Brukiew – pochodzenie i charakterystyka, uprawa, źródło witamin i minerałów, właściwości zdrowotne, przeciwwskazania

Przed wiekami była pospolitym warzywem, popularnym wśród biedoty i chłopów. Dziś jest nieco zapomniane, do potraw używamy go bardzo rzadko. Brukiew z pewnością warto jednak włączyć do swojej diety. Dlaczego? Nie tylko ze względu na walory smakowe, ale też odżywcze. To bogate źródło antyoksydantów i minerałów.

1. Brukiew – pochodzenie i charakterystyka

Inaczej nazywana jest karpielą. Należy do rodzin kapustowatych i jest krzyżówką liściowej kapusty z rzepą. Jak wygląda brukiew? Jej korzeń (część jadalna) ma kulisty lub wydłużony kształt, jest jasnożółty z fioletowym nalotem. Wyglądem przypomina więc rzepę. Jak smakuje? Charakterystycznie – ostro i gorzko niczym rzodkiewka. Trzeba wiedzieć, że brukiew to roślina uprawna, nie występuje dziko. W naszym kraju jest dziś uprawiana dosyć sporadycznie. W uprawie brukwi królują kraje Europy (Francja, Anglia, Irlandia), Ameryki Północnej i Południowej (Kanada, Argentyna), Indie, Japonia.

2. Brukiew – uprawa

Brukiew to warzywo dwuletnie. Najpierw powstają liście i korzeń spichrzowy, następnie pędy kwiatostanowe z nasionami, które kiełkują w temperaturze 2–3 stopni Celsjusza. Uprawa brukwi jest bardzo prosta. Wymagania glebowe tej rośliny nie są skomplikowane. Ponadto brukiew jest odporna na mróz, nie wymaga zbyt obfitego nawożenia, charakteryzuje się krótkim czasem wegetacji. Jedynym, o czym trzeba pamiętać, to zapewnienie brukwi odpowiedniego nawilżenia i wilgotności powietrza.

Dlaczego warto jeść brukiew? [7 zdjęć]

Brukiew (kwaczek, karpiel) to krzyżówka rzepy i kapusty. Kiedyś dominowała na stołach najuboższych rodzin....

zobacz galerię

3. Brukiew – źródło witamin i minerałów

Brukiew to warzywo niezwykle odżywcze. Zawiera witaminy z grupy B (m.in. kwas foliowy, witiaminę B1, ryboflawinę), a także witaminę A, witaminę C i witaminę K. Jest też źródłem minerałów (cynk, żelazo, fosfor, wapń). Oprócz wody, z której brukiew składa się w ponad 80 proc., są w niej też węglowodany (niecałe 9 proc.) i białka (nieco ponad 1 proc.).

4. Brukiew – właściwości zdrowotne

Glukozynolany to związki chemiczne o właściwościach antynowotworowych. Ich obecność wykazano właśnie w brukwi. Największe stężenie tych substancji zawiera nać brukwi. Glukozynolany obniżaja ryzyko wystąpienia raka płuc, piersi, prostaty, żołądka i jelita grubego. Spożywanie brukwi zalecane jest przy zaparciach.

To nie jedyne jej właściwości prozdrowotne. Warzywo to pomaga też przy chorobach skóry oraz wzmacnia włosy. Brukiew może być też skutecznym środkiem przeciwkaszlowym. Aby pozbyć się uporczywego kaszlu, najlepiej pić sok z brukwi (warzywo pokroić w kostkę, ugotować wywar, posłodzić miodem). Warzywo to mogą jeść też odchudzający się – nie tuczy, a szybko syci (zawiera 36 kcal na 100 gramów). Brukiew w postaci soku można stosować też, gdy np. chcemy oczyścić organizm z toksyn.

Mało atrakcyjne, ale bardzo zdrowe warzywa [6 zdjęć]

Chociaż nie wyglądają zbyt atrakcyjnie, buraki są bardzo korzystne dla zdrowia. Zawierają żelazo, błonnik...

zobacz galerię

5. Brukiew – przeciwwskazania

Mimo tak cennych składników i wielu właściwości prozdrowotnych należy uważać, spożywając brukiew. Dlaczego? Sprawdza się tu powiedzenie „co za dużo, to niezdrowo”. osoby mające problemy z tarczycą, a zwłaszcza niedoczynnością, powinny spożywać brukiew i inne warzywa kapustowate w ograniczeniu, z uwagi na zawartość goitrogenów o działaniu wolotwórczym. Poddanie tych warzyw obróbce termicznej np. gotowanie z otwartą przykrywką, powoduje unieaktywnienie tych składników w dużym stopniu. Osoby mające problemy z schorzeniami żołądka lub jelit, powinni jeść brukiew w ograniczeniu, gdyż może być wzdymająca.

6. Surowa brukiew - kalorie i wartości odżywcze