Pokrzywa - właściwości, działanie, zastosowanie. Czy picie herbaty z pokrzywy jest zdrowe?

Pokrzywa zwyczajna jest uważana za chwast, tymczasem ma liczne właściwości zdrowotne, które są znane od stuleci. Herbata z pokrzywy to sprawdzony sposób na odchudzanie. Może także pomóc, gdy cholesterol jest zbyt wysoki. Poza tym obniża poziom cukru we krwi, co jest ważną informacją dla osób chorujących na cukrzycę. Pokrzywa ma także właściwości pielęgnacyjne. Płukanka na jej bazie ma zbawienny wpływ na włosy. Sprawdź, jaki jeszcze wpływ na zdrowie ma pokrzywa.

1. Wartości odżywcze pokrzywy

Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.) rośnie w pobliżu zabudowań, na pastwiskach, polanach. Z tego względu przez wielu traktowana jest jako chwast. Tymczasem pokrzywa ma liczne właściwości lecznicze, które zawdzięcza zawartości cennych substancji.

W pokrzywie można znaleźć pierwiastki mineralne, takie jak wapń, magnez, fosfor, żelazo, potas, krzem, jod, czy sód.

Dostarcza ona także szeregu witamin, takich jak witamina A, K, C oraz niektóre witaminy z grupy B.

Zobacz film: "Zdrowotne właściwości popularnych chwastów [Specjalista radzi]"

Warto także wspomnieć o obecności innych substancji odżywczych, takich jak: garbniki, aminy, kwas pantotenowy i organiczny, serotonina czy flawonoidy.

W celach leczniczych wykorzystuje się liście pokrzywy (Urticae folium), korzenie, które wykopuje się jesienią lub wczesną wiosną (Urticae radix), jak również całe ziele (Urticae herba). Często stosuje się także sok z pokrzywy.

Sezon na pokrzywę zaczyna się wiosną. Najlepiej zrywać ją w kwietniu i maju.

2. Właściwości pokrzywy

2.1. Łagodzi objawy przerostu prostaty

Pokrzywa ma działanie moczopędne, dzięki czemu można być stosowana w łagodzeniu objawów łagodnego przerostu gruczołu krokowego. Zawarte w niej związki poprawiają proces oddawania moczu u mężczyzn z przerostem prostaty, a także zmniejsza dolegliwości bólowe, które pojawiają się podczas oddawania moczu.

Dzięki właściwościom moczopędnym pokrzywa może być stosowana także w stanach zapalnych układu moczowego. Wówczas zmniejsza objętość zalegającego moczu w pęcherzu, jak i bolesność podczas jego oddawania. Zalecana jest równiez w kamicy nerkowej czy obrzękach.

2.2. Obniża poziom cukru we krwi

W badaniach wykazano, że preparaty z pokrzywy obniża stężenie cukru we krwi. Badania in vivo oraz in vitro dowodzą, że wyciąg z pokrzywy zwyczajnej wpływa na zwiększenie wydzielania insuliny. Napar z pokrzywy zaleca się stosować pomocniczo w przypadku cukrzycy, jednak tylko po konsultacji z lekarzem.

2.3. Wspomaga walkę z cholesterolem

Związki zawarte w pokrzywie mogą obniżać poziom cholesterolu. Tak wynika z badań, które przeprowadzono na szczurach, u których wywołano hiperlipidemię (stan, w którym poziom cholesterolu lub trójglicerydów we krwi jest znacznie podwyższony) za pomocą koktajlu z oleju arachidowego.

Następnie jednej grupie gryzoni podano ekstrakt z pokrzywy zwyczajnej podawany w ilości 100 mg, a drugiej - 300 mg/kg m.c. Po miesiącu wykonano badania krwi szczurów, które wykazały zmniejszenie stężenie lipoproteiny o niskiej gęstości, cholesterolu całkowitego.

2.4. Łagodzi bóle reumatyczne

Ekstrakt z pokrzywy wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe, w związku z tym może przynieść ulgę w bólach reumatycznych, a także w bólach mięśni i stawów będących wynikiem przeciążenia czy urazów, np. u osób z naciągnięciem czy zapaleniem ścięgien czy tzw. łokciem tenisisty.

2.5. Działa antyalergicznie

Wykazano, że substancje zawarte w pokrzywie mogą łagodzić objawy alergii, ponieważ działają podobnie do leków przeciwhistaminowych, tzn. hamują działanie histaminy – substancji, która pośredniczy w powstawaniu alergii.

W badaniach wzięli udział pacjenci zmagający się z alergicznym nieżytem nosa. Objawy zostały złagodzone już po tygodniu stosowania liofilizowanego preparatu z pokrzywy zwyczajnej.

Jednocześnie specjaliści ostrzegają, że w nielicznych przypadkach wyciąg z pokrzywy, spożywany w zwiększonych ilościach, może powodować reakcje alergiczne.

Alergia na pokrzywę może wystąpić także podczas stosowania zewnętrznego, jednak zdarza się to bardzo rzadko.

2.6. Zmniejsza ryzyko nowotworów

Zawarte w pokrzywie fitoestrogeny mogą zmniejszyć ryzyko niektórych chorób nowotworowych, m.in. raka piersi, jelita, prostaty, a także chorób sercowo-naczyniowych.

2.7. Wzmacnia odporność

Zawarte w liściach flawonoidy pobudzają pracę układu odpornościowego.

2.8. Zapobiega anemii

Pokrzywa wspomaga produkcję czerwonych krwinek, dzięki czemu jest polecana osobom zmagającym się z anemią.

2.9. Pomaga na problemy żołądkowe

Pokrzywa wspomaga pracę żołądka, wątroby i trzustki. Jest pomocna przy nieżytach żołądka i jelit, a także przy biegunkach.

2.10. Wspomaga odchudzanie

Herbata z pokrzywy przyspiesza przemianę materii, dzięki czemu wspomaga odchudzanie.

3. Przeciwwskazania do stosowania pokrzywy

Pokrzywy nie można stosować w przypadku krwotoków spowodowanych polipami oraz nowotworami macicy.

Osoby, które są chore na cukrzycę, przed spożyciem preparatów na bazie pokrzywy powinny się skonsultować z lekarzem.

4. Czy można pić herbatę z pokrzywy w czasie ciąży

Picie herbaty z pokrzyw jest również zalecane w czasie ciąży, ponieważ zawiera dużo minerałów i witamin. Zalecana jest również po porodzie, gdyż zwiększa produkcję mleka.

5. Zastosowanie pokrzywy w kosmetyce

Pokrzywa poprawia kondycję skóry, włosów i paznokci. Polecana jest szczególnie osobom, które zmagają się z łupieżem i włosami skłonnymi do przetłuszczania się czy wypadania.

Płukanki na bazie pokrzywy czy alkoholowe wyciągi z jej korzenia wcierane w skórę wzmacniają cebulki włosów, odżywiają je, sprawiają, że są błyszczące i puszyste. Poza tym zmniejszają wydzielanie łoju przez skórę głowy.

Ze względu na właściwości przeciwłojotokowe, a także bakteriobójcze, napar z pokrzywy może być stosowany w celu pielęgnacji cery tłustej, trądzikowej. Niektórzy zalecają okłady z liści pokrzywy również w leczeniu zmian skórnych, ropni, czyraków, trądziku i guzków.

6. Zastosowanie w kuchni

Obecnie najbardziej popularna jest herbata z pokrzywy. Wiosną i latem może to być napar ze świeżych liści, a zimą - z suszonej pokrzywy. Liście pokrzywy należy zalać wrzątkiem i parzyć pod przykryciem przez ok. 10 minut.

Pokrzywa ma charakterystyczny smak. Osobom, którym przeszkadza smak pokrzyw proponuje się mieszanki z dodatkiem mięty.

Pokrzywa znalazła takż inne zastosowanie w kuchni. Można na jej bazie przyrządzić zupę - może to być zupa krem lub np. zupa z kaszą jaglaną.

Świetnym pomysłem jest również pesto z pokrzywy, które smakuje równie dobrze, jak to klasyczne. Można je podać np. do makaronu.

Liście pokrzywy pasują też do lekkiej, wiosennej sałatki. Można je również wykorzystać do upieczenia ciasta.

7. W jakich sklepach można kupić pokrzywę?

Herbata z pokrzywy jest dostępna w sklepach zielarskich i niektórych aptekach. Lepiej unikać mieszanek ziołowych o śladowej zawartości pokrzywy lub z dodatkiem środków poprawiających smak pokrzyw.

8. Kalorie i wartości odżywcze blanszowanej pokrzywy