu (1,9 g na 100 g). Czarne ziarna powinny zainteresować osoby zmagające się z cukrzycą. Mają niski indeks glikemiczny i nie powodują szybkiego wzrostu stężenia glukozy we krwi.

Beluga jest kaloryczna, w 100 g znajduje się ok. 334 kcal. Ze względu na zawartość kwasu foliowego i żelaza, soczewica polecana jest również przy anemii. Produkt zapobiega powstawaniu nadciśnienia tętnicznego i obniża poziom złego cholesterolu we krwi.

Wartości odżywcze soczewicy

W soczewicy możemy znaleźć składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, m.in.

  • białko,
  • potas,
  • cynk,
  • fosfor,
  • żelazo,
  • błonnik.

Właściwości soczewicy

Soczewica ze względu na swoje właściwości zdrowotne zdobywa coraz więcej zwolenników, nie tylko wśród osób będących na diecie wegetariańskiej.

To nie tylko źródło znakomicie przyswajalnego białka, ale też składników mineralnych, np. takich jak wapń i fosfor. Soczewica wpływa pozytywnie na procesy trawienne, regulując wytwarzanie soków żołądkowych.

Pomaga również w przywróceniu równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. Spożywanie produktu zaleca się osobom chorującym na nadkwasotę żołądka lub refluks żołądkowo-przełykowy.

Dzięki zawartości błonnika zmniejsza poziom cholesterolu oraz reguluje stężenie glukozy we krwi. Ma dość niski indeks glikemiczny, w związku z tym może być bez obaw stosowana przez diabetyków.

Ważą funkcję odgrywają również zawarte w soczewicy taniny, zwane też garbnikami roślinnymi. Są to związki chemiczne, które wykazują działanie przeciwnowotworowe oraz przeciwbakteryjne. Skutecznie hamują również rozwój wolnych rodników.

Soczewica to bogactwo witamin z grupy B, które wpływają na poprawę samopoczucia, z kolei witamina PP oddziałuje korzystnie na przewód pokarmowy oraz układ nerwowy.

Najwięcej witamin i minerałów znajduje się w kiełkach soczewicy. Ich spożywanie zaleca się przede wszystkim kobietom w ciąży ze względu na dużą zawartość kwasu foliowego.

Jest on niezbędny do prawidłowego rozwoju mózgu oraz układu nerwowego płodu. Niedobór kwasu foliowego może stać się w przyszłości u dziecka powodem zaburzenia procesu krwiotwórczego, który ma miejsce w szpiku kostnym.

Poza tym kiełki dzięki zawartości witaminy C zwiększają odporność organizmu oraz zapobiegają infekcjom wirusowym. Są również pomocne w leczeniu kamicy żółciowej, cukrzycy oraz miażdżycy.

Soczewica a odchudzanie

W 100 gramach soczewicy znajduje się 116 kcal. Nie jest to mało, jednak w swoim składzie ma mało tłuszczy i dużą ilość błonnnika, który daje uczucie sytości. Dzięki temu zmniejsza się apetyt na słodkie i niezdrowe przekąski.

Jest to udowodnione przez badaczy z Kanady, którzy wykazali, że rośliny strączkowe w sposób wyjątkowy zaspokajają głód. Według nich, spożywanie jednaj porcji roślin strączkowych zwiększa sytość aż o 1/3 w stosunku do osób, które ich nie spożywają.

Soczewica alternatywą dla mięsa

Soczewica może być z zamiennikiem białka zwierzęcego, czyli tego, które znajduje się w mięsie. W 100 gramach ugotowanej soczewicy, znajdziemy aż 9,02 grama tego składnika.

Białko soczewicy, tuż po soi, jest najlepiej przyswajalnym przez nas białkiem pochodzenia roślinnego - przyswajamy z niego aż 85%. Tymczasem wchłanianie białek z mięsa wynosi 96%.

Co prawda, białko to nie jest w pełni wartościowe, ponieważ nie zawiera wszystkich niebędnych aminokwasów. Można jednak problem ten rozwiązać poprzez połączenie soczewicy i innych produktów roślinnych w jednym daniu.

Mogą to być na przykład produkty zbożowe (pierogi z soczewicą). Dobrym połączeniem będzie również soczewica z ziemniakami, o czym informuje nas Instytut Żywności i Żywienia.

Zobacz także:

Kto nie powinien spożywać soczewicy?

Choć wiele zdrowotnych korzyści płynie ze spożywania soczewicy, nie jest ona polecana każdemu. Powinny unikać jej osoby, które borykają się z problemami z układem pokarmowym, gdyż powoduje ona wzdęcia i dużą fermentację w jelitach. Dzieje się tak przez obecność oligosacharydów.

Nie są właściwie trawione, gdyż organizm człowieka nie wytwarza enzymu - galaktozydazy, który jest niezbędny do całkowitego ich rozpadu. Dochodzi przez to do zwiększonej produkcji gazów w jelicie grubym, oraz innych nieprzyjemnych dolegliwości od strony układu pokarmowego.

