Pączek – historia, tłusty czwartek, rodzaje, kalorie, przepis

Pączki znane są już od czasów starożytnego Rzymu. Początkowo były to wyłącznie pączki wytrawne. Dopiero w późniejszym czasie pomysł na pączki na słodko został zapożyczony z kuchni krajów arabskich. W tradycji naszego kraju początkowo pączki były nadziewane słoniną. Słodkie pączki w Polsce pojawiły się dopiero w XVI wieku.

Kształt pączka w formie kuli pochodzi z XVIII wieku i miało to związek z tym, że do przepisu zaczęto dodawać drożdże. Ciasto pod wpływem tego składnika zaczęło rosnąć, a pączki stały się bardziej puszyste. Wzmianki o pączkach można znaleźć między innymi w utworze Mikołaja Reja „Żywot człowieka poczciwego”.

Od wieków uważano, że osoba, która nie skonsumuje chociaż jednego pączka w tłusty czwartek, nie doświadczy szczęścia przez cały rok. Wiele osób do tej pory tłumaczy swoje czwartkowe obżarstwo tym starym przesądem.

Statystyczny Polak w tłusty czwartek zjadała około 2,5 pączka, łącznie daje to około 100 milionów zjedzonych pączków. Kiedyś dodatkowo niektóre pączki w tłusty czwartek były nadziewane orzechem włoskim lub migdałem. Osoba, która trafiła na takiego pączka miała mieć szczęście w życiu.

Pączki na całym świecie różnią się od siebie sposobem przyrządzenia. I tak wyróżnia się, np.:

• Pączki berlińskie – charakteryzują się jasnym paskiem, który widnieje na około pączka. Najczęściej nadziewane są marmoladą. Inne nadzienia to czekolada, adwokat lub toffi. Po wierzchu są posypywane cukrem pudrem lub lukrowane.
• Donut – to rodzaj pączków amerykańskich. To puszyste pączki, lekko chrupiące posiadające na środku charakterystyczną dziurkę. Wyglądem przypominają polskie oponki.
• Pączki wiedeńskie – te pączki pochodzą z Hiszpanii, jednak obecnie są dostępne w wielu polskich cukierniach. Są niezwykle słodkie i przybierają formę „gniazdka”, stąd pochodzi ich potoczna nazwa. Wytwarzane są z ciasta parzonego, a po wierzchu najczęściej lukrowane.
• Lokma – to pączki pochodzące z Turcji. Te pączki to nieduże kuleczki z cukrowym syropem i miodem.

Na świecie podawane są również nieco dziwne odmiany pączków, np. amerykański pączek z bekonem, japońskie pączki z kremem fasolowym, koreańskie pączki o smaku czosnku i pączki z Singapuru z nadzieniem wasabi i wodorostami.

Ile kalorii ma pączek? Otóż jeden klasyczny pączek dostarcza organizmowi ok. 250 kcal, ok. 6 gramów białka, 13 gramów tłuszczu i ponad 50 gramów węglowodanów.

Pączki są kaloryczną słodkością. Aby spalić kalorie z jednego pączka trzeba przez 12 minut wchodzić po schodach, albo przez 30 minut jeździć na łyżwach. Aby spalić kalorie z pączka można takżę odkurzać przez 50 minut lub uprawiać seks przez 60 minut.

Kalorie z pączka mogą być spalane także przez długi czas: 180 minut kąpieli, 180 minut zmywania, 300 minut za kierownicą lub 600 minut oglądania telewizji, oczywiście bez przekasek.