Ile kalorii ma surowa soczewica

Kalorie i wartości odżywczeZawartość
w 100 g
Zawartość
w 192 g (1 szklanka)
Wartość energetyczna352 kcal676 kcal
Białko24,6 g47,3 g
Węglowodany63,4 g122 g
Cukier2,03 g3,90 g
Błonnik10,70 g20,5 g
Tłuszcz1,06 g2,04 g
Tłuszcze nasycone0,15 g0,30 g
Tłuszcze jednonienasycone0,19 g0,37 g
Tłuszcze wielonienasycone0,53 g1,01 g
Cholesterol0 mg0 mg
Witamina C4,50 mg8,64 mg
Równoważnik folianów479 µg920 µg
Witamina B1 - tiamina0,87 mg1,68 mg
Witamina B2 - ryboflawina0,21 mg0,41 mg
Witamina B3 - witamina PP - niacyna2,61 mg5,00 mg
Witamina B5 - kwas pantotenowy2,14 mg4,11 mg
Witamina B6 - pirydoksyna0,54 mg1,04 mg
Witamina B9 - kwas foliowy479 µg920 µg
Witamina B4 - cholina96,4 mg185 mg
Witamina B12 - kobalamina0 µg0 µg
Witamina A39,0 i.u.74,9 i.u.
Witamina A2,00 µg RAE3,84 µg RAE
Retinol0 µg0 µg
Alpha karoten0 µg0 µg
Beta karoten23,0 µg44,2 µg
Beta-kryptoksantyna0 µg0 µg
Likopen0 µg0 µg
Luteina+Zeaksantyna0 µg0 µg
Witamina E0,49 mg0,94 mg
Witamina D0 µg0 µg
Witamina D0 i.u.0 i.u.
Witamina K5,00 µg9,60 µg
Wapń35,0 mg67,2 mg
Żelazo6,51 mg12,50 mg
Magnez47,0 mg90,2 mg
Fosfor281 mg540 mg
Potas677 mg1,300 mg
Sód6,00 mg11,52 mg
Cynk3,27 mg6,28 mg
Miedź0,75 mg1,45 mg
Mangan1,39 mg2,68 mg
Selen0,10 µg0,19 µg
Woda8,26 g15,86 g
Z belugi można przygotować smaczną pastę do kanapek
Z belugi można przygotować smaczną pastę do kanapek © 123rf

Przepis na smaczną pastę z czarnej soczewicy

Czarna soczewica może być dodatkiem do mięsnych lub warzywnych obiadów, ale nie tylko. Pasta to idealny sposób na urozmaicenie nudnych kanapek. Do jej przygotowania będziemy potrzebować:

  • szklanki ugotowanej wcześniej belugi,
  • 3/4 szklanki czarnych oliwek,
  • cztery-pięć łyżek czarnego sezamu,
  • łyżkę octu balsamicznego,
  • 3 łyżki oliwy,
  • 2 łyżki kminku,
  • szczyptę soli,
  • szczyptę czarnego pieprzu.

Wszystkie składniki wrzucamy do miski, a następnie łączymy ze sobą przy pomocy blendera. Na koniec doprawiamy do smaku. Pasta smakuje najlepiej na kromce ciemnego, pełnoziarnistego chleba.

Produkt znajdziemy w sklepach ekologicznych, ze zdrową żywnością oraz w internecie. Opakowanie belugi o wadze 400 g kosztuje ok. 9 złotych.

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Źródło artykułu: WP abcZdrowie
Wybrane dla Ciebie
Kluczowy w diecie seniorów. Bogactwo białka, wapnia i cennych witamin
Kluczowy w diecie seniorów. Bogactwo białka, wapnia i cennych witamin
U Niemców zakazana, w Polsce legalna. Takie są skutki jej spożycia
U Niemców zakazana, w Polsce legalna. Takie są skutki jej spożycia
Sezam wycofany z obrotu. Wykryto w nim Salmonellę
Sezam wycofany z obrotu. Wykryto w nim Salmonellę
Ranking ketchupów 2025. "Niska zawartość pomidorów"
Ranking ketchupów 2025. "Niska zawartość pomidorów"
Najgorszy dodatek do jarzynowej. Zrezygnuj nawet w Wielkanoc
Najgorszy dodatek do jarzynowej. Zrezygnuj nawet w Wielkanoc
Najlepsze wśród mięs. Tylko takie kupuj na święta wielkanocne
Najlepsze wśród mięs. Tylko takie kupuj na święta wielkanocne
Naukowcy odkryli nowe działanie kefiru. To nadzieja dla chorych
Naukowcy odkryli nowe działanie kefiru. To nadzieja dla chorych
Sprzyjają demencji i pogarszają pamięć. Te produkty są wrogami mózgu
Sprzyjają demencji i pogarszają pamięć. Te produkty są wrogami mózgu
Jakie znaczenie ma kolor skorupki jajka? Niektórzy będą zdziwieni
Jakie znaczenie ma kolor skorupki jajka? Niektórzy będą zdziwieni
Choć mają złą opinie, otulą serce. Kardiolog wskazuje 5 produktów
Choć mają złą opinie, otulą serce. Kardiolog wskazuje 5 produktów
Zbadali w laboratorium paprykę z Biedronki i z Lidla. Oto, co wykryli
Zbadali w laboratorium paprykę z Biedronki i z Lidla. Oto, co wykryli
Będzie towarem luksusowym. Fatalne prognozy dla...ziemniaka
Będzie towarem luksusowym. Fatalne prognozy dla...ziemniaka