Przepis na pączka w wersji fit

Oto przepis na zdrowsze pączki w wersji fit, pieczone w piekarniku, z mniejszą ilością cukru i tłuszczu:

Na ciasto:

• 250 g mąki orkiszowej pełnoziarnistej (lub mąki owsianej, ewentualnie pszennej pełnoziarnistej),
• 7 g suchych drożdży (lub 20 g świeżych),
• 2 łyżki erytrytolu (lub ksylitolu),
• 120 ml mleka roślinnego (np. migdałowego, sojowego) lub zwykłego 2%,
• 1 jajko (lub 1 łyżka siemienia lnianego zmieszanego z 3 łyżkami wody dla wersji wegańskiej),
• 2 łyżki jogurtu naturalnego lub greckiego o obniżonej zawartości tłuszczu,
• 1 łyżka oleju kokosowego (rozpuszczonego) lub oliwy z oliwek,
• szczypta soli,
• 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego (opcjonalnie).

Na nadzienie:

• dżem 100% owoców (bez dodatku cukru) lub masło orzechowe.

Do dekoracji:

• cukier puder z erytrytolu, polewa z gorzkiej czekolady 85%, lub posiekane orzechy.

Przygotuj zaczyn: w ciepłym mleku (nie gorącym) rozpuść drożdże, dodaj łyżeczkę erytrytolu i 2 łyżki mąki. Wymieszaj i odstaw na 10-15 minut, aż zaczyn się spieni.

W dużej misce wymieszaj resztę mąki, erytrytol, sól. Dodaj zaczyn, jajko, jogurt, olej kokosowy i ekstrakt waniliowy. Wyrabiaj ciasto ręcznie lub mikserem z hakiem, aż stanie się elastyczne (około 8-10 minut). Jeśli ciasto jest zbyt lepkie, dodaj odrobinę mąki, ale staraj się nie przesadzić – powinno być miękkie.

Przykryj ciasto ściereczką i odstaw w ciepłe miejsce na ok. 1-1,5 godziny, aż podwoi swoją objętość.

Wyrośnięte ciasto przełóż na blat lekko oprószony mąką. Podziel na około 8-10 części. Każdą część spłaszcz, nałóż odrobinę nadzienia (np. dżemu lub masła orzechowego), zlep brzegi i uformuj kulkę. Układaj pączki na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, złączeniem do dołu.

Przykryj uformowane pączki i zostaw na 30 minut do napuszenia.

Rozgrzej piekarnik do 180°C (góra-dół). Piecz pączki przez 15-18 minut, aż będą lekko złociste. Nie przesuszaj ich.

Ostudzone pączki posyp cukrem pudrem z erytrytolu, polej gorzką czekoladą lub udekoruj orzechami.

Porady: Te pączki są mniej kaloryczne, ale równie smaczne i miękkie. Możesz użyć dowolnego nadzienia, np. świeżych owoców, musu jabłkowego czy domowej konfitury bez cukru.

Przepis na pączka wg Ani Lewandowskiej

Można jednak takiego pączka nieco odchudzić stosując przepis np. na dietetyczne pączki Ani Lewandowskiej.

Składniki:

• 1 duży batat;
• 2 banany;
• 60 g mąki kokosowej;
• szczypta cynamonu ;
• starta skórka pomarańczy i cytryny;
• ulubiona konfitura;
• olej kokosowy;
• mleko kokosowe.

Pokrój batata w małe kawałki, a następnie ugotuj go w wodzie. Po wystygnięciu włóż batata do blendera i dołącz do niego banany, mąkę, odrobinę mleka kokosowego i startą skórką owoców. Całość zmiksuj do uzyskania jednorodnej masy. Następnie z ciasta uformuj kulki, do których strzykawką wciśnij konfiturę.

Wszystkie kulki włóż na noc do lodówki. Następnego dnia rozpuść na patelni olej kokosowy i zacznij smażyć pączki na dużym ogniu. Obracaj je do moment, aż się zarumienią. Niestety dietetyczne pączki Ani Lewandowskiej nie będą takie puszyste, jak te tradycyjne. Jednak jeśli ktoś ma ochotę na więcej niż jednego pączka to dobra, zdrowa, a w dodatku bezglutenowa alternatywa